Het retourtje Marokko voor Hollandse garnalen verdwijnt
De 'verse' Hollandse garnalen die we in Nederland op ons bord krijgen, zijn vaak al een paar weken oud. Het goede nieuws is dat dit in snel tempo aan het veranderen is.
De familie Kant in het Groningse Leens heeft een garnalenpelmachine ontwikkeld die de huidige Marokko-route van de Hollandse garnaal overbodig maakt. Albert Heijn is twee weken geleden overgegaan op machinaal gepelde garnalen en een aantal horeca-leveranciers gingen de supermarktketen voor.
De initiatiefnemers van het machinaal pellen verwachten dat er over zo'n vijf jaar helemaal een einde komt aan het met de hand pellen van garnalen in Marokko.
Hollandse garnalen die op de Waddenzee en de Noordzee worden gevangen, worden aan boord gekookt, gekoeld en op de visafslag voorzien van een conserveringsmiddel. Iedere week gaat er ongeveer een half miljoen kilo garnalen met zo'n 25 vrachtwagens naar de Marokkaanse pelstations van onder meer Heiploeg en Klaas Puul.
Tweemaal 2700 kilometer
Duizenden garnalenpellers pellen daar dagen later iedere garnaal met de hand. Daarna worden de garnalen opnieuw behandeld met conserveringsmiddel en gaan ze 2700 kilometer terug met de vrachtwagen naar Zoutkamp en Volendam, waar ze worden verpakt.
De garnalen die worden verkocht in Nederland, zijn dan al zo'n tien dagen oud en nog zo'n twee weken houdbaar. Dit is de praktijk in Nederland sinds in 1989 het thuispellen om hygiënische redenen verboden werd.
Kromming
De afgelopen jaren is de garnalenpelmachine van de familie Kant steeds efficiënter geworden. Op dit moment wordt in het Groningse Leens met vijf machines 25.000 kilo per week gepeld. In april wordt de nieuwe fabriek in Lauwersoog opgeleverd en rond de zomer kan er dan per week 100.000 kilo gepeld worden. Dat is zo'n twintig procent van de Nederlandse garnalen.
Er is maar liefst 25 jaar aan de ontwikkeling van de pelmachine gewerkt. Het was ingewikkeld omdat iedere garnaal een andere grootte en kromming heeft. Voordeel van machinaal pellen is dat een garnaal binnen een paar dagen op het bord van de consument kan liggen. Er is ook minder conserveringsmiddel nodig. Gewerkt wordt nog aan een methode om garnalen helemaal zonder conserveringsmiddel te kunnen leveren.
Dit is een grote revolutie in de garnalenwereld.
De nieuwe fabriek van Telson-Kant in Lauwersoog zal tientallen arbeidsplaatsen in het noorden van Groningen opleveren. Het bedrijf is een samenwerking van de familie Kant, garnalenhandel Telson en Hendrik Nienhuis. Nienhuis is oud-directeur en voormalig eigenaar van Heiploeg, het grootste garnalenbedrijf in Nederland.
Hij heeft geholpen bij de ontwikkeling van de machine en heeft het initiatief ook financieel gesteund. "Een droom wordt werkelijkheid en dit is een grote revolutie in de garnalenwereld", zegt Nienhuis.
De verwachting van de initiatiefnemers is dat het aanbod van machinaal gepelde garnalen de vraag zal bepalen van supermarkten, viswinkels en restaurants. Een garnaal van een paar dagen oud is lekkerder dan een garnaal van een paar weken oud.
De grote garnalenbedrijven Heiploeg in Zoutkamp en Klaas Puul in Volendam kijken de ontwikkeling nog even aan. Klaas Puul heeft recentelijk nog 15 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe garnalenpellocatie in Marokko waar meer dan 3000 garnalenpelsters werken.
Goedkoper
Ook Heiploeg heeft een vergelijkbaar bedrijf in het Marokkaanse Tétouan. Het zal dus nog zeker een aantal jaar duren voordat alle Hollandse garnalen weer in Nederland gepeld worden. Op dit moment zijn de kosten van machinaal pellen nog iets hoger dan die van handmatig pellen in Marokko.
Met de uitbreiding van het aantal machines en de stijging van de loonkosten in Marokko, verandert dat in de komende jaren, denken de eigenaren van Telson-Kant. Uiteindelijk is machinaal pellen dan goedkoper en hoeft de Hollandse garnaal geen retourtje Marokko meer te nemen.