Hongersnood door El Niño in zuiden van Afrika
Niet alleen Zimbabwe kampt met een tekort aan voedsel door droogte, ook in andere landen in het zuiden van Afrika is er hongersnood. Doordat er nauwelijks regen valt, mislukken oogsten op grote schaal. Zo'n 29 miljoen mensen in zuidelijk Afrika hebben te weinig eten.
De droogte wordt veroorzaakt door El Niño, een natuurverschijnsel waarbij het zeewater langs de evenaar in de oostelijke Grote Oceaan sterk opwarmt. Dat heeft invloed op het weer in grote delen van de wereld: in sommige landen regent het nauwelijks, terwijl andere landen te maken krijgen met overstromingen.
Het natuurverschijnsel is zes maanden van tevoren te voorspellen en komt gemiddeld tussen de drie en zeven jaar voor. Een krachtige El Niño kan meer dan een jaar aanhouden. In Nederland leidt die meestal tot een natte lente.
Het Wereldvoedselprogramma van de VN noemt de situatie in zuidelijk Afrika alarmerend. "De regio is nauwelijks voorbereid op problemen van deze omvang, vooral omdat het vorige oogstseizoen ook al is mislukt", zegt een woordvoerder. "Dit betekent dat de voorraden zijn uitgeput, dat de prijzen voor voedsel hoog zijn en dat steeds minder mensen te eten hebben."
Volgens de VN zijn de volgende landen het zwaarst getroffen door El Niño:
Zuid-Afrika
Dit land is het grootste slachtoffer van de droogte. Het is de grootste maisproducent van de regio, maar vorig jaar daalde de productie met 30 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. De regering moet 6 miljoen ton mais importeren om hongersnood te voorkomen. Kleine boeren zijn zwaar getroffen door de droogte. In vijf van de negen provincies en in delen van twee andere is de noodtoestand uitgeroepen. Meerdere boeren zouden zelfmoord hebben gepleegd.
Malawi
De graanoogst van 2014/15 was 24 procent lager dan gemiddeld. Van de 16 miljoen inwoners lijden 2,8 miljoen mensen honger. Maisprijzen stegen in december naar een recordhoogte.
Zimbabwe
De graanoogst van 2014/15 was 42 procent lager dan gemiddeld. Zo'n 3 miljoen Zimbabwanen hebben voedselhulp nodig. In grote delen van het platteland is de noodtoestand uitgeroepen.
Angola
Drie zuidelijke provincies, Cunene, Huila, en Cuando Cubango, zijn in de problemen. In Cunene zijn 800.000 mensen - 72 procent van de bevolking - getroffen door schade aan gewassen en verlies van vee. Ruim 15 procent van de kinderen is ondervoed.
Mozambique
Het land is in tweeën gedeeld: in het noorden is er sprake van overstromingen, in het zuiden van droogte. Zo'n 750.000 mensen hebben nauwelijks voedsel, of moeten rekening houden met een voedseltekort. Er is noodhulp voor ruim 50.000 mensen.
Zambia
Dit land is een grote maisexporteur, maar de oogst was in 2015 21 procent lager dan het jaar ervoor. Door de grote voorraden kon Zambia nog exporteren naar buurland Zimbabwe. Bijna 800.000 Zambianen lopen het risico om straks te weinig voedsel te hebben.
Lesotho
Zo'n 650.000 mensen - een derde van de bevolking - hebben te weinig eten. In verschillende regio's mag beperkt water worden gebruikt en dat heeft invloed op landbouw, industrie, ziekenhuizen en scholen. De kans op veeziekten is groot. De regering stelt bijna 9 miljoen euro beschikbaar voor noodhulp, terwijl bijna 33 miljoen euro nodig is.
Madagascar
Bijna 1,9 miljoen mensen - 46 procent van de bevolking - waren in 2015 in de problemen. Vooral de zuidelijke regio's zijn door de droogte getroffen.
Swaziland
Dit land heeft grote moeite de crisis het hoofd te bieden. In Swaziland is net iets minder dan de helft van de bevolking werkloos en woont het hoogste percentage hiv-geïnfecteerden. Maisprijzen zijn met 66 procent gedaald. Ruim 200.000 mensen, een vijfde van de bevolking, heeft te weinig voedsel. Veel vee is bezweken door de droogte; hun karkassen liggen te rotten in de weilanden. Swaziland geeft veel geld uit aan de bescherming van de witte olifant, maar voor deze crisis is 'slechts' 67.000 euro uitgetrokken.
Namibië
De maisoogst was in 2015 44 procent lager dan het jaar ervoor. Door de droogte en hoge temperaturen heeft ongeveer de helft van de boeren de complete oogst verloren. Ruim 370.000 mensen kampen met voedseltekort en zijn aangewezen op hulp.
Democratische Republiek Congo
Gevechten in het oosten van het land verergeren de voedselcrisis. In vier provincies is de noodtoestand uitgeroepen. Voor zo'n 6,6 miljoen mensen dreigt voedseltekort.