Pechtold begrijpt frustratie Wilders

D66-leider Pechtold vindt dat het CDA een dubbelrol speelt. "Wat ik niet begrijp is dat het CDA aan de ene kant zegt: ons past bescheidenheid als het gaat om onderhandelen op rechts met Wilders en aan de andere kant graag aan tafel schuift in andere varianten", zei Pechtold na afloop van zijn gesprek met informateur Tjeenk Willink.

"Ik snap het chagrijn en de frustratie van Wilders" zei Pechtold. Hij vindt dat het CDA een poging om een rechtse coalitie te vormen, niet moet blokkeren. "Als je een partij niet uitsluit en dat heeft het CDA nooit gedaan, dan vind ik dat je verplicht bent om normaal aan tafel te zitten", zei Pechtold, die bij de informateur nogmaals zijn voorkeur voor een Paars-pluscoalitie

Pechtold en ook PVV-leider Wilders willen op korte termijn een debat in de Tweede Kamer voeren over de kabinetsformatie.

Herhaling

De nieuwe informateur Tjeenk Willink begon vanmorgen met zijn gesprekken in het kader van de kabinetsformatie. Hij sprak naast Pechtold met PvdA-leider Cohen. Die sprak van een "herhaling van zetten". Cohen ziet niets in een middenkabinet met VVD, PvdA en CDA.

Tjeenk Willink sprak verder met CDA-fractievoorzitter Verhagen, Groenlinks-aanvoerder Halsema en VVD-leider Rutte.

Geen blokkades

Rutte wacht af welke stappen de nieuwe informateur Tjeenk Willink gaat nemen om te zorgen dat er op korte termijn een kabinet gevormd kan worden. Rutte herhaalde na afloop van zijn gesprek dat hij een voorkeur heeft voor een kabinet met VVD, PvdA en CDA.

Rutte zegt dat er geen blokkades zijn. "Noch bij rechts, noch bij een middenkabinet, noch bij paars liggen voor mij blokkades."

Volgens Rutte moet Tjeenk Willink gaan "uitlijnen" hoe er een kabinet gevormd kan worden. "Ik ga kijken hoe de informateur het proces aan de vork gaat prikken."

Tussenstap

Vicepresident van de Raad van State Tjeenk Willink werd zaterdag aangesteld als informateur door de koningin. Hij ziet zijn werk als "tussenstap die moet leiden tot overeenstemming over wie de volgende stap zet", zo zei hij in een verklaring.

De eerste informateur, Uri Rosenthal, had voorgesteld om twee informateurs te benoemen, een van VVD- en een van PvdA-huize. Deze informateurs zouden een kabinet uit het "brede midden" moeten onderzoeken. VVD, PvdA, CDA, D66 en GroenLinks vallen onder deze noemer.

De koningin besloot echter Tjeenk Willink te vragen voor een onderzoek "om haar op korte termijn te informeren over de stappen die moeten worden gezet om te komen tot de vorming van een kabinet dat kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal".

Rosenthal was vanmorgen het eerste aan de beurt. Hij wilde weinig kwijt over de stap van de koningin. "Ik heb kennis genomen van wat er is gebeurd", aldus de ex-informateur. Op de vraag of hij zijn karwei had willen afmaken, zei Rosenthal slechts dat "dat een ander verhaal was" en dat het "prettig voelt om vrij burger te zijn".

Depolitiseren

De koningin kwam met deze tussenfase, omdat ze geen politieke keuze wilde maken. Het is niet de bedoeling dat Tjeenk Willink gaat onderhandelen.

"De koningin heeft de informatie willen depolitiseren", denkt politiek redacteur Joost Vullings. "Met twee informateurs, één van de PvdA en één van de VVD, denkt de een 'ik moet een midden-kabinet regelen' en de andere 'ik moet naar Paars-plus toewerken'. Dat maakt het ingewikkeld.

Tjeenk Willink is vicepresident van de Raad van State en een vertrouweling van Beatrix. Hij is PvdA-lid, maar wordt geacht boven de partijen te staan.