Snelweg in bezet gebied open voor Palestijnen

Door correspondent Sander van Hoorn

Morgen wordt een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan het lange verhaal van snelweg 443 in Israël. Dan mogen Palestijnen namelijk opnieuw gebruik maken van het deel van de weg dat over bezet gebied loopt. Niemand is er blij mee.

Een tweede snelweg tussen Tel Aviv en Jeruzalem. Dat was het idee in 1986, want de oude snelweg slibde ook toen al dicht. Het hooggerechtshof in Israël bepaalde dat er land van Palestijnen voor onteigend mocht worden omdat ook zij er gebruik van konden maken.

Tweede Intifada

De Palestijnen aan weerszijden van de weg kijken met weemoed terug op de tijd tot de tweede intifada. Er liep altijd wel een weg van hun dorpen naar Ramallah en Jeruzalem, maar over de snelweg deden ze over het hele stuk maar tien minuten.

In 2000 begon de Tweede Intifada. Ook op snelweg 443 werden aanslagen gepleegd. Alle op- en afritten weden afgesloten voor Palestijnen. Er werden muren, hekken, wachttorens en checkpoints gebouwd.

In 2010 vochten mensenrechtenorganisaties de sluiting aan. Met succes. Het hooggerechtshof bepaalde dat de weg weer geopend moest worden. Op het allerlaatste moment was het Israëlische leger klaar met het bouwen van nieuwe checkpoints op de toegangswegen.

Met name de burgermeester van Modi'in (een grote stad tussen Tel Aviv en Jeruzalem) is boos. Hij is bang dat veel Israëli's de snelweg zullen mijden als er ook Palestijnen overheen rijden. Zijn stad wordt dan minder goed bereikbaar.

Wassen neus

De burgermeester van Modi'in hoeft zich geen zorgen te maken. Er zijn maar twee op- en twee afritten die open gaan voor Palestijnen en daar komen stevige checkpoints. Tegelijkertijd is er de afgelopen jaren een volledig parallelle infrastructuur aangelegd.

De keuze wordt dus als volgt: lang in de rij staan voor een checkpoint om tot maximaal zes kilometer over de snelweg te kunnen rijden voordat de enige toegestane afrit volgt… Waarna je nog niet in Ramallah bent. Of de bestaande wegen gebruiken die onder en langs de snelweg lopen.

Het is een omweg, maar dan in elk geval wel zonder checkpoints. Het laat zich raden. De koffieverkoopster langs de snelweg voegt er nog aan toe dat bij de eerste aanslag de snelweg meteen weer wordt afgesloten.

Een weg van niets naar nergens. Dat wordt het voor de Palestijnen. De groene lijn, de snelweg, hekken, muren en nederzettingen verdelen het gebied in enclaves die met elkaar en Ramallah verbonden zijn door wegen die zo zijn aangelegd dat de 443 voor Palestijnen misschien wel handig, maar niet noodzakelijk is.

Leger

Israël is op dit moment ten behoeve van de Palestijnen een weg aan het verbeteren die naar Ramallah loopt, min of meer evenwijdig aan de 443. De weg loopt precies ten noorden van het nederzettingenblok van Givat Ze'ev. De 443 loopt dwars door dat blok heen. De plaats van de opengestelde op- en afritten van de 443, samen met die verbeterde weg leiden er dus toe dat het nederzettingenblok 'onaangetast blijft', klaar om te zijner tijd bij Israël gevoegd te worden.

Nog weer een reden (naast de economische) waarom Israël moeite heeft de weg volledig open te stellen. Zelfs het Israëlische leger noemt de manier waarop de weg nu opengaat 'symbolisch'.