De aswolk uit Californië

Mart Smeets geeft zijn visie op de schuldbekentenis van Floyd Landis, de Amerikaan wiens Tour-zege in 2006 ongeldig werd verklaard wegens dopinggebruik en die vier jaar later plots toegeeft dat hij inderdaad verboden middelen gebruikt heeft.

Nu de eerste, fijne stofdeeltjes uit Californië zijn neergedaald op en vooral ín de hoofden van de vele wielervolgers over de wereld, is het zinvol een tussenbalans op te maken. Floyd Landis heeft zeker de sportwereld wakker geschud, maar de vraag is nu: wat doen we er met zijn allen mee?

Enige punten van aandacht:

- In de beweringen van Landis zit niet veel echt nieuws, behalve zijn eigen toegeven. Opvallend in zijn gepubliceerde dagboeken is de precisie waarmee hij gebeurtenissen opgeschreven heeft. Namen, spullen, momenten; interessant voor derden om dat te gaan natrekken.

- De reacties van de 'verantwoordelijken' in de wielersport (de mensen van UCI) zijn tegenvallend. In plaats van hun meelijwekkende teksten richting Landis, was het beter geweest te stellen: wij gaan dit tot de bodem toe onderzoeken.

- De reacties uit het kamp Armstrong zijn precies geworden zoals je kon bedenken. Alleen het feit dat Armstrong in scheldtaal verviel (wat hij anders nooit doet) in de wetenschap dat er camera's en microfoons rond hem verzameld waren, doet me inzien dat hij gloeiend kwaad was.

- Landis is een tikje slordig geweest met namen en feiten. Dat valt hem aan te wrijven; het doet echter aan de hele zaak niets af. Het is alleen slordig als je Armstrong positief laat zijn in de Tour de Suisse van 2002, terwijl hij daar niet gereden heeft. In dat jaar won Alex Zülle, Armstrong was een jaar eerder de winnaar. Nogmaals: het is een uitglijder, maar het verstevigt Landis zijn woorden niet bepaald.

- Is het gek dat de aangevallen Armstrong en ook diens ploegleider Johan Bruyneel niets juridisch ondernemen tegenover Landis? Ja, eigenlijk wel. Smaad, om maar iets te zeggen, zou hier opgevoerd kunnen worden. Vrij onlangs vertelde Bruyneel me dat hij het wel had gehad met Landis; dat hij voortdurend 'aangevallen' werd en dat hij het er nu maar bij liet.

- Wat betreft de zogenaamde omkoping bij de UCI is het goed te weten dat Armstrongs organisatie, in het begin van deze eeuw, aan de UCI een geldbedrag schonk om renners beter op epo te kunnen testen. De UCI kon dat geld toen zelf niet ophoesten en Armstrong bood het geld aan met de mededeling: "Test mij als eerste, ik wil buiten iedere verdenking staan". Hein Verbruggen bevestigt die gang van zaken en zegt ook dat Armstrong nooit een afwijkende waarde in zijn bloed had.

- Andere renners door Landis op de korrel genomen, hebben tot nu toe gezwegen. Dat is opvallend. George Hincapie en David Zabriskie worden door Landis aan de schandpaal genageld. Landis noemt Levi Leipheimer als ploeggenoot. Ook dit lijkt een kleine uitglijder; beiden reden nooit samen in een ploeg van Armstrong.

- Landis wordt, in de internationale wielerpers, afgeschilderd als een zielige man die alles kwijt is: zijn vrouw, zijn huis, zijn eer, zijn geld en vooral: het noorden.

- Je mag ook stellen dat hij een levend wezen is dat een oplossing zoekt in een voor hem wel zeer nijpend probleem. De instanties die het aangaat (UCI en de Amerikaanse dopingautoriteit) dienen zich dat ook goed in te prenten; hij is nog steeds wielrenner en sportman. Als zo iemand om hulp roept, gééf hem die dan. Zoek zijn zaken goed uit. Wijs het niet af omdat er door buitenstaanders gezegd wordt dat Landis een halve zool is.

- Ja, het is juist dat Landis nog wel eens van koers gewisseld is in zijn manier van denken en doen. Dat maakt zijn zaak niet sterk, maar het blijft een zaak.

- Neen, je mag niemand van de door Landis genoemde renners nu op de lijst van 'positieven' plaatsen. Dat moet eerst bewezen worden door de instanties die daartoe gerechtigd zijn. Landis heeft beschuldigd; nog niets is bewezen.

- UCI-bovenbaas Pat MacQuaid bevestigt dat hij Landis, in 2006, heeft aangeraden snel de echte waarheid te vertellen. "Kom niet aan met series ontkenningen", was het voorstel van de Ier. Landis maakte geen gebruik van het aanbod van de UCI, en bleef vier jaar liegen.

- Landis heeft, blijkens verklaringen van mensen uit de kern van de organisatie van de Ronde van Californië, enige weken geleden gedreigd met "vuile verhalen" te komen als men hem niet zou toestaan aan de wedstrijd te kunnen deelnemen. Ook dat maakt de zaak van Landis er niet geloofwaardiger op.

Ondanks dat alles heeft de wielerwereld er hier een groot probleem bij. Men mag de gedetailleerde gegevens van Landis niet zo maar weggooien. Goed, nauwkeurig en onafhankelijk onderzoek is op zijn plaats, om de sport schoon te krijgen. En het heeft ook geen pas de renners en anderen die met naam genoemd zijn door de Amerikaan, nu met pek en veren in te smeren.

Zoals altijd: eerst moet een geldig bewijs gevonden worden. In dezen wijs ik op een misschien klein en nauwelijks noemenswaardig feit: in de Volkskrant van vrijdag 21 mei staat, als illustratie voor het slechte gedrag van de moderne wielerwereld, een lijst afgedrukt van '100 dopingzondaars'. Als eerste wordt daar de naam van de Italiaan Pellizotti genoemd. Die man is niet betrapt op doping. Men heeft onduidelijkheden in zijn biologisch paspoort gevonden en op basis daarvan staat hij even buiten spel.

Het lijkt makkelijk om, welke wielrenner dan ook, als 'positief' neer te sabelen. Ik blijf erbij: voor alles moet dat bewezen worden door de instanties die daartoe gerechtigd zijn.

Ik verdedig niemand, ik wil mij houden aan feiten. Bewezen feiten en door rechters uitgesproken bevindingen en straffen die daarop volgen. In de tussentijd zeg ik wel dat vanuit UCI én Amerika er alles aan gedaan moet worden in deze zaak te duiken.

En ik heb ooit, in een persoonlijk gesprek, Lance Armstrong wel eens gezegd: "Als jij hangt, maak ik daar ook vet melding van." Zijn antwoord was toen: "Dat is ook je taak."

Inmiddels wordt er gefietst in Italië en in de Verenigde Staten en gaan mensen in Rotterdam al een beetje geel denken. Interessante vraag: gaat Armstrong in Rotterdam opstappen? Met andere woorden: komt er snel een reactie op wat er de afgelopen 48 uur gebeurd is? Dat is aan de hoogste instanties.

Ik blijf me aan bewezen feiten houden.

Mart Smeets