Oud-premier Piet de Jong 100 jaar
Oud-premier Piet de Jong viert vandaag zijn honderdste verjaardag. Hij ziet niet meer zo goed, maar verder is de eeuweling nog in redelijk goede conditie.
De meest onderschatte premier van Nederland wordt hij wel genoemd. De waardering kwam pas toen hij het Binnenhof al lang verlaten had.
Weinig uitgesproken
De Jong leidde een centrumrechts kabinet in de roerige jaren zestig van de vorige eeuw. In dat klimaat van maatschappelijk onrust, acties en revolutie viel de weinig uitgesproken oud-marineman een beetje uit de toon.
"Ik pas op de winkel", was een van zijn uitspraken. Pas achteraf bleek dat hij met die aanpak juist de goede toon had getroffen, en dat zijn kabinet opmerkelijk veel tot stand had gebracht.
Zo moderniseerde het kabinet de wetgeving rond echtscheidingen. Ook universiteiten werden democratischer. Onder premier De Jong werd de btw ingevoerd, op 1 januari 1969. Zijn coalitie van katholieken (KVP), protestanten (CHU en ARP) en liberalen (VVD) zat de hele rit uit (1967-1971).
Onderzeebootkapitein
Volgens sommigen kwam dat ook door de manier waarop De Jong (KVP) zijn team had samengesteld. Als oud-onderzeebootkapitein stelde hij zichzelf altijd de vraag: "Zou ik deze persoon aan boord willen hebben?"
Vijf jaar geleden bemoeide hij zich nog een keer met een kabinetsformatie. Hij was er fel op tegen dat zijn partij (inmiddels het CDA) een gedoogakkoord sloot met de PVV. Hij begreep daar niets van.
Piet de Jong is de op een na oudste nog levende oud-regeringsleider van de wereld. Alleen de Ecuadoraanse oud-president Telmo Vargas (102 jaar en 175 dagen) is ouder. Vargas was overigens wel héél kort de baas in zijn land. Hij werd in 1966 regeringsleider na een staatsgreep, maar de volgende dag al vervangen.
De Jong is niet de eerste Nederlandse premier die de honderd haalt. De illustere sociaal-democraat Willem Drees ging hem voor. "Vadertje Drees" werd uiteindelijk 101.
Felicitaties Rutte
Premier Rutte feliciteert De Jong met zijn verjaardag. "Ik vind het heel bijzonder dat we elkaar nog elk jaar treffen op een gezamenlijke lunch. Die is ontspannen, maar tegelijkertijd ben jij nog vol scherpte en geef je goede adviezen."
Volgens Rutte is De Jong in de kern altijd een onderzeebootcommandant gebleven. "Het aantal marinemetaforen is echt ontelbaar. Die maken jou een extra bijzondere man", zegt Rutte.
Anekdotes en bijzondere citaten van Piet de Jong:
- Hij introduceerde de vrijdagse persconferentie van de premier, omdat hij het zat was steeds gestoord te worden door bellende journalisten als hij aan tafel zat.
- Kreeg een onderscheiding, omdat hij in de meidagen van 1940 een onderzeeër in aanbouw had weten over te brengen naar Engeland.
- "Waren politici maar wat luier, dan zou het een stuk beter gaan."
- Toen de microfoon in de Tweede Kamer te hoog voor hem stond: "Vindt u het goed dat ik eerst de periscoop wat lager zet?"
- Op de vraag wat hij van pornografie vond: "Een uitstekend middel tegen zeeziekte". Dat bleek geen grap, als commandant van zijn onderzeeboot had hij altijd seksblaadjes bij zich om aan misselijke bemanningsleden te geven en het werkte volgens De Jong.
NPO Politiek zendt vandaag om 16.10 uur een documentaire uit over Piet de Jong.