Harding, in één klap wereldnieuws

Ze viert vandaag haar 44ste verjaardag op grote afstand van de schijnwerpers. Maar hoe anders zag het leven van de Amerikaanse er twintig jaar geleden uit. Natuurlijk, de liefhebbers van kunstschaatsen kenden haar al, maar begin 1994 werd Tonya Harding in één klap wereldnieuws.

Letterlijk in één klap zelfs, zij het dat de uithaal niet Harding zelf trof, maar haar landgenote en concurrente Nancy Kerrigan. Na een training tijdens de Amerikaanse kampioenschappen werd de titelhoudster met een stok vlak boven haar knie geslagen. Een breuk bleef het slachtoffer bespaard, maar de kneuzing noopte haar zich terug te trekken voor de wedstrijd. En dat zes weken voor de Olympische Spelen!

Ex-man

Harding profiteerde optimaal van de absentie van haar rivaal en veroverde probleemloos de Amerikaanse titel, goed voor kwalificatie voor de Winterspelen in Lillehammer. Maar toen kwam uit wie de man was geweest die het op de benen van Kerrigan had gemunt: ene Shane Stant, die op zijn beurt was ingehuurd door Jeff Gillooly, de ex-man van Harding...

Harding ontkende in alle toonaarden op de hoogte te zijn geweest van het snode plan. Desondanks werd gepoogd de kunstrijdster buiten de olympische ploeg te houden. Zonder succes. Harding, die twee jaar eerder in Albertville het podium net niet had gehaald, kon in Lillehammer een nieuwe gooi doen naar olympisch eremetaal, bij voorkeur goud. Maar dat gold ook voor de tijdig herstelde Kerrigan, die in 1992 brons had gewonnen.

Geen goud, wel hoofdrol

De soap kreeg in Noorwegen een opmerkelijk vervolg, zij het niet zoals vooral de Amerikaanse pers vurig hoopte: het goud bleef buiten bereik van Kerrigan die haar meerdere moest erkennen in de Oekraïense Oksana Bajoel. Het brons kwam terecht bij de Chinese Lu Chen.

En dus opnieuw geen plak voor Harding. Maar wel weer een hoofdrol. Ze ging als nummer tien de beslissende vrije kür in, maar liet lang op zich wachten toen haar naam werd omgeroepen in de olympische schaatshal. Net op tijd verscheen ze op het ijs, waar ze eerst nog een veter moest strikken alvorens aan haar optreden te beginnen.

Maar al snel zocht de Amerikaanse, na de gestopte Japanse Midori Ito de enige vrouw met een drievoudige axel in huis, in tranen de jurytafel op. Ze legde haar rechterschaats op de omheining en wees op een veter die veel te los zat. Vlak voor haar kür had ze een kapot exemplaar moeten vervangen, maar dat was niet afdoende gelukt.

De jury toonde mededogen: ze mocht het later opnieuw proberen. Verder dan de achtste plaats kwam Harding echter niet.

Staartje

De affaire-Kerrigan kreeg een paar weken later nog een staartje voor Harding. Ze bleef volhouden niets van de voorgenomen aanslag te hebben geweten, maar bekende wel te hebben geholpen de ware toedracht te verhullen.

Het kwam haar te staan op drie jaar voorwaardelijk, 500 uur dienstverlening en 160.000 dollar boete. De Amerikaanse titel van 1994 moest ze inleveren en bovendien kon ze verdere deelname aan officiële wedstrijden op haar buik schrijven.

Toch bleef het niet stil rond Harding. Zo kwam er een 'sextape' van haar en haar ex Gillooly in omloop, waarvan in september 1994 'stills' verschenen in het mannenblad Penthouse, en koos ze na een bokswedstrijd in een amusementsprogramma op tv in 2002 voor een carrière als profbokster. Na drie zeges en drie nederlagen kwam daar echter alweer een eind aan.

Inmiddels is de rust teruggekeerd in het leven van Tonya Harding, die vier jaar geleden voor de derde keer trouwde en drie jaar geleden haar eerste kind kreeg. Mocht zoonlief ooit een glansrijke loopbaan op kunstschaatsen ambiëren, van moeders kant hoeft hij niet op veel steun te rekenen. "Schaatsen is zo politiek. En ik wil echt niet dat mijn zoon panty's draagt", liet ze in een interview weten.