'Inwoners rond Napels ziek door illegale stortplaatsen maffia'
In een brede strook ten noorden van Napels zijn de sterftecijfers hoger dan in de rest van Italië. Onderzoekers durven nog geen conclusies te trekken, maar de bewoners weten het zeker: de hoge sterftecijfers en ziektes komen door het decennialang illegaal dumpen van afval door de maffia.
De afvalbergen rond Gaivano bij Napels zijn bijna niet te beschrijven. Afval van leerlooierijen, bergen afgedankte olievaten, resten van gestolen auto's en stapels asbestplaten liggen open en bloot in een landschap dat grenst aan de tomatenkassen en moestuinen van de stad.
Een gedeelte van het gedumpte vuil werd door de maffia verbrand en ligt in zwarte, door de regen verspreide, sporen langs de weg.
Aandoeningen
Wat er precies verbrand is en welke milieueffecten dat had, weet Enzo Tosti ook niet. Hij woont aan de rand van de stad en zag de afvalbergen de afgelopen jaren alleen maar groter worden. Het kan niet anders dan dat daardoor de sterftecijfers in de streek hoger liggen dan elders, meent Tosti. "De toename van ziektes en aandoeningen in het gebied, waaronder leukemie, zijn overduidelijk te wijten aan het gedumpte afval. Als de ziektegevallen toenemen, komt dat doordat de vervuiling al jaren toeneemt."
Tosti port met een stok in de afvalhopen, waarin ook kinderschoenen zichtbaar worden tussen enorme stukken plastic en tientallen autobanden. Het is te gemakkelijk om te zeggen dat alleen de camorra, de beruchte maffiagroep uit Napels, verantwoordelijk is voor de enorme dumpingen, zegt hij. "De maffia dumpte al deze rotzooi. Maar ze waren ook de helpende hand van criminele ondernemers die de camorra inzetten om zo voor een schijntje van hun afval af te komen."
Kanker, en met name aandoeningen in het zenuwstelsel, komen in de streek van de dumpplekken steeds vaker voor. In sommige gemeenten ligt het aantal gevallen wel 29 procent boven het landelijk gemiddelde, vooral bij kinderen tot 14 jaar. De cijfers staan in een gezondheidsonderzoek van het Italiaanse ministerie van Volksgezondheid, dat afgelopen maand werd gepubliceerd. Onderzoekers bekeken voor het rapport 55 gemeenten over een oppervlakte van vier keer de stad Utrecht.
Vervuilde groenten
Toch wil het ministerie niet te snel zijn met het trekken van conclusies, benadrukt Loredana Musumeci, die het onderzoek leidde. "Wat ons rapport zegt, is dat de milieuvervuiling door illegale storting medeoorzaak kan zijn van de hoge sterftecijfers. Het is heel moeilijk andere conclusies te trekken. Daarvoor moet je eerst weten hoelang en waar inwoners aan de vervuiling zijn blootgesteld."
De 24-jarige studente Francesca Paola snapt net als veel inwoners de voorzichtige afwegingen van de onderzoekers niet. De relatie tussen het gedumpte vuil en de ziektes staat volgens haar vast. Ze herstelt van een operatie en een jaar van chemokuren, nadat een tumor van 15 centimeter uit haar lichaam was gehaald. "Artsen denken dat die tumor alleen maar kon ontstaan door de vervuiling rond het huis van mijn ouders. Ik at vermoedelijk groenten die vervuild waren en ademde gif in afkomstig van de vuilhopen die de maffia in brand stak", zegt ze.
Italiaanse milieugroepen ageren al langer tegen dumpingen in de regio's waar de maffiagroepen actief zijn. Volgens hun berekeningen stortten criminele organisaties afgelopen decennia zeker 14 miljoen ton over heel Italië.