Oekraïne vijf jaar later
Door correspondent Kysia Hekster
Na de vorige presidentsverkiezingen vijf jaar geleden stonden de Oekraïners wekenlang massaal op Maidan, het onafhankelijkheidsplein in Kiev. Ze protesteerden tegen de overwinning van de pro-Russische Viktor Janoekovitsj, die vervalst zou zijn. Het protest had succes, de uitslag werd teruggedraaid. Er kwam een nieuwe verkiezingsronde met een nieuwe winnaar: de pro-Westerse Viktor Joesjenko. De Oranje Revolutie in een notendop.
Teleurstelling Veel Oekraïners zijn nu, aan de vooravond van nieuwe presidentsverkiezingen, totaal teleurgesteld in wat er terechtgekomen is van de Oranje Revolutie. De held van toen, Joesjenko, haalde in de eerste verkiezingsronde voor de presidentsverkiezingen drie weken geleden nog geen zes procent van de stemmen. De race gaat zondag tussen de premier, Joelia Timosjenko, oud-bondgenoot van Joesjenko, en opnieuw Viktor Janoekovitsj, de grote verliezer vijf jaar geleden. Voor Europa maakt het niet veel uit wie er wint; beide kandidaten zeggen betere banden met het Westen te willen, maar streven ook betere verhoudingen met Oosterbuur Rusland na.
Het slechte nieuws Veel van de beloften van de Oranje Revolutie zijn niet nagekomen. Twee ervan:
De corruptie is eerder toe- dan afgenomen. Omdat politieke en zakelijke belangen in Oekraïne zo met elkaar verbonden zijn, lijkt de corruptie onuitroeibaar.Er is geen politieke stabiliteit gekomen. De persoonlijke strijd tussen (nog heel even) president Joesjenko en premier Timosjenko heeft de politiek totaal verziekt. Beslissingen werden vooral genomen om de ander dwars te zitten, en niet om Oekraïne vooruit te helpen.
Het goede nieuws Maar het is zeker niet alleen ellende die de Oranje Revolutie voortgebracht heeft. Opnieuw twee voorbeelden.
Er is volstrekte persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in het land gekomen. Volgens internationale organisaties die persvrijheid meten, is Oekraïne het meest vrije land van alle voormalige Sovjetrepublieken op dit terrein.De verkiezingen die het land de afgelopen jaren hield zijn eerlijk verlopen volgens de internationale standaard. De OVSE bijvoorbeeld prees tijdens de eerste ronde van de presidentsverkiezingen de eerlijke manier waarop ze verlopen waren en noemde het "een grote stap voorwaarts ten opzichte van vijf jaar geleden".
Vaststaat dat het spannende verkiezingen worden zondag. De kandidaten zouden elkaar zo dicht genaderd zijn dat het zelfs maar de vraag is of er meteen een uitslag is. Nog vóór de verkiezingen hebben de kandidaten elkaar al over en weer beschuldigd van fraude. Als er geen grote marge is tussen de twee zal de uitslag ter discussie gesteld worden.