Waar ging het allemaal mis met FC Twente?
Voor fans van FC Twente was zondag 2 mei 2010 een dag om nooit meer te vergeten. Het begin van een sprookje, zo leek het. Door een 2-0 overwinning bij NAC Breda werden de Tukkers voor het eerst in de geschiedenis landskampioen.
Het leverde prachtige taferelen op. Theo Janssen die op de snelweg onderweg naar Enschede uit een rijdende bus springt om bier te halen. En een geëmotioneerde voorzitter Joop Munsterman, stamelend naast de dug-out van trainer Steve McClaren: "Ik kan het niet geloven, ik kan het niet geloven."
Wat ging er mis?
Maar wat er nu aan de hand is in Twente, kan ook bijna niemand geloven. Wat is er de afgelopen jaren allemaal misgegaan?
Na het behalen van de titel in 2010 lijken de bomen in Twente tot in de hemel te groeien. Onder voorzitter Munsterman is de club, in 2004 nog strijdend tegen een faillissement, helemaal opgebloeid. De omzet groeit onder Munstermans leiding van 10 naar 42 miljoen euro. Maar het sprookje van Twente stort langzaam maar zeker in.
Aanvankelijk zelfs letterlijk: in juli 2011 komt een deel van het dak van de Grolsch Veste tijdens bouwwerkzaamheden naar beneden. Het stadion werd vanwege alle successen uitgebreid met een tweede ring, maar tijdens de verbouwing gaat het mis. Er vallen twee doden, veertien mensen raken gewond.
Overeenkomst met Doyen
Intussen blijkt het financiële kaartenhuis van Twente ook op instorten te staan. Er zouden onverantwoorde financiële risico's zijn genomen: een enorme hypotheek op het stadion, enorme salarissen voor de spelers en grote aankopen. De schulden lopen op. Munsterman komt in opspraak wegens belangenverstrengeling: hij zou in de zomer van 2012 samen met drie commissarissen tonnen aan privégeld hebben geïnvesteerd in de aankoop van Felipe Gutiérrez.
En dan beginnen in 2013 de gesprekken met investeringsmaatschappij Doyen Sports Group. Er wordt een overeenkomst gesloten die volgens Twente "een fundament voor een financieel gezonde toekomst" moet vormen.
De overeenkomst bestaat uit het verkopen van een deel van de transferrechten van een zevental spelers: Luc Castaignos, Quincy Promes, Bilal Ould Chikh, Youness Mokhtar, Shadrach Eghan, Kyle Ebecilio en Dusan Tadic. Doyen betaalt Twente daar vijf miljoen euro voor.
Vraagtekens
Hoe werkt dat? Doyen nam voor 500.000 euro een belang van 10 procent in Tadic. In juli 2014 vertrok de Serviër voor 13 miljoen euro naar Southampton, wat Doyen vervolgens weer ruim 1 miljoen euro opleverde. Een lucratieve deal, die zich ook bij de andere spelers voordeed. Alleen Ebecilio en Eghan zijn nog niet verkocht.
De KNVB zet vraagtekens bij het contract tussen Twente en Doyen en stelt in januari 2014 een onderzoek in. Want wie bepaalt nu het moment waarop een speler wordt verkocht? De onafhankelijkheid van de club en de spelers lijken in het geding.
En het wordt al snel nog erger. In april 2014 moet Twente 35.000 euro boete aan de KNVB betalen voor het te laat inleveren van de jaarrekening 2012/2013 en het niet tijdig, onvolledig en onjuist informeren van de licentiecommissie. Er blijkt te zijn gegoocheld met de manier waarop tv-gelden waren verrekend in de boekhouding. Een financiële truc waar deskundigen hun vraagtekens bijzetten.
Zorgwekkende financiën
Twee weken later, in mei 2014, wordt FC Twente door de KNVB ingedeeld in categorie 1, waarin profclubs zitten met een zorgwekkende financiële situatie. De club komt onder verscherpt toezicht. Houdt Twente zich niet aan de verplichtingen, dan volgen sancties. Puntenaftrek dreigt en zelfs het intrekken van de licentie is mogelijk.
De druk op voorzitter Munsterman, die ondanks alle donkere wolken blijft volhouden dat het mooi weer is, wordt groter en groter. Er is kritiek op zijn dubbelfunctie: hij is directeur van het managementteam én voorzitter van de raad van commissarissen, en daardoor beoordeelt hij dus zijn eigen functioneren. Om daar een einde aan te maken stapt Munsterman in januari van dit jaar op als directeur.
In maart volgt een nieuwe klap. FC Twente krijgt drie punten aftrek van de KNVB omdat de club de zaken financieel nog niet op orde heeft. "Het is heel ernstig", zegt directeur Gerald van den Belt. Hij kondigt een "enorme bezuinigingsslag" aan. Jong FC Twente wordt uit de Jupiler League gehaald, de stekker ging uit het vrouwenvoetbal, de afdeling profscouting wordt opgedoekt, spelers worden verkocht en er vallen vele ontslagen.
Exit Munsterman
In april stapt Munsterman ook op als voorzitter van FC Twente. Hij draagt zijn taken over aan Aldo van der Laan. De dagen na Munstermans vertrek laten de commissarissen bij Twente zich horen. Munsterman heeft zijn mede-commissarissen "zwaar besodemieterd", zegt Joop de Winter in Tubantia. Volgens een zwaar teleurgestelde Hennie ten Hag heeft Munsterman iedereen verkeerd geïnformeerd over de financiële situatie en het vertrouwen zwaar beschaamd.
Op 10 april krijgt FC Twente opnieuw drie punten in mindering van de KNVB, omdat wederom niet is voldaan aan de eisen van de licentiecommissie. De club blijft voorlopig in categorie 1, zo blijkt in september, en eind november wordt een nieuw dieptepunt bereikt als het omstreden contract tussen Twente en Doyen wordt gelekt.
"Dat gepubliceerde contract lijkt af te wijken van wat wij kennen", zegt KNVB-woordvoerder Hans van Kastel. Er lijkt wel degelijk invloed van Doyen te zijn op het transferbeleid van Twente. De licentiecommissie gaat onderzoeken of dit in strijd is met de regels. De licentie van de Tukkers lijkt serieus in gevaar. Voorzitter Aldo van der Laan stapt enkele uren na het uitlekken van de documenten op.
Het lijkt voorlopig nog niet het einde van de malaise voor FC Twente, net in het jaar dat de club vijftig jaar bestaat.