Veel onduidelijk over versoepeling Gaza-blokkade

Door correspondent Sander van Hoorn

De Gazastrook gaat weer iets verder open. Maar hoe ver, en hoe structureel, dat is nog niet duidelijk. Het tekent vooralsnog vooral de verdeeldheid binnen het Israëlische kabinet dat onder internationale druk staat.

De Gazastrook is al ruim drie jaar afgesloten van de buitenwereld. Het leidt tot een hachelijke humanitaire situatie. Die wordt iets verzacht door de gemiddeld honderd vrachtwagens met humanitaire goederen die Israël doorlaat, maar vooral door de smokkeltunnels onder de grens met Egypte.

Na de aanval op een hulpkonvooi over zee, ruim twee weken geleden, nam de druk op Israël toe om de blokkade te verlichten. Dat gebeurde vandaag met een summiere verklaring.

Verboden producten

Wat er nu verandert is op basis van die verklaring niet op te maken. De verantwoordelijke voor de grens in Gaza zegt dat al het eten, speelgoed, handdoeken en sommige schoolmaterialen ingevoerd mogen worden.

Een week geleden werd de lijst met 'toegestane producten' ook al uitgebreid. De VN-gezant voor het Midden-Oosten, Tony Blair, stelde deze week het omgekeerde voor: in plaats van een beperkte en arbitraire lijst met toegestane producten zou er gewerkt worden met een beperkte lijst 'verboden producten' die volgens Israël gebruikt kunnen worden om wapens of bunkers van te maken. Van een 'nee, tenzij' naar een 'ja, mits' lijst.

Dat lijkt nu dus niet het geval te zijn. Bouwmaterialen zoals staal, cement en hout zullen vaker naar Gaza mogen, mits ze bestemd zijn voor projecten dien onder internationaal toezicht staan. In hoeverre particulieren die een huis willen bouwen of repareren daar iets aan hebben, is dus nog niet duidelijk.

Een econoom in Gaza zei vandaag dat er waarschijnlijk nog steeds geen halffabricaten worden toegelaten. Er zal dus frisdrank zijn, maar de eigen frisdrankenfabriek in Gaza, die aan honderden mensen werk bood, ligt nog steeds stil.

Uitwerken

Op veel vragen komt waarschijnlijk pas zondag een antwoord, als het Israëlische kabinet er opnieuw over vergadert. Als je bedenkt dat over die summiere verklaring al twee dagen vergaderd is, is het vooral een indicatie voor de verdeeldheid binnen de regering in Israël.

Er zijn een aantal conflicterende standpunten. De blokkade is ingesteld om Hamas onder druk te zetten. Zo lang zij nog aan de macht zijn, een militair gevangen houden en wapens hebben, moet de blokkade blijven. Het opheffen of verzachten van de blokkade speelt Hamas in de hand en dat moet dus niet.

Maar wat je ook van de blokkade vindt, de internationale gemeenschap vraagt om een gebaar, en dat moet er dus komen.

Reacties

Die laatste groep lijkt het gewonnen te hebben na dus zware concessies aan de eerste twee groepen. In discussieprogramma's werd opgeroepen dit moment aan te grijpen om de blokkade, die gebleken ineffectief is, geheel op te heffen. Dat gebeurt dus niet.

Hamas voordeelde de versoepeling als "propaganda" en het is nog maar de vraag of dit bijvoorbeeld voldoende is voor het Internationale Rode Kruis, dat de blokkade deze week betitelde als een "collectieve straf" en daarmee onrechtmatig.

De uitwerking volgt dus nog, en de ervaring leert dat Amerikaanse en Europese politici het dan waarschijnlijk voldoende vinden. Voor mensen in Gaza lijkt er weinig te veranderen. Behalve dan dat er nu bijvoorbeeld geen Egyptische maar een Israëlische frisdrankenboer geld aan ze gaat verdienen. En dat de fabriek in Gaza gesloten blijft.