'Formatie nieuwe stijl voor herhaling vatbaar'

De werkwijze bij de kabinetsformatie van 2012 is op hoofdpunten voor herhaling vatbaar. Dat concludeert een commissie van drie wetenschappers die op verzoek van de Tweede Kamer de formatie onder de loep heeft genomen. De commissie zegt wel dat het staatshoofd in de formatie niet altijd goed geïnformeerd is over het verloop van de besprekingen.

De formatie van 2012 was de eerste waarin het staatshoofd geen actieve rol speelde. Anders dan vroeger werden de informateurs en de formateur niet meer benoemd door de koningin, maar door de Tweede Kamer. De commissie heeft vooral naar de procedurele aspecten van de verandering gekeken, niet naar de formatie zelf.

Koning informeren

De commissie onder leiding van de Nijmeegse hoogleraar Bovend'Eert beveelt voor volgende formaties aan dat de informateurs en de formateur de koning geregeld informeren. De koning maakt nu eenmaal deel uit van de regering en daarom ligt het voor de hand dat hij op de hoogte wordt gehouden, zegt de commissie.

De commissie heeft een soort reconstructie van de formatie gemaakt. Volgens Bovend'Eert was "op specifieke onderdelen" sprake van meer transparantie, zoals de bedoeling was. Maar in de eerste dagen na de verkiezingen was er veel besloten overleg en dat was misschien nog wel minder transparant dan vroeger, zegt de commissie.

Het Reglement van Orde, dat de Kamer in maart 2012 aanpaste om de nieuwe werkwijze mogelijk te maken, hoeft volgens de commissie niet nog eens te worden veranderd, behalve op een enkel technisch punt.