D66 bekent kleur: tegen de JSF
D66 heeft de spanning er lang ingehouden: is de partij nu voor of tegen de Joint Strike Fighter? Maar vandaag komt het hoge woord eruit. In het debat over de aanschaf van acht nieuwe JSF-toestellen voor de vervanging van de F-16, zal de partij zich tegen de aanschaf keren. Volgens D66-Tweede Kamerlid en defensiewoordvoerder Wassila Hachchi zijn er te veel onzekerheden.
"Ik snap het belang van de luchtmacht", zegt ze. "Die F-16 moet vervangen worden. Maar we moeten er wel van overtuigd worden dat dit het beste toestel voor de beste prijs is en die afweging probeer ik te maken, ondanks dat we door de PvdA steeds verder in het JSF-moeras zijn getrokken. Ik zie nog te veel onzekerheden en daar kan D66 niet mee instemmen."
Vraagtekens
Als het gaat om de prijs, de geluidshinder, de orders voor het bedrijfsleven en de vraag of er wel voldoende toestellen zijn, is er dus nog te veel onduidelijk volgens de D66. Dat Nederland het vliegtuig toch gaat kopen is volgens de partij te wijten aan de PvdA. Want die was lange tijd heel kritisch over de JSF tegen, vooral toen ze in de oppositie zat, maar is sinds ruim een jaar voor.
Volgens de PvdA zijn de argumenten tegen de JSF op. Er is simpelweg geen beter toestel voor een betere prijs te koop, hebben de sociaal-democraten na lang wikken en wegen geconcludeerd. Maar volgens D66 zijn ze voor omdat ze met de VVD regeren.
Licht op groen
Dat D66 zich nu tegen de JSF keert, en zich daarmee aansluit bij partijen als de PVV, de SP en GroenLinks, heeft geen gevolgen voor de aanschaf van de nieuwe straaljager. Want er is een grote meerderheid voor, die naast de PvdA bestaat uit de VVD, het CDA, de ChristenUnie en de SGP.
Die meerderheid zal vanmiddag in het debat het licht op groen zetten voor de aanschaf van nog eens acht toestellen, boven op de twee testtoestellen die Nederland al eerder kocht. Daarmee staat staat de keuze voor de JSF definitief vast. Want Nederland kan zich geen twee verschillende jachtvliegtuigen permitteren. De overige 27 die Nederland wil hebben, worden later besteld en betaald.
Orders
Na ruim vijftien jaar onderzoek, discussie en politiek geruzie (het was toenmalig PvdA-premier Wim Kok die wilde dat Nederland voor de JSF ging kiezen) wordt vandaag dus het 'point of no return' bereikt. De Koninklijke Luchtmacht krijgt nu echt de JSF als opvolger van de verouderde F-16's.
De eerste toestellen komen in 2019 naar Nederland. De totale kosten zijn 4,6 miljard euro. De exploitatie, het in de lucht houden van de toestellen, gaat maximaal 285 miljoen euro per jaar kosten.
De Nederlandse industrie zegt nu voor meer dan 1 miljard aan orders te hebben gekregen voor het meebouwen aan de JSF. Het kabinet rekent erop dat het bedrag aan orders voor het Nederlandse bedrijfsleven zal oplopen tot negen miljard euro.