En weer is Nigel de Jong de pineut
Hij behoort met tachtig interlands tot de meest gelouterde Oranje-internationals. Al jaren houdt hij zich staande in de grootste competities van Europa. Maar als er gesneden moet worden door de bondscoach, dan is Nigel de Jong de pineut. Hoe kan dat toch?
Zaterdag 28 maart 2015. Oranje heeft zojuist op de valreep een bemazzeld gelijkspel uit het vuur gesleept tegen Turkije. Daardoor blijft een vroegtijdige afgang van de nummer drie van het afgelopen WK in de kwalificatiereeks voor het EK in Frankrijk bondscoach Guus Hiddink voorlopig bespaard. Maar oh, wat ging het moeizaam.
De kritiek na afloop richt zich op twee middenvelders. Ibrahim Afellay en Nigel de Jong, de meesters van het 'balletje-breed'. Guus Hiddink verdedigt zijn keuze. Maar de coach is niet doof voor de kritiek. Beide spelers gaan volgende week niet mee naar Riga voor de cruciale kwalificatiewedstrijd tegen Letland.
Of Nigel de Jong in zijn ziel getroffen is door die maatregel, valt te betwijfelen. De routinier heeft vaker met dit bijltje gehakt. En als het er echt om ging, stond hij er altijd.
Controleur
Dat Nigel de Jong zo vaak omstreden is, heeft veel te maken met zijn imago. Een nuttige en onvermoeibare stofzuiger, is de positieve benaming. Een meedogenloze schopper, voor de minder gecharmeerden. Of nog erger: controleur.
Hij heeft de kritiek niet bedacht, maar je kunt op zijn minst zeggen dat Jan Mulder de Nederlandse onderbuik een stem gaf toen hij in Krakau dagelijks met een controleurspet op zijn hoofd zijn gal spuwde over het spel van De Jong en Mark van Bommel.
Dat concept, bedacht door bondscoach Bert van Marwijk, bracht Nederland in 2010 tot in de finale van het WK in Zuid-Afrika. De Jong, die zich in de jaren daarvoor bij Hamburger SV en Manchester City ontwikkeld had van de creatieve, dynamische middenvelder van Ajax tot een tactisch sterk slot op de deur, was de ideale man voor die rol.
Reputatie te grabbel
In de WK-finale gooide De Jong zijn eigen reputatie te grabbel door Xabi Alonso met een karatetrap te lijf te gaan. Hij werd gespaard door arbiter Howard Webb, maar de beelden gingen de wereld over. En de wereld sprak er schande van.
De volgers herinnerden zich de doodschop waarmee De Jong in de oefenwedstrijd tegen de Verenigde Staten het been van Stuart Holden brak. En toen De Jong een paar maanden als speler van Manchester City opnieuw over de schreef ging en Hatem Ben Arfa van Newcastle United een beenbreuk bezorgde, kon bondscoach Van Marwijk niet anders dan zijn vertrouweling in de luwte te zetten. De Jong werd uit de selectie van Oranje gezet.
Onderschat
In de zomer van 2012 stond de naam van De Jong gewoon op het wedstrijdformulier voor het EK-duel met Denemarken. In de basis uiteraard. De Jong speelde niet slecht, zoals hij het hele toernooi zijn niveau haalde. Maar Nederland verloor van de Denen, de Duitsers en de Portugezen. En avond na avond werd de kritiek op de controleurs venijniger.
Na het EK in Polen en Oekraïne verkaste De Jong naar Italië. Bij AC Milan werd een speler van zijn kaliber tenminste op waarde geschat. Na een moeizame start ontwikkelde De Jong zich tot een van de sterkhouders in het elftal van de gevallen grootmacht. Maar voor Oranje bleef hij een twijfelgeval. Het volk zag liever een creatieve voetballer op zijn plek. Clasie, Van der Vaart, Sneijder desnoods. Zo lang het maar geen controleur is.
Revanche
Lange tijd liet bondscoach Louis van Gaal hem links liggen. Maar De Jong liet zich niet van de wijs brengen. Mijn tijd komt nog wel. Hij kreeg gelijk.
De ultieme revanche van De Jong kwam bij het WK in Brazilië, waar hij uitblonk in de groepsduels tegen Spanje, Australië en Chili. Toen de controleur na tien minuten met een liesblessure uitviel in de achtste finale tegen Mexico brak de paniek uit. De Jong was opeens onmisbaar. Zo onmisbaar dat hij op wonderbaarlijke wijze werd klaargestoomd voor halve finale tegen Argentinië.
Dat was toen. Tegen mindere tegenstanders is De Jong opeens weer de overbodige controleur, die het spel vertraagt. Maar als het er écht om gaat, dan staat hij er.