Atletiekbaas Coe wil baan bij Nike opgeven na ophef
IAAF-voorzitter Sebastian Coe zoekt een sjieke oplossing om van de ophef over zijn baan bij het Amerikaanse sportkledingmerk Nike af te komen. Dat blijkt uit gesprekken die de NOS de afgelopen week had met ingewijden uit de Europese atletiekwereld.
Zij spraken op voorwaarde van anonimiteit, omdat Coe op zijn eigen continent nog steeds de volledige steun heeft als pas aangetreden voorzitter van de wereldatletiekfederatie. Uit de gesprekken blijkt dat zijn adviseurschap bij Nike in enkele maanden tijd van non-issue tot een hoofdpijndossier is geworden voor Coe.
De bijbaan is feitelijk ook maar een heel klein hoofdstuk in een imponerende loopbaan, die de Brit als olympisch kampioen op de 1.500 meter via het Engelse parlement tot in het internationale sportbestuur bracht. Op het moment dat Coe in 2013 door Nike benoemd werd tot 'internationaal adviseur' deed dat nog weinig stof opwaaien, ook al was hij al zes jaar vice-voorzitter van de wereldatletiekfederatie.
100.000 pond salaris
Zijn bijbaan trok pas de aandacht toen Coe afgelopen augustus de verkiezing om de opvolging van Lamine Diack won. In de Engelse media lekte uit dat hij bij Nike ongeveer 100.000 Engelse ponden per jaar (zo'n 140.000 euro) opstrijkt. Ook verscheen op Twitter een foto van de voor Coe gereserveerde parkeerplaats bij het hoofdkantoor van de sportkledingfabrikant in Portland.
Het adviseurschap bij Nike blijkt meer dan een symbolische functie te zijn en dat brengt Lord Coe, zoals hij in Engeland door het leven gaat, in een lastige positie. Ook al omdat hij van zijn voorganger Diack een organisatie geërfd heeft die het onderwerp van grote schandalen is geworden.
Zo werd de Russische atletiekfederatie, die gesponsord wordt door Nike, geschorst na onthullingen over een geraffineerd dopingsysteem. De Keniaanse atletiekbond, ook onder contract bij het Amerikaanse bedrijf, staat mogelijk eenzelfde lot te wachten vanwege het verdonkeremanen van dopinggevallen. Daarnaast loopt er nog een onderzoek naar Keniaanse bondsofficials die sponsorgeld van Nike voor zichzelf zouden hebben gebruikt.
Nike ontkent actieve rol
Het Amerikaanse bedrijf ontkent hardnekkig een actieve rol te hebben gespeeld in deze misstanden, maar elke sanctie van de IAAF zal gevolgen hebben voor Nike, dat afgelopen jaar bijna zes miljard euro uitgaf aan sponsorcontracten in de sportwereld. Het roept de vraag op of voor Sebastian Coe zijn onbezoldigde functie als IAAF-voorzitter niet wringt met zijn betaalde baan als adviseur bij Nike.
Hij zou zijn adviseurschap bij Nike moeten opgeven vanwege mogelijke belangenverstrengeling.
Coe zal daar donderdagmiddag zeker vragen over krijgen bij de persconferentie na een vergadering van het IAAF-bestuur in Monaco. Ook kan hij onder vuur komen te liggen bij een hoorzitting in het Engelse parlement begin december. Parlementslid Damian Collins, die in de beweging New FIFA Now al langer strijdt voor een schoonmaak bij de wereldvoetbalbond, bevestigt dat hij de bijbaan van Coe aan de kaak zal stellen.
"Hij zou zijn adviseurschap bij Nike moeten opgeven vanwege mogelijke belangenverstrengeling”, zo maakt Collins zijn eigen standpunt al duidelijk. “Door Nike gesponsorde atleten zijn onderwerp van dopingonderzoeken en dan is het niet goed als de IAAF-voorzitter op hetzelfde moment een baan heeft bij hetzelfde bedrijf. Op dit moment moeten we in de sportwereld mensen hebben die schoner dan schoon zijn."
WK 2021
Coe kan niet alleen vragen verwachten over dopingschandalen, maar ook over de WK van 2021, die in het Amerikaanse Eugene worden gehouden. In die stad werd in 1962 door Bill Bowerman en Phil Knight het fundament voor het huidige miljardenbedrijf Nike gelegd. Het organisatiecomité van de wereldtitelstrijd, Track Town USA, heeft sterke banden met Nike.
