De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zegt dat er afgelopen jaar 25.000 oud-studenten zijn opgespoord die nog een studieschuld moeten betalen. Tegelijkertijd zijn er op dit moment nog 22.000 oud-studenten onvindbaar.
Met de 'gevonden' oud-studenten wordt een betalingsregeling getroffen.
De overheid heeft de afgelopen jaren allerlei maatregelen genomen om geld terug te krijgen van oud-studenten die niet meer te traceren zijn. Het gaat hierbij grotendeels om oud-studenten die naar het buitenland zijn gegaan en - in mindere mate - buitenlanders die in Nederland hebben gestudeerd.
Bemoedigend resultaat
Dat er nu 25.000 oud-studenten zijn getraceerd noemt woordvoerder Daniël Blok van Duo een bemoedigend resultaat.
Het opsporen van deze mensen gebeurt sinds een paar jaar intensiever, vertelt hij. "Daar gebruiken we sociale media voor, zoals Facebook. We werken meer samen met buitenlandse incassobureaus en we kijken of we meer met buitenlandse overheden kunnen samenwerken. We doen ook aan paspoortsignalering."
Blok weet niet of de gevonden oud-studenten inmiddels al schulden hebben afgelost. "We hebben ze getraceerd en we weten in ieder geval dat we het inningstraject met deze groep weer kunnen starten."
'We kunnen het inningstraject met deze groep weer starten'
Daniël Blok, woordvoerder van DUO, noemt het bemoedigend dat er 25.000 wanbetalers zijn opgespoord.
Geld en inspanning
Oud-studenten die naar het buitenland vertrekken maar geen adreswijziging doorgeven, zijn moeilijk traceerbaar. Het innen van studieschulden is daardoor een lastige klus voor DUO.
Wanneer DUO een wanbetaler toch weet op te sporen in het buitenland, moet het incassoproces in gang worden gezet en dat kost veel geld en inspanning. In Nederland kan DUO zonder tussenkomst van een rechter een dwangbevel uitvaardigen, maar in het buitenland kan dat niet.
De gang naar de rechter kost geld, want de stukken moeten worden vertaald en er is vaak lokale rechtsbijstand nodig. Soms moet worden afgewogen of de kosten wel opwegen tegen de baten.
Nieuwe cijfers
De situatie is sinds 2014 verbeterd; zondag meldde de NOS op basis van cijfers van het Ministerie van Onderwijs dat er in 2014 32.000 studenten onvindbaar waren. DUO liet daarop weten dat er daar inmiddels 18.500 van zijn opgespoord. In de loop van 2015 zijn er weer nieuwe oud-studenten 'verdwenen', waardoor het huidige aantal onvindbare studenten 22.000 is. Sinds eind vorig jaar is het aantal opgespoorde oud-studenten opgelopen tot 25.000.
Actieplan
Het ministerie van Onderwijs kwam eind 2012 met een actieplan om wanbetalers op te sporen en zo veel mogelijk geld terug te vorderen. Hieronder een aantal maatregelen:
- Er is een Task force DUO opgericht, een team van tien specialisten dat probeert debiteuren te traceren.
- Het internet wordt ingezet om adres- en contactgegevens te achterhalen, bijvoorbeeld via sociale media.
- Gebruik paspoortsignalering. Een wanbetaler wordt opgenomen in het Register Paspoortsignaleringen. Een nieuw identiteitsbewijs kan alleen worden verkregen als de schuld is voldaan of als er een betalingsregeling is getroffen.
- Gebruik opsporingsregister. Het paspoort van de wanbetaler wordt ingenomen wanneer hij/zij Nederland probeert te verlaten of terugkeert vanuit het buitenland. Deze maatregel wordt alleen gebruikt als een schuld is opgelopen tot boven de 45.000 euro.
- Openbaar betekenen. Om te voorkomen dat de vordering op een ontraceerbare wanbetaler verjaart, kan een oproep in ene landelijke krant geplaatst worden, zodat de vordering opeisbaar blijft.
- Inschakelen incassobureaus. In verschillende landen worden incassobureaus ingeschakeld, binnen Europa maar ook in Marokko en de Verenigde Staten.
- Bundeling van krachten met andere overheden. Expertise wordt in het buitenland gedeeld en gegevens worden uitgewisseld.
- Juridische stappen. Omdat dit veel tijd en geld kost, worden alleen juridische stappen ondernomen als een zaak kans van slagen heeft.