Scholieren gaan voor rechter spelen

In Amsterdam wordt vanaf komend voorjaar geëxperimenteerd met jongerenrechtbanken. Op drie scholen mogen scholieren leeftijdgenoten berechten en hun een straf opleggen. Het gaat dan om kleine vergrijpen zoals betrokkenheid bij een vechtpartij op het schoolplein, vernieling of diefstal van bijvoorbeeld een ov-kaart.

De schuldvraag is bij de jongerenrechtbank niet aan de orde omdat de leerlingen die voor de rechtbank verschijnen het vergrijp al hebben bekend.

Excuusbrief

De straffen van de rechtbank variëren van het schrijven van een excuusbrief tot het uitvoeren van een opdracht, zoals schoonmaken of opruimen in de buurt. "Het doel van de maatregelen is het herstel van de goede verhoudingen op school en in de wijk", staat in het blad Rechtspraak.

In de VS bestaan jongerenrechtbanken al langer. Daar zijn de resultaten positief. Rechter Maria Leijten keek in 2011 mee bij zo'n zogenoemde Youth Court in New York.

Mes naar school

"Het viel me op hoe goed de juryleden vragen stelden aan een meisje dat een mes mee naar school had genomen. 'Aan wie heb je dat verteld? Je broer, wat vond hij ervan? Hoe zou jij het zelf vinden als je kleine zusje zoiets deed?’". "Dergelijke vragen waren heel onderzoekend, niet beschuldigend", zegt Leijten.

Na terugkomst in Nederland zette Leijten samen met kinderrechter Gaby Crince le Roy Jongerenrechtbanken Nederland op. Zij werden gesteund door PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch. Staatssecretaris Teeven gaf toestemming om ook in Nederland jongerenrechtbanken te beginnen.

Jongeren die zich over de zaken gaan buigen krijgen speciale trainingen en gaan onder meer langs bij rechtbanken en advocatenkantoren. Elke school selecteert een tiental leerlingen voor de jongerenrechtbank.