Rutte moet nu op zoek in versnipperd landschap

De politieke samenwerking met andere partijen is na de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen en de prognose voor de Eerste Kamer ingewikkeld. Met die stelling van PvdA-leider Samsom waren de meeste deelnemers aan het slotdebat van de NOS het wel eens. Maar wat de precieze gevolgen zullen zijn, blijft onduidelijk.

Premier en VVD-leider Rutte zei dat nu de coalitie samen met D66, ChristenUnie en SGP geen meerderheid lijkt te halen in de senaat, hij op zoek gaat naar "alle constructieve krachten in de Eerste Kamer". Hij benadrukte dat het politieke landschap erg versnipperd is en dat dat voor alle partijen een bijzondere verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Rutte wil met goede voorstellen komen om het belastingstelsel te herzien, en daarna zal hij "zoeken naar breder draagvlak dan alleen de constructieve drie".

Verantwoordelijkheid

Partijleider Samsom van coalitiegenoot PvdA zei dat hij de coalitie wil voortzetten en dat zijn partij "een verantwoordelijkheid voor vier jaar heeft genomen". Op de vraag met welke partijen hij het liefst zou meewerken, antwoordde hij dat zijn voorkeur ligt bij de SP en GroenLinks. "Maar ik hoop dat iedereen aan tafel de belastingherziening mogelijk wil maken."

CDA-leider Buma benadrukte nog eens dat als het kabinet steun van het CDA wil, het met een andere koers moet komen." Hij is niet van plan "samen met het kabinet in een bootje te varen." GroenLinks-fractievoorzitter Van Ojik gebruikte soortgelijke woorden. Voor hem verandert er eigenlijk niet zoveel. Hij wil over veel dingen meepraten, maar hij is niet van plan om er een "soort C6 of C7" van te maken. Daarmee verwees hij naar de C3, de zogenoemde constructieve drie van D66, ChristenUnie en SGP die het kabinet vaak aan een meerderheid helpen in de Eerste Kamer.

Halsstarrig

D66-leider Pechtold verweet de premier "halsstarrig optimisme". Hij spoorde Rutte aan de regie te nemen om lastenverlichting mogelijk te maken. "De boot ligt stil; ik wil niet alleen weten met wie, maar vooral ook wat."

Ook SP-leider Roemer is kritisch over Rutte. Hij vraagt zich af of Rutte de kiezers niet minacht. "Het roer moet om, anders heb je de uitslag van de verkiezingen niet begrepen." Hij wacht de voorstellen af waarmee het kabinet naar de Kamer komt.

ChristenUnie-voorman Slob zei in het slotdebat dat de positie van de ChristenUnie door de uitslag niet is veranderd, maar die van het kabinet wel. Volgens SGP-leider Van der Staaij is het moeilijk eenduidige conclusies te trekken: de coalitiepartijen VVD en PvdA hebben verloren, maar de drie oppositiepartijen die het kabinet vaak steunen, winnen juist. "De slagkracht is in het geding."

PVV-voorman Wilders was wel voor het slotdebat uitgenodigd, maar deed niet mee.