De 'kamikaze-actie' van Astrid Holleeder
Ze zit er met een 'gezonde wedstrijdspanning', vertelt Astrid Holleeder. De jongere zus van Willem Holleeder, zelf advocaat van beroep, maakt een vastberaden indruk in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Haar doel is helder: zorgen dat Willem Holleeder 'binnen' blijft, zodat hij niet nog meer slachtoffers maakt. Toch valt het verraad haar zwaar.
"Praten met de politie was een lange weg", zegt Astrid Holleeder. Zodra ze terugdenkt aan wat er allemaal aan deze zitting vooraf is gegaan, wordt ze overmand door emoties. Ze zit in een afgeschermde cabine in de extra beveiligde rechtbank bij Schiphol. Alleen de raadsheren en de advocaat-generaal van het Openbaar Ministerie kunnen haar zien. De rest van de aanwezigen in de zaal hoort alleen haar stem.
"Ik heb het vaak overwogen, maar vanwege het gevaar voor mezelf en anderen heb ik het lang niet gedurfd", gaat ze uiteindelijk verder. "Ik wist van Willem zelf wat er zou gebeuren als je met de politie praat."
'Geen weg terug'
Drie vrouwen durven het aan te getuigen tegen Willem Holleeder, de man die volgens het Openbaar Ministerie verantwoordelijk is voor vijf liquidaties in het Amsterdamse criminele circuit. Vandaag getuigde zus Astrid voor het eerst in het openbaar. Ze noemde het zelf een 'kamikaze-actie'. "Ik hoopte dat justitie zonder mij ook genoeg bewijs zou hebben. Dat was niet zo. Daarom heb ik de stap gezet. Nu is er geen weg meer terug."
Morgen volgen een andere zus, Sonja Holleeder, en Sandra den Hartog, de weduwe van de geliquideerde crimineel Sam Klepper.
De vrouwen zitten vandaag en morgen niet in de rechtszaal om verklaringen af te leggen in de zaak tegen Willem Holleeder zelf. Ze getuigen in het hoger beroep van het liquidatieproces. Deze langlopende strafzaak draait om een reeks onderwereldmoorden, waarbij ook de naam van Holleeder regelmatig valt. Vandaag wilde het gerechtshof van Astrid weten wat haar broer over de verdachten in het liquidatieproces heeft losgelaten en wat zij zelf kan vertellen over deze mannen.
Hij bespeelt justitie, de media en het criminele circuit. Dat is heel knap.
Astrids verhaal wordt vooral een ontluisterend kijkje in de wereld van Willem Holleeder. Hij is volgens zijn zus een man met een "ongezonde bloeddorst". "Hij heeft geen vrienden, alleen potentiële slachtoffers." Hij is één brok wantrouwen, altijd alert op verraders. Voor je het weet, heb je Holleeder tegen je in het harnas gejaagd.
Tegelijk is hij een bijzonder charismatische man, die iedereen zonder moeite aan zijn kant weet te krijgen. Een schaker, zegt Astrid, die altijd tien stappen vooruit denkt. Zo lukt het hem zelf buiten schot te blijven en waar nodig de schuld in andermans schoenen te schuiven. "Hij bespeelt justitie, de media en het criminele circuit. Dat is heel knap."
Willem Holleeder had één vertrouweling: zijn zus Astrid. Hij kwam bij haar voor raad, vertelt ze het gerechtshof. Zij moest bijvoorbeeld inschatten of verklaringen in andere zaken gevolgen hadden voor haar broer. "Praten deed hij altijd buiten, lopend en fluisterend, zodat een richtmicrofoon niets op kon vangen. Vaak hield hij ook een hand voor zijn mond, tegen liplezers."
Verdekte termen
Holleeder deelde relatief veel met zijn zus, zegt ze zelf. Maar nooit openlijk. Als hij al eens een naam liet vallen, was dat een unicum. Ging het over liquidaties, dan alleen in bedekte termen. "Als hij zei: je kan er beter niet naast lopen, dan wist ik: die gaat. Soms was een simpel handgebaar al genoeg. Tegen mijn zus Sonja zei hij dat ze niet over Cor (van Hout, red.) mocht praten, anders zou hij het gelijk oplossen." Holleeder maakte daarbij een pistoolgebaar, zegt Astrid.
Vaak bleven woorden helemaal achterwege. "Als we zaten te eten in een restaurant, hoefde mijn broer nooit te zeggen: kom As, we gaan, d’r komt kit (politie, red.) binnen. Dat was niet nodig. We stonden gewoon op zonder iets te zeggen."
Hem zelf vragen stellen was uit den boze, zegt Astrid. Dan zouden meteen alle alarmbellen afgaan. "Willem zou meteen denken dat ik voor de politie werk. Dus ik heb nooit ergens naar gevraagd. Alles wat hij me heeft verteld, was uit eigen beweging."
Ik vind het zielig voor hem.
Holleeder zou zijn zus hebben laten doorschemeren dat hij achter verschillende moorden zit, en plannen heeft voor nog meer. Dat Astrid deze informatie heeft doorgespeeld aan de politie, moet volgens haar een enorme schok zijn voor haar broer. Nog steeds valt het verraad haar zwaar. "Ik pakte hem op zijn zwakste moment (vlak na nieuwe belastende verklaringen van kroongetuige Fred Ros, red.), terwijl hij dacht dat ik hem kwam helpen…" Uit de cabine klinken snikken. "Ik vind het zielig voor hem. Maar hij heeft ons ertoe gedwongen dit te doen. Anders zou hij door blijven gaan."
Om te voorkomen dat het bij de politie haar woord tegen dat van haar broer is, besluit ze stiekem een aantal gesprekken op te nemen. Uit eigen beweging, benadrukt Astrid. "Justitie heeft het me afgeraden. Ze vonden het gevaarlijk, eng. Ik wist dat als hij het zou ontdekken, hij me ter plekke dood zou slaan."
Druppel
Toch zette Astrid door. De druppel was dat Holleeder zijn eigen familie bedreigde. "Ik zag ook dat Willem al weer bezig was met andere slachtoffers. Het moest stoppen."
Bovendien zeggen zij en haar zus Sonja zeker te weten dat hun broer achter de moord op mede-Heineken-ontvoerder Cor van Hout zit. Van Hout is een jeugdvriend van Holleeder, en bovendien getrouwd met zijn zus Sonja. De zussen vinden het onvergeeflijk dat Holleeder zijn eigen zwager liet vermoorden. "Al weet ik ook niet waarom Cor nou zo nodig moest", zegt Astrid. Ook Sandra den Hartog heeft een motivatie: Holleeder wilde de nalatenschap van haar geliquideerde partner Sam Klepper afpakken.
Ja, Astrid Holleeder en de andere twee vrouwen zijn bang voor de gevolgen van hun getuigenissen. Daarom lekten ze opnamen naar de media, waarop te horen is hoe Holleeder zijn zus Sonja uitfoetert. "In het criminele circuit geldt dat je je familie niet zo behandelt", zegt Astrid. "De meesten hebben nog een beetje eergevoel. Door de ware aard van mijn broer te laten zien, wordt het scala aan mensen dat ons iets aan zou willen doen, wat kleiner."
