Curaçao zucht onder 'braindrain'
In het Onderwijsmuseum in Rotterdam is vanaf vandaag het fotoproject over jongeren uit Curaçao die in hun eentje, zonder ouders, de oversteek naar Nederland maken om hier een opleiding te volgen. Fotografe Karine Versluis (1980) volgde voor haar project Enkeltje Schiphol twee jaar jongeren van rijk tot arm.
Door redacteur Karolien Hoevenaegel
Hoe is het idee voor je fotoreportage ontstaan?
"In 2005 tijdens mijn studie aan de kunstacademie had ik een bijbaan. Door een Antilliaanse collega raakte ik gefascineerd door de braindrain vanuit Curaçao. Na lang onderzoek werd duidelijk dat het beeld van Curaçao in Nederland erg eenzijdig was: bounty-eiland met schietpartijen. Hierdoor werd ik nieuwsgierig naar wie de bewoners zijn en hoe ze leven? In 2008 ben ik acht weken naar Curaçao geweest en heb ik een netwerk opgebouwd met jongeren die naar Nederland vertrokken. Drie jongeren ben ik als hoofdpersoon twee jaar lang gaan volgen."
Wat voor jongeren komen vooral naar Nederland?
"De meeste zijn bursalen, studenten die een beurs ontvangen. Deze zomer zijn er vanuit Curaçao 291 jongeren naar Nederland gekomen (waarvan 29 oorspronkelijk uit Bonaire, red.). Zij moeten een mbo-,havo-, of vwo-diploma hebben om hiervoor in aanmerking te komen. Veel gevolgde studierichtingen in Nederland zijn medicijnen, verpleegkunde, economie, informatica, accountancy, international business and management studies. De laatste jaren volgen er steeds meer studenten een universitaire opleiding. Bij aankomst in Nederland worden ze opgevangen door de Stichting Studiefinanciering Curaçao die een kamer en een mentor voor ze regelt."
"Daarnaast komen er elk jaar nog een aantal jongeren zonder studiebeurs, op eigen houtje. Voor deze minderjarigen gelden tegenwoordig strenge regels van de voogdijraad en de kinderbescherming zowel op Curaçao als in Nederland. Zonder de juiste papieren komt een kind Nederland niet in.De jongeren die naar Nederland komen hebben vaak op goede scholen gezeten, zijn heel beleefd. Maar ze worstelen wel met een enorm cultuurverschil."
Hoeveel jongeren blijven in Nederland?
"Het grootste deel blijft. Bij het emotionele vertrek zwaaien families massaal de jongere uit omdat ze weten dat ze voor een lange tijd elkaar niet zullen zien. Op Curaçao zijn toch minder banen en na vijf jaar in Nederland hebben ze hier een nieuw leven opgebouwd."
Wat doet Curaçao om jongeren terug te halen?
Er zijn allerlei acties om jongeren terug te halen. Een voorbeeld is de lokale krant Amigoe die vlak voor het jaarlijkse massale vertrek naar Nederland, interviews met de jongeren publiceert en hun oproept om vooral terug te komen. Er zijn op Curaçao namelijk bijna geen jongeren tussen 18 en 35 jaar. Een deel komt daarna terug, maar is dan sterk 'vernederlandst'.