Met 'Spectre' is de oude James Bond weer terug

• Lambert Teuwissen

  Redacteur

Daniel Craig heeft de tijd mogen nemen. Toen hij in 2005 aantrad als de zesde James Bond, werd besloten het hele karakter van de grond af weer op te bouwen. Met de (Nederlandse) première van zijn vierde film vanavond, Spectre, is dat proces voltooid, denkt Twan Arts, schrijver van het boek James Bond voor Dummies.

"In de eerste films hebben ze bewust een aantal elementen weggelaten uit de James Bond-formule. Ik denk dat Daniel Craig nu met Spectre voor het eerst de hele Bond-cocktail zal laten zien."

Langzaam hebben de bioscoopbezoekers hernieuwd kennis kunnen maken met het personage. Zo ontbraken in zijn eerste film, Casino Royale, Q en zijn gadgets, Moneypenny en de iconische openingsscène waarin je Bond door de loop van een geweer ziet.

Zelfs het beroemde filmdeuntje was alleen aan het einde te horen. "Ze zijn als het ware de serie weer opnieuw begonnen, vanaf het moment dat James Bond zijn 00-status heeft verdiend."

Jaws

De herstart kan wel eens de redding zijn geweest voor het karakter. De slechteriken Auric Goldfinger, Jaws en Oddjob kregen hem dan niet klein, bijna was James Bond ten onder gegaan aan zijn eigen lolligheid.

Arts: "Pierce Brosnan speelde het karakter met een knipoog. Het was meer stripachtig. Zijn laatste film, Die Another Day, ging heel veel mensen te ver, met een onzichtbare auto en stunts die er ongeloofwaardig uitzagen."

Austin Powers rekende met zijn parodieën op Bondachtige films bovendien voorgoed af met uitzinnige schurken, over-the-top bedreigingen en seksuele toespelingen. Het was allemaal te kitsch, het moest realistischer.

"Austin Powers heeft ons genaaid", verzuchtte Daniel Craig ooit in een interview. "We moesten de Bond-mythe vernietigen omdat hij het voor ons onmogelijk maakte bepaalde dingen te doen."

Wat ook meespeelde was dat de tijd veranderde: 9/11 vond plaats gedurende de opnames van Die Another Day, de film was bij de première al achterhaald. Arts: "De wereld was plotsklaps niet meer de veilige wereld van de jaren 90. Opeens was daar de dreiging van terrorisme. De producenten vonden het niet gepast om in die Brosnan-lijn verder te gaan."

Het was uiteraard niet de eerste keer dat het personage veranderde. Iedere acteur gaf zijn eigen invulling aan de Britse spion. "De wijze waarop ze de films maken ligt heel dicht bij het soort acteur dat ze kiezen. Roger Moore was wat lichtvoetiger dus werden de films ook komischer dan ze bij Sean Connery waren geweest. Timothy Dalton was een serieus toneelacteur, dus werden de films ook realistischer."

Als Craig met Spectre zijn Bond tot volle wasdom heeft gebracht, is het dan ook een goed moment voor hem om te stoppen? In interviews lijkt de acteur daarop te zinspelen. "Contractueel moet hij nog één film maken, maar het zou me niks verbazen als hij besluit te stoppen. Dan laat hij vier mooie films achter."

Het einde van James Bond betekent dat natuurlijk niet. "Er zal gewoon een zevende Bond-acteur worden gecast. En waarschijnlijk zullen de producenten dat moment aangrijpen om weer eens kritisch te kijken naar de formule."

Over wie dan de Walther PPK mag overnemen, durft Arts nog niet te speculeren. "Er worden al mensen genoemd, maar zij zullen het niet worden. Er worden vaak grote, bekende acteurs genoemd en de producenten hebben tot nu toe altijd gekozen voor een minder bekende naam. Je hebt geen beroemdheid nodig, want de naam James Bond verkoopt. Het zal dus een acteur worden die we nu nog niet op onze radar hebben."