Viering 200 jaar koninkrijk heeft vele gezichten

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis

Redacteur Piet van Asseldonk schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

Vergeleken met de herdenkingen rond 70 jaar bevrijding en Koningsdag heeft de viering van 200-jaar koninkrijk veel gezichten en daardoor een niet zo scherp profiel. De manifestatie 'Lang leve de club' vandaag over een week in Zwolle bijvoorbeeld gaat "over het recht op vrijheid en vereniging". Een nogal abstract thema dat minder tot de verbeelding spreekt dan Koningsdag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Eerdere vieringen, zoals die van 150 jaar koninkrijk in 1963, kampten ook al met dit probleem .

De ambities van de regering in 2011 logen er niet om: een driejarige (2013-2015) viering op nationaal, regionaal en lokaal niveau van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Een breed samengesteld ‘Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk’ met eigen budget, stafbureau en website ging voortvarend aan de slag. Het legde de lat hoog en formuleerde als doelen "bewustwording van het Nederlands democratisch bestel, kennis van de rechtsstaat en de grondwet en bevordering van de saamhorigheid in Nederland". Sponsors uit het bedrijfsleven stroomden toe.

Er rolde een waslijst met vieringen en herdenkingen van de organisatorische tekentafels met als harde kern 'vijf grote nationale festiviteiten'. De eerste was de op 30 november 2013 nagespeelde landing op het Scheveningse strand - met acteur Huub Stapel in de hoofdrol – van de latere koning Willem I. Ondanks de feestelijkheden rond de troonswisseling een half jaar eerder kreeg dit veel publiciteit via onder meer een rechtstreeks NOS televisieverslag.

Evenementen over grondwet en grondrechten (Den Haag, maart 2014) en over de internationale oriëntatie van ons land in (Maastricht, september 2014) voltrokken zich volgens hetzelfde patroon. Ook hier weer pogingen om amusement en inhoudelijkheid te combineren. De nationale clubdag in Zwolle (twee dagen vóór Koningsdag) wil dat opnieuw. In aanwezigheid van Willem-Alexander en Máxima is er een 'verenigingsfestival' met presentaties, muziek, sportclinics, workshops, een popquiz etc.

Niet eenduidig

Probleem blijft het onderwerp van de viering van 200 jaar koninkrijk. Dat is niet eenduidig en dus minder wervend. Voordat Willem I desgevraagd de Nederlandse troon besteeg waren we onder de Fransman Lodewijk Napoleon al even een koninkrijk. Hoezo 200 jaar koninkrijk? We hebben onze onafhankelijkheid eeuwen geleden al verworven via de Tachtigjarige Oorlog. Hoezo 200 jaar onafhankelijkheid? De eerste Oranjekoningen waren geen democraten. Hoezo 200 jaar democratie? De Oranjes speelden als stadhouders al een sleutelrol in ons land. Hoezo 200 jaar Nederland en Oranje? En stil staan bij "de verworvenheden van onze democratie en onze vrijheid" doen we dezer dagen al vanwege 70 jaar Bevrijding. Koningsdag tenslotte heeft van doen met nationale cohesie.

In een recente publicatie heeft het Nationaal Comité het dan ook maar over de viering van 200 jaar koninkrijk als "een mooie gelegenheid om stil te staan bij ons gezamenlijke verleden, heden en toekomst". Stil staan bij alles dus.