Den Haag en de zekerheid van onzekere tijden
Door politiek redacteur Toof Brader
De Tweede Kamer was al met kerstreces en nog hield het niet op. Eerst was er die vrijdag na de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer, toen plotseling Femke Halsema van GroenLinks aankondigde dat zij na het reces niet meer terugkwam aan het Binnenhof. En de dinsdag daarna was er zelfs nog weer even een crisisdreiging voor het nog maar amper aangetreden nieuwe kabinet, toen de Eerste Kamer premier Rutte erbij wilde roepen om een conflict over het Belastingplan voor volgend jaar uit te vechten. Er zijn jaren aan het Binnenhof geweest, dat het qua memorabele momenten ongeveer bij zo'n score per jaar bleef.
Niet dus in 2010, een jaar waarin de politiek vanaf de presentatie van het rapport van de commissie-Davids over de Nederlandse betrokkenheid bij de Amerikaanse inval in Irak half januari geen moment meer tot rust kwam.
In de maanden daarna viel het kabinet, vertrokken de leiders van de drie grootste partijen kort voor of net na de verkiezingen, werd de VVD voor het eerst de grootste partij (maar wel als de kleinste grote partij ooit), leed het CDA de grootste verkiezingsnederlaag ooit en werd kleiner dan de grote winnaar van de verkiezingen, de pas een paar jaar geleden op het politieke toneel verschenen PVV.
Kwetsbaar
Er werd vervolgens bijna een half jaar geformeerd waarin de tot nu toe in beton gegoten mores van de regeringsvorming niet zelden van interessante noviteiten werden voorzien. Zelfs de onschendbaarheid van de Koning kreeg knauwen in een hevige machtsstrijd waarin de PvdA, D66 en GroenLinks zich uiteindelijk verkeken op de bereidheid van de VVD en het CDA een deal met de PVV te maken.
En ook die deal kreeg weer een vorm die aan het Binnenhof niet eerder te zien was geweest. Een regeerakkoord van VVD en CDA (samen 52 zetels) en een gedoogakkoord met ook de PVV (samen 76 zetels) schragen een kabinet waarvan de staatsrechtgeleerden ook niet meer weten, of het nou als een meerderheids- of een minderheidskabinet moet worden beschouwd.
Het is in ieder geval kwetsbaar, zoals bleek in de eerste paar maanden na zijn aantreden. En niet alleen door het ontbreken van een gedoogmeerderheid in de Eerste Kamer. Ook een oude burenruzie van een PVV-Kamerlid had in november voor hetzelfde geld tot vervroegde verkiezingen kunnen leiden.
Geen rust
Natuurlijk, de wetten van de Juliaanse tijdsrekening houden niet op in Den Haag. Ook daar wordt het na 31 december 2010 weer gewoon 1 januari 2011. Maar het dezer dagen in zoveel huiskamers beleefde gevoel een oud jaar af te sluiten om aan iets nieuws te beginnen, ontbreekt deze keer in Den Haag. De onrust die het politieke bedrijf in 2010 domineerde, laat zich niet met een paar oliebollen bezweren.
Over dik twee maanden zijn er Statenverkiezingen, die ook de samenstelling van de Eerste Kamer bepalen. Niemand die nu kan voorspellen, of het kabinet-Rutte daarna nog tijd van leven heeft en wat er gaat gebeuren als er in de Eerste Kamer geen meerderheid van VVD, PVV en CDA tot stand komt.
Bechouwingen over wat er in 2010 met de politiek aan de hand was en waar dat in 2011 toe gaat leiden, zitten er deze jaarwisseling dus even niet in. Misschien volgend jaar weer, maar we gaan dat natuurlijk niet nu al beloven.