Di Rupo biedt koning ontslag aan
Door correspondent Wessel de Jong
De Belgische preformateur Di Rupo heeft zijn ontslag ingediend bij koning Albert. Die houdt het ontslag in beraad.
De zeven Vlaamse en Waalse partijen kwamen er vandaag onder leiding van Di Rupo niet uit. Ze werden het niet eens over de voorwaarden van een financiële compensatie voor de Walen. Die compensatie wilden ze voor de opsplitsing van het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde, een wens van de Vlamingen.
Het overleg tussen de zeven politieke partijen was een ultieme poging van Di Rupo om de impasse te doorbreken.
Taalproblemen
Het was de derde keer dat Di Rupo's opdracht mislukte. Volgens correspondent Wessel de Jong is het moeilijk voor te stellen dat de koning Di Rupo voor een derde keer het veld in wordt gestuurd. "Het is wel zo goed als zeker dat er andere partijen gaan aanschuiven. En dat het hele spel net als in Nederland weer van voor af aan gaat beginnen."
Door de taalproblemen rond Brussel ging het opnieuw fout. De Jong: "De Vlamingen eisen de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. De Franstaligen zijn daarmee akkoord, maar vragen daar veel geld voor. De Vlamingen hebben geen zin om een 'blanco cheque' te tekenen, om dat geld te geven zonder enige voorwaarden.
En dat is het grote verschil met vroeger. Geld was in het verleden altijd het smeermiddel om de taalproblemen op te lossen, maar dat werkt niet meer in deze tijden van economische crisis en ook niet met de nieuwe Vlaamse hardliners."
Voortbestaan
Vooral aan Franstalige kant is door de mislukte formatie vandaag uitvoerig gesproken over het voortbestaan van België. Wessel de Jong: "Een Franstalig kopstuk zei: 'Als de grootste partij van de grootste bevolkingsgroep niet meer wil, dan moeten we ons maar misschien voorbereiden op een scheiding en daar niet bang voor zijn."
"Je kunt je inderdaad afvragen, wat is ingewikkelder, deze formatie of een boedelscheiding? Zo'n vaart zal het nog niet lopen, want de meerderheid van de Belgen wil dat niet. Maar het komt wel steeds vaker ter sprake."
Onder druk
Vlak voor het begin van de vergadering van vandaag werd Bart de Wever, de leider van de Nieuwe Vlaamse Alliantie (N-VA), flink onder druk gezet. Als de Vlaamse nationalisten het laatste bod weigeren, zullen de onderhandelingen weer bij nul beginnen, zo dreigde een kopstuk van de Franstalige socialisten. Met andere woorden dan gaan alle extra macht en zelfstandigheid van tafel, die de Vlamingen tot nog toe hebben verworven in de formatiebesprekingen.
Deling
Een andere leider van de Parti Socialiste zei dat de Franstaligen niet bang moeten zijn voor een deling van het land, als blijkt dat de grootste bevolkingsgroep België niet meer wil.
Ook van Vlaamse kant was er druk voelbaar op N-VA. De minister-president van Vlaanderen zei dat De Wever nu moet tonen dat hij bereid is tot een akkoord. Aan Franstalige kant wordt daar ernstig aan getwijfeld.
Brussel
Deze ultieme onderhandeling draait om de zogenoemde 'blanco cheque' voor Brussel. De Franstaligen gunnen de Vlamingen de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en andere extra bevoegdheden, in ruil voor extra geld voor Brussel. De Vlamingen zijn in principe bereid dit geld te geven, maar verbinden er wil strikte voorwaarden aan. Dat gaat de Franstaligen te ver.
Wat er gaat gebeuren nu deze onderhandelingen spaak zijn gelopen, is onduidelijk. De Franstaligen hebben er al op gezinspeeld dat De Wever dan maar zelf formateur moet worden. Maar dat zal de koning moeten beslissen, mocht Di Rupo zijn opdracht terug geven.
Ontslag
Zondag trok Di Rupo naar de koning, toen zaterdagnacht na tien uur onderhandelen de gesprekken waren vast gelopen. De preformateur wilde zijn opdracht teruggeven, maar de koning accepteerde dat niet. Hij kreeg de vervolgopdracht om het vertrouwen te herstellen tussen de partijen.
Niettemin maakte hij de Vlamingen bittere verwijten in het verslag van zijn bezoek aan koning Albert. Dit zwarte pieten heeft de sfeer geen goed gedaan. Afgelopen dagen is er flink met modder gegooid in de Belgische politiek.