'Kabinet wekt valse hoop vervolging MH17-daders'

Advocaat en hoogleraar internationaal strafrecht Geert-Jan Knoops vindt dat het kabinet geen valse hoop moet wekken over de vervolging van de MH17-daders. In het tv-programma Nieuwsuur zei Knoops dat hij denkt dat het niet tot een veroordeling komt voor de mensen die verantwoordelijk zijn voor het neerhalen van vlucht MH17.

In het programma zei minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur dat de verdachten hoe dan ook veroordeeld moeten worden. "Desnoods bij verstek. Ze moeten zichtbaar worden veroordeeld. Als het niet lukt ze hier in Nederland te krijgen, moet er toch een veroordeling volgen. Dat is belangrijk voor de nabestaanden." Van der Steur herhaalt daarmee de boodschap die minister-president Rutte eerder al verspreidde.

"Politieke retoriek"

Knoops vindt dat Rutte en Van der Steur aan "politieke retoriek" doen. “Het is te simplistisch om te stellen: ‘We willen veroordelen, desnoods bij verstek.’ Zo werkt het niet bij het internationale recht.”

“Dit is het grootste onderzoek dat we ooit hebben gekend in Nederland", zegt Knoops. "Ik vind dat we realistischer moeten zijn over de haalbaarheid ervan. Er zijn nog veel te veel procedurele obstakels om te kunnen concluderen dat het tot een veroordeling komt.”

De hoogleraar vreest dat in dat geval de legitimiteit van het proces internationaal niet zal worden erkend, omdat het bewijs te summier is. “Het niveau van het forensisch materiaal kan onvoldoende zijn, net als het bewijs tegen de verdachten. Bovendien moet er een dagvaarding worden bezorgd aan het adres van de verdachten. Vind die maar eens.”

Het internationale team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar het neerhalen van de MH17 heeft een aantal verdachten op het oog. Begin deze week heeft het onderzoeksteam een video verspreid met beelden van een Buk-systeem en fragmenten van onderschepte telefoongesprekken van pro-Russische separatisten. Daarop is volgens Oekraïne de hoge Russische officier Sergej Nikolajevitsj Petrovski te horen. Het OM heeft zijn naam in de audio-opnames gecensureerd.

Knoops verwacht niet dat Petrovski ooit in Nederland berecht zal worden. ”Als hij zich op Russisch grondgebied bevindt dan wordt het bijna onmogelijk. Rusland zal niet meewerken aan een uitlevering. Er zijn genoeg verweren op te voeren om dat te voorkomen. Het belang voor Rusland om niet aan het proces mee te werken is sowieso groter dan eventuele economische sancties.”

Strafhof

Een gang naar het Internationaal Strafhof is ook geen optie, denkt Knoops. “Oekraïne en Rusland hebben het internationaal strafhof niet erkend. Als Oekraïne dat wel zal erkennen, dan moet nog worden aangetoond dat de ramp met MH17 een oorlogsmisdrijf is. Als ik naar de voorwaarden kijk van een oorlogsmisdrijf, zeg ik nee: dat is de ramp met de MH17 niet. Dat klinkt heel hard, maar slachtoffers moeten geen valse verwachtingen koesteren.”