De IAAF wees het evenement rechtstreeks toe aan Eugene, dat eerder misgreep in de strijd om de organisatie van de WK van 2019. Insiders schetsen een in de haast genomen besluit, dat op 16 april dit jaar niet op de agenda van de bestuursvergadering stond.
De avond vóór dat besluit werden bestuursleden door toenmalig IAAF-voorzitter Lamine Diack persoonlijk op zijn kamer uitgenodigd om ingelicht te worden over een “aanbod dat niet geweigerd kon worden”. Volgens Diack boden de WK van 2021 een unieke kans om de sport in Amerika weer helemaal op de kaart te zetten.
De volgende dag stelden enkele leden nog vragen over de procedure, omdat Göteborg ook belangstelling had getoond voor de WK-organisatie. Na een korte discussie ging het IAAF-bestuur in een stemming bijna unaniem akkoord met de toewijzing aan Eugene.
Het toewijzen van de WK aan Eugene was op zijn minst onethisch.
Het zorgde voor woede bij de Zweedse atletiekfederatie, die niets afwist van de spoedprocedure en eerder beloftes over een eerlijk biedingsproces had gekregen van voorzitter Diack.
“Het toewijzen van de WK aan Eugene was op zijn minst onethisch,” zegt de inmiddels gestopte voorzitter van de Zweedse atletiekfederatie Björn Eriksson in een gesprek met de NOS. “Je vraagt je af waarom de beslissing is genomen om Göteborg uit te sluiten als kandidaat, of er misschien betaald is.”
Interpol
Eriksson, ook oud-directeur van Interpol, hoopt dat de toewijzingsprocedure onderwerp wordt van een politie-onderzoek: “Het zou mij niet verbazen als Interpol al onderzoek doet naar mogelijke omkoping. Het zou passen bij de professionele instelling van een agent.”
Oud-voorzitter Diack is inmiddels al verdachte in een onderzoek van de Franse politie, waarin hij wordt beschuldigd van corruptie en witwassen. Zo zou hij een rol hebben gespeeld bij het onder de mat vegen van positieve dopingtests van Russische atleten. De NOS heeft Interpol gevraagd of de WK-toewijzing aan Eugene ook onderzocht wordt, maar die internationale organisatie verwees door naar de Franse politie, die op haar beurt geen inhoudelijke reactie wilde geven.
Ik heb niet gelobbyd voor Eugene.
Ten tijde van de toewijzing wist Eriksson niet dat vice-voorzitter Coe een betaalde functie bij Nike had. Ook bij zijn collega-bestuursleden van de IAAF had de Engelsman de bijbaan niet gemeld. Wel vroeg hij de ethische commissie van de IAAF om advies over mogelijke belangenverstrengeling en die stond de dubbelfunctie toe.
E-mails
Onduidelijk blijft nog of Coe een dubieuze rol heeft gespeeld in de toewijzing. E-mails die in het bezit zijn van de BBC zouden erop kunnen duiden dat hij gelobbyd heeft voor de Amerikaanse stad, maar de IAAF-voorzitter spreekt die beschuldigingen tegen: “Ik heb niet gelobbyd voor Eugene. Wel heb ik ze, nadat ze de strijd om de WK van 2019 hadden verloren, aangeraden een nieuwe poging te doen omdat ze een goed bid hadden.''
"Ook als er geen relatie tussen Nike en het Amerikaanse bid is, gaat het om het beeld dat het oproept", meent het Engelse parlementslid Damian Collins. "Mensen gaan twijfelen of belangrijke beslissingen verband hebben met commerciële belangen. Het gaat dan niet alleen om zijn persoonlijke integriteit, maar ook die van de IAAF, een organisatie die al langer geteisterd wordt door beschuldigingen van corruptie."
Wind uit de zeilen
Coe zag tot voor kort geen probleem in zijn dubbelfunctie, omdat hij er altijd transparant en open over geweest is. "Het levert pas een belangenverstrengeling op als je niet achter procedures en processen kunt staan en als je je slecht gedraagt. Ik ben dat niet van plan", zo zei de voormalig topatleet na zijn verkiezingsoverwinning.
Na de golf van publiciteit in de afgelopen week zoekt Coe inmiddels naar een oplossing voor het hoofdpijndossier. Volgens ingewijden wil hij een commissie de opdracht geven om zijn bijbanen onder de loep te nemen. De Engelse sportbestuurder wint daarmee tijd en hoopt zijn critici de wind uit te zeilen te nemen. Onder druk wordt alles vloeibaar, ook in de sportwereld.