Mullah Omar, onzichtbaar en toch machtig

Mullah Omar was altijd een mysterieuze figuur. Zelfs toen de Taliban de baas waren in Afghanistan verscheen hij maar weinig in het openbaar. Nooit sprak hij met westerse journalisten en er zijn maar weinig beelden van hem bekend.

Hij werd waarschijnlijk geboren tussen 1959 en 1962. Zijn vader was koranleraar. Zijn jeugd bracht hij door in Uruzgan - de provincie waar het Nederlandse leger tussen 2006 en 2010 verantwoordelijk was voor de veiligheid.

Rechteroog

Toen de Sovjet-Unie in 1979 Afghanistan binnenviel, sloot Omar zich aan bij het gewapende verzet. Daarbij zou hij drie keer gewond zijn geraakt. Eén keer werd hij door een scherf van een Russische handgranaat getroffen en verloor hij zijn rechteroog.

Toen de Russen vertrokken uit Afghanistan werd hij imam. Er was geen sterk gezag meer en het land zonk weg in chaos en een burgeroorlog. Zijn oude strijdmakkers vroegen Mullah Omar om hun beweging aan te voeren. Uiteindelijk kregen de Taliban onder zijn leiding de controle over heel Afghanistan.

Bin Laden

Mullah Omar stond voor een uiterst strikte uitleg van de islam. Zelfs muziek was verboden en hij liet de beroemde Boeddhabeelden van Bamiyan vernietigen omdat ze niet met het geloof in overeenstemming waren.

In de jaren 90 liet hij Osama bin Laden met zijn al-Qaida-strijders toe in Afghanistan. Die beraamden daar de aanslagen van 11 september. Toen de Amerikanen eind 2001 Afghanistan binnenvielen, sloeg Mullah Omar op de vlucht. Sindsdien is hij niet meer in het openbaar gezien. Volgens verschillende onderzoekers en journalisten ging hij naar buurland Pakistan; het land dat de Taliban altijd al had gesteund.

Kenners vermoeden dat Mullah Omar sindsdien in de havenstad Karachi verbleef. De Pakistaanse geheime dienst ISI zou hem daar scherp in de gaten houden. De Nederlandse onderzoeker Alex Strick van Linschoten zei een paar jaar geleden in The New Yorker dat Mullah Omar "praktisch een gevangene" was van de Pakistaanse geheime dienst.