Jarige Pelé (75) speelde niet vaak in Nederland
Pelé viert vandaag zijn 75ste verjaardag. De Braziliaanse voetballegende speelde slechts een handvol wedstrijden in Nederland. Twee van zijn tegenstanders van toen kijken terug op die ontmoetingen.
Het gaat om Eddy Pieters Graafland ("hij speelde in een razend tempo") en Bennie Muller ("ik had echt niet zoveel moeite met hem").
Piepjong
In 1958 zijn er nog amper televisies. Niet veel Nederlanders waren dan ook getuige van de verbluffende manier waarop een piepjonge Pelé zich presenteerde aan de wereld.
Met zijn frêle lichaam, de kuif trots in de hoogte, wervelde het Braziliaanse talent door het stadion van Solna. Twee keer scoorde hij. Artistiek. Achteloos.
In de WK-finale tegen gastland Zweden was Pelé op zijn best. Toen hij scoorde in de kwartfinale van het WK tegen Wales was hij pas 17 jaar en 239 dagen, een record dat nog altijd niet verbroken is.
Pelé in Groningen en Enschede
Na het wereldkampioenschap besluiten een paar Groningse ondernemers om de jeugdige sensatie naar Nederland te halen. Op woensdag 3 juni 1959 treedt de Braziliaanse kampioen Santos aan tegen Feyenoord, de kampioen van dat moment. Dat betekent Pelé tegen... Eddy Pieters Graafland.
"Geweldig. Als je die mensen ziet spelen...". De schouders van de inmiddels 81-jarige doelman dansen nog mee bij de herinnering aan Pelé, die avond in het Oosterpark. "Bal aannemen, kijken, passeren, bal afgeven, bal terugkrijgen en dat allemaal in een razend tempo. Dat waren wij niet gewend."
Het werd 3-0 voor de Braziliaanse kampioen. Belangrijker, Nederland maakt kennis met het fenomeen Pelé. Die voetbalnaam verdiende Edson Arantes do Nascimento in de straatjes van Três Corações, een klein stadje op 150 kilometer van Saõ Paulo. 'Lappenbal' werd een geuzennaam.
Pelé maakte met Santos in 1959 een Europese tour, waarbij het samba-elftal ook Enschede aandeed. Eervol verloren de Tukkers, aangevuld met wat sterke spelers, met 5-0.
Pelé in Amsterdam
In 1963 is Pelé pas 22, heeft hij al zijn tweede wereldtitel op zak en reist hij met Brazilië af voor een oefeninterland in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Eddy Pieters Graafland staat weer op doel, maar hoeft dit keer niet te vissen. Nederland verslaat de wereldkampioen met 1-0.
"Ik had echt niet zo veel moeite met hem", weet Bennie Muller nog. De toenmalige Ajacied was de directe tegenstander van Pelé. "Hij viel een beetje tegen. Na een half uur ging hij er ook uit."
Of Muller de grote ster uit de wedstrijd had gespeeld? "Nou ja, de wedstrijd was natuurlijk in Amsterdam. Die Brazilianen waren de avond ervoor ook in Amsterdam. Op stap, drinken, gezellig. Die wedstrijd was een feestwedstrijd."
Feyenoord
In 1966 was hij even in beeld om voor Feyenoord te gaan spelen, maar Pelé blijft bij Santos. Tot 1974 stuwt hij die bescheiden club naar ongekende hoogten: zes Braziliaanse landstitels, twee keer de Copa Libertadores, twee keer de wereldbeker. Er was geen enkele twijfel wie de drijvende kracht was achter die successen.
Pas in 1975 maakt hij zijn populariteit echt te gelde en tekent hij voor New York Cosmos. In zijn derde en laatste seizoen in de Verenigde Staten wordt Pelé, met Franz Beckenbauer en Carlos Alberto aan zijn zijde, nog een keer kampioen. Het is zijn veertigste titel in totaal.
In 1970 wordt Pelé voor de derde keer wereldkampioen. Opnieuw scoort hij in de finale, dit keer tegen Italië. Tot een rechtstreekse confrontatie met Johan Cruijff op een WK kwam het niet. In 1971 stopte Pelé als topschutter aller tijden van het Braziliaanse elftal (77 doelpunten).
