Clinton vs Sanders: de strijd wordt harder
Als Hillary Clinton en Bernie Sanders elkaar komende nacht treffen voor het vierde Democratische debat in Charleston, South Carolina, zijn ze welgeteld één straat verwijderd van de Emanuel A.M.E Church. In die kerk schoot de blanke Dylann Roof afgelopen zomer negen zwarte mensen dood.
Waarom is dit belangrijk voor het verloop van het komende debat?
Senator Bernie Sanders heeft in het verleden regelgeving gesteund die het wapenliefhebbers makkelijker maakt een pistool of geweer te kopen. Eén van die regels stond toe dat mensen al binnen een paar dagen hun wapen mee naar huis krijgen; ook als het antecedentenonderzoek, dat moet vaststellen of iemand überhaupt wel een wapen mag hebben, nog bezig is.
Maas in de wet
Als deze maas in de wet niet had bestaan, dan had de 21-jarige Dylann Roof waarschijnlijk nooit een .45-caliber Glock pistool meegekregen uit de wapenwinkel. Hij was immers veroordeeld voor drugsbezit en had dus een federaal strafblad.
De FBI ontdekte dat echter te laat. Met datzelfde pistool schoot Roof op 17 juni negen mensen dood in de zwarte kerk in Charleston. Vlak bij het centrum dus waar komende nacht wordt gedebatteerd.
In de afgelopen jaren, en zeker na dat bloedbad in South Carolina, heeft Sanders zijn ideeën over wapenbezit aanzienlijk aangescherpt. Meerdere malen heeft hij zich uitgesproken voor strengere regelgeving en het dichten van de mazen in de wet.
Aanval geopend
Maar het kon niet voorkomen dat zijn belangrijkste rivaal, Hillary Clinton, recentelijk de aanval heeft geopend. In een interview met CNN legde Clinton vorige week een verband tussen Sanders' stemverleden in de Senaat en de schietpartij in Charleston.
Ook in een campagnespotje laat Clinton er geen misverstand over bestaan: "Het is tijd om een kant te kiezen. Of we staan aan de zijde van de wapenlobby, of we staan tegen ze op, samen met de president. Ik steun hém."
Met andere woorden: haar tegenstander Sanders doet dat niet. Ook al is dat onjuist; dat is de boodschap die mensen thuis meekrijgen.
De reden voor de felle aanval uit het Clinton-kamp is duidelijk. Haar voorsprong op Bernie Sanders in de race voor de Democratische nominatie slinkt snel. In Iowa, de staat waar op 1 februari de cruciale eerste voorverkiezing plaatsvindt, leidt Sanders zelfs in sommige peilingen, met 47 tegen 43 procent. In New Hampshire, waar een week later wordt gestemd, is zijn voorsprong nog groter.
Sanders verbaast vriend en vijand met zijn succesvolle campagne. Begin januari werd bekend dat hij al 73 miljoen dollar heeft opgehaald, allemaal via kleine donaties. Daarmee doet hij niet veel onder voor het indrukwekkende campagneapparaat van Clinton. Zij kan bogen op steun uit Wall Street (Sanders haat Wall Street), superpacs (Sanders weigert deze politieke lobbygroepen) en de aantrekkingskracht van haar man Bill (Sanders is niet getrouwd met een populaire oud-president).
Het grote geld
Of Sanders ook landelijk een indruk kan maken, valt nog zeer te bezien. Zijn zelfverklaarde imago van 'democratisch socialist' doet bij menig Amerikaan de nekharen overeind staan. Maar het valt niet te ontkennen dat zijn onuitputtelijke strijd tegen de "grote graaiers van Wall Street" een gevoelige snaar heeft geraakt.
In Sanders’ ogen zijn banken en andere financiële corporaties verantwoordelijk voor de economische crisis en het groeiende gat tussen de allerrijksten en de rest van Amerika. En dat Washington weinig doet om de verantwoordelijken te straffen, sterkt Sanders in de gedachte dat het grote geld onverantwoord machtig is geworden en weinig geeft om Jan Modaal. In een recente campagnespot suggereert hij dat Clinton te dicht tegen Wall Street aan schurkt, zonder haar naam te noemen.
En dat maakt de senator uit Vermont in zekere zin een Democratische Trump. Niet vanwege zijn denkbeelden - die staan haaks op die van de Republikeinse favoriet - maar wel als het gaat om zijn aversie tegen de gevestigde orde en zijn recht-voor-zijn-raap-houding. "Bernie zegt wat wij vinden." Dat scoort, zeker in eigenwijze staten als Iowa en New Hampshire.
"Feel the Bern!", is Sanders campagneslogan. Clinton voelt het ook. Daags voor het vierde grote debat valt ze haar rivaal aan op meer dan wapenwetgeving alleen. Ook op het gebied van gezondheidszorg en buitenlandse politiek lost ze schoten voor de boeg.
Imago
Met haar rijke ervaring als First Lady, senator van New York en minister van Buitenlandse Zaken is ze meer dan gekwalificeerd om Bernie Sanders te verslaan. Maar kwalificaties alleen zijn niet genoeg in een Amerikaanse verkiezingsstrijd. Clinton kampt nog altijd met het imago van een ietwat kille, afstandelijke politicus. Ook loopt er een onderzoek tegen haar voor het gebruik van een persoonlijk e-mailadres en een privéserver in haar tijd als minister. Én…er is 2008.
Acht jaar geleden was Clinton al eens de gedoodverfde Democratische kandidaat. Niets kon verkeerd gaan. Totdat ene Barack Obama haar in Iowa links inhaalde.
Anno 2016 slinkt haar voorsprong aan de vooravond van de Iowa-caucus opnieuw.
De grote vraag is dus of ze deze keer de linksbuiten in haar kielzog wel weet voor te blijven. Of in ieder geval de schade in de eerste voorverkiezingen kan beperken. Komende nacht is haar laatste kans om een eerste indruk te maken. Tegen een strijdlustige senator Sanders.