Verpleeghuizen moeten beter letten op mensenrechten

• Ewout de Bruijn

  Verslaggever

Het College voor de Rechten van de Mens vindt dat verpleeghuizen meer moeten doen om patiënten centraal te stellen. Zorginstellingen die dat niet doen lopen de kans dat ze de mensenrechten van patiënten schenden, stelt het College.

"Het zit in kleine, dagelijkse dingen", zegt voorzitter Adriana van Dooijeweer van het College, na een juridische studie en veldonderzoek in zes verpleeghuizen. Kern van haar betoog is dat de waardigheid van patiënten de leidraad moet zijn voor de zorg die ze krijgen.

Zo moeten mensen volgens het College altijd geholpen worden als ze naar het toilet willen, ook als ze een incontinentieluier dragen. En verpleeghuizen moeten zorgen dat er voldoende te doen is. Veel ouderen hebben weinig te doen en verveling tast de persoonlijke levenssfeer van mensen aan, concluderen de onderzoekers.

Aan de slag

De Atlant Zorggroep in Apeldoorn heeft een topcare certificaat en loopt voorop bij het patiëntgericht werken. Zorginstellingen uit het hele land komen kijken naar de Apeldoornse behandelprogramma's voor mensen met de ziekte van Huntington en Korsakov. Mensen met die laatste ziekte hebben vaak moeite om zelf hun dag in te delen en dat leidt tot verveling.

"Daarom laten we die mensen een paar uur per dag werken, het liefst in hun oude beroep", vertelt Atlant-bestuurder Thijs Houtappels. "Dat leidt vrijwel altijd tot meer kwaliteit van leven."

Zelf koken

Om diezelfde reden wordt op de afdeling met de Huntington-patiënten weer een paar keer per week gekookt. De ziekte veroorzaakt onder andere problemen met slikken. Daarom wordt al het eten gepureerd.

"Sinds we de aangeleverde maaltijden hebben vervangen voor zelf gekookt eten is het weer gezellig aan tafel", vertelt verpleegkundige Jonieke Bredewold. Samen met haar teamleider maakt Bredewold zich sterk voor zelf koken. "Het kost meer tijd, maar de mensen scheppen soms voor de tweede keer op. Je merkt aan alles dat het goed voor ze is."

Houtappels voegt eraan toe dat de patiënten door het betere voedsel mogelijk minder zorg nodig hebben. Atlant gaat ver bij het respecteren van de eetwensen van de patiënten.

Regie

Houtappels: "Er is hier een jonge patiënt die hetzelfde wil kunnen eten als zijn leeftijdsgenoten. De behandelaars hebben hem dat ontraden omdat hij dan kan stikken, maar dat neemt hij voor lief."

Atlant heeft uitvoerig met de patiënt gesproken en hem op alle risico's gewezen, maar respecteert zijn besluit. "Wij moeten er passende zorg bij leveren. Maar het gaat hier om wat iemand zelf in het leven belangrijk vindt en die eigen regie zorgt voor kwaliteit van leven".