Waar gaat het GeenPeil-referendum over?

GeenPeil levert vandaag de ingezamelde handtekeningen in waarmee het een referendum wil afdwingen. De Kiesraad controleert daarna of er voldoende geldige handtekeningen zijn voor een referendum. Als het GeenPeil-referendum doorgaat, dan kunnen alle kiezers naar de stembus om hun mening te geven over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de Europese Unie. Maar wat weten we daar eigenlijk van?

Wat staat er in het verdrag?

In het verdrag staan afspraken over onder meer politieke en economische samenwerking tussen de EU en Kiev. Een van de doelen is het tot stand brengen van stabiele politieke en economische buitengrenzen. Op economisch gebied wordt vooral geprobeerd om de handel te verbeteren. Ook het versterken van de rechtsstaat, de democratie en de mensenrechten komen aan bod in het verdrag.

Wat is de status van het verdrag?

Het verdrag is al getekend in maart vorig jaar en moet op 1 januari 2016 in werking treden. Formeel kunnen afspraken die in verdragen worden gemaakt alleen worden uitgevoerd als alle 28 EU-landen en het Europees Parlement hebben ingestemd. Dat is inmiddels bij 22 landen en het Europees Parlement het geval.

Sommige onderdelen van het verdrag zijn al onder voorbehoud van die ratificatie in werking getreden. Het gaat dan met name om onderdelen die van economisch belang zijn voor Oekraïne, zoals het verlagen van de handelstarieven. Dat was een gebaar van de EU om Oekraïne uit de crisis te helpen.

Kan Nederland het verdrag nog blokkeren?

Ja, in theorie kan dat. Zolang Nederland niet heeft ingestemd met het verdrag, is het officieel niet geldig. Maar de vraag is wat dat waard is, aangezien bepaalde onderdelen al in werking zijn getreden.

Gaat Nederland dat ook doen?

Dat is een politieke vraag die de regering moet beantwoorden. Het referendum zal waarschijnlijk in het voorjaar plaatsvinden, dus na 1 januari 2016. Als de meeste kiezers tegen het verdrag stemmen, is het aan de politiek wat ze met de uitslag van het referendum doen.

De Eerste en Tweede Kamer zullen dan nog een keer over het wetsvoorstel moeten stemmen. Maar het blijft een raadgevend referendum, dus de politiek kan de uitslag naast zich neerleggen.

Wordt Oekraïne met dit verdrag lid van de EU?

Nee. Er is vooralsnog geen sprake van dat Oekraïne überhaupt gaat toetreden tot de EU. Het land is op dit moment geen kandidaat.