Franse grens is dicht, behalve als lading bieten erdoor moet

• Joris van Poppel

  Correspondent België

Een gele container tussen de akkers. En verderop nog een. Ze staan op modderige landweggetjes, die ze volledig blokkeren. Dat is ook de bedoeling. De containers staan precies op de Belgisch-Franse grens. De Franse gendarmerie heeft ze neergezet om de grens af te sluiten.

In Frankrijk geldt sinds de aanslagen in Parijs van 13 november de noodtoestand. De grenzen worden extra bewaakt. Aan de Belgisch-Franse grens zijn de gevolgen onmiddellijk zichtbaar. Op plattelandsweggetjes, maar ook op de snelwegen.

Voor de grote grensovergangen aan de E19, de E42 en de E17 staan tegenwoordig bijna altijd files. 2 tot 7 kilometer gemiddeld, schat automobilistenvereniging Touring Mobilis. "Een half uur tot een uur vertraging", zegt woordvoerder Danny Smagghe. "Vooral in de richting van België naar Frankrijk wordt streng gecontroleerd."

Belgische vrachtwagenchauffeurs merken het. Het wachten kost ze gezamenlijk 180.000 euro per dag, berekende Febetra, de federatie van Belgische transporteurs. "Het kostte de sector in totaal al 2,5 miljoen euro”, zegt Isabelle De Maegt van Febetra. "Maar we begrijpen de noodzaak. Terreurbestrijding is belangrijk."

Frankrijk mag extra controleren. In het Schengenverdrag staat dat bij calamiteiten een land grenscontroles mag invoeren. Die maatregelen moeten wel 'tijdelijk en proportioneel' zijn. Frankrijk heeft de noodtoestand voor drie maanden uitgeroepen.

Dinsdag komt de Europese Commissie met een halfjaarlijkse evaluatie van de grensbewaking in de Schengenzone. Brussel zal zich dan uitspreken over de maatregelen die Frankrijk en andere Europese landen als Oostenrijk en Hongarije hebben genomen om de grenzen te sluiten.

Terug naar de gele containers tussen de akkers. Die staan bijvoorbeeld op twee landweggetjes in het Vlaamse Alveringem. Wie van België naar Frankrijk wil, moet omrijden. Via de Route de l'Europe bijvoorbeeld, de hoofdweg die door het dorp loopt.

Maar ook daar is grensbewaking. Franse gendarmes houden auto's tegen, vragen om papieren en controleren ladingen. Er staat 24 uur per dag een ploeg van drie gendarmes, met machinegeweren. "We hadden nooit gedacht dat we hier weer grenscontroles zouden zien", zegt burgemeester Gerard Liefooghe van Alveringem. "Maar het is noodzakelijk in de strijd tegen terreur. Het gaat in goed overleg met onze Franse collega’s."

Toch zit niet de hele grens potdicht. Veel landweggetjes zijn nog gewoon open. De Franse gendarmerie heeft niet genoeg capaciteit om alle grensovergangen te controleren. Op de belangrijkste wegen is 24 uur per dag controle, op kleinere wegen voeren mobiele teams controles uit.

Of staan er grote gele containers. "Alleen als er een trekker met bieten langs moet, geeft dat moeilijkheden", zegt de burgemeester van Alveringem. "Dan halen we hem even weg, in overleg met de gendarmerie."