De Groene Draeck blijft veel geld kosten

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

Komende week behandelt de Tweede Kamer de begroting van de koning voor 2016. Voor het eerst sinds jaren ontbreekt daarop de post 'onderhoud Groene Draeck' van ruim een halve ton. Die is overgebracht naar de Defensiebegroting en verhoogd tot bijna een ton.

De Groene Draeck, het privézeiljacht van prinses Beatrix, blijft veel geld kosten. Het is maar de vraag of het 'verstoppen' van deze jaarlijkse kosten in de Defensiebegroting een einde zal maken aan de kritiek daarop.

Niemand weet hoelang de belastingbetaler hiervoor nog zal moeten opdraaien en waarop de afspraak "dat het ministerie van Defensie verantwoordelijk is voor de uitvoering van het onderhoud aan en de exploitatie van de Groene Draeck" gebaseerd is. In de loop der jaren heeft dit onderhoud een veelvoud gekost van de aanschafkosten van het schip.

Koninklijk jacht Piet Hein

Bij gelegenheid van haar achttiende verjaardag in 1956 kreeg Beatrix het zeiljacht, een luxe lemsteraak, als nationaal geschenk. Een jaar later was de tewaterlating. Van het begin af aan is de Groene Draeck onderhouden door de Marine. Dat had ook het koninklijk jacht Piet Hein, het nationale huwelijksgeschenk voor prinses Juliana, in onderhoud. Daaraan kwam in 1980 een einde toen de koninklijke familie de Piet Hein afstootte en het schip als ‘varend Nationaal Maritiem Erfgoed’ in een stichting onderbracht.

Het onderhoud van de Groene Draeck op de Marinewerf ging gewoon door. Uit antwoord op Kamervragen in 2007 blijkt dat de basis voor het onderhoud een schriftelijke richtlijn uit 1962 is "van de vlagofficier Materieel aan de directeur van de Rijkswerf". De post, toen ook op de Defensiebegroting, bleef lang onopgemerkt. Dat werd anders toen het onderhoud aan het privéjacht van Beatrix een opvallende post op de begroting van de koning werd.

De kritiek zwol aan, want de jaarlijks uitgetrokken 51.000 euro bleken ontoereikend. Grote onderhoudsbeurten in 2005 en 2010 kostten tonnen extra. Kritiek daarop was voor koningin Beatrix in 2010, op het hoogtepunt van de economische crisis, reden eenmalig ruim drie ton uit eigen zak te betalen aan weer een grote beurt voor haar Groene Draeck.

Nu gaat het roer om. Premier Rutte heeft een evaluatierapport over de begroting van de koning aangegrepen om de lastige en in omvang verdubbelde post 'onderhoud Groene Draeck' terug te brengen naar de Defensiebegroting. Argument: "De Groene Draeck is verbonden aan de voormalige drager van de kroon en de uitgaven daarvoor kunnen niet meer worden beschouwd als functioneel voor de huidige Koning."

Daar staat tegenover dat het schip nog steeds is ondergebracht in de Stichting Kroongoederen van het Huis Oranje-Nassau. Die beheert onder leiding van Willem-Alexander spullen die van belang zijn voor "de uitoefening van de Koninklijke Waardigheid".

Hoelang de overheid zich nog verplicht voelt de onderhoudskosten van de Groene Draeck te betalen, weet niemand. Maar eens zal ook dit schip, net als de koningssloep ('de gouden koets te water'), wel in een erfgoedmuseum terecht komen.