Valsimulator om kosten vallen te verminderen
Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink
Het UMC St. Radboud in Nijmegen neemt vrijdag een valsimulator in gebruik. De valsimulator is de enige ter wereld, die de werkelijkheid van een val heel goed benadert, claimt het ziekenhuis.
Het ziekenhuis wil met behulp van het apparaat meer inzicht krijgen in hoe mensen een onverwachte verstoring van hun evenwicht opvangen en hoe vallen werkt. Met name bij ouderen en mensen met een neurologische aandoening, zoals de ziekte van Parkinson.
Trainingen Het apparaat meet nauwkeurig hoe mensen reageren als ze uit evenwicht worden gebracht. Met welke spieractiviteit reageert iemand dan en hoe krachtig? Wat gaat er nu precies mis als iemand valt en wat is de rol van neurologische aandoeningen of veroudering daarbij?
Met de verworven kennis worden vervolgens nieuwe trainingen opgezet om mensen te helpen hun lichaamsbalans te verbeteren en zo het aantal valpartijen te verlagen.
Het toestel is in het ziekenhuis zelf ontwikkeld door de afdelingen Revalidatie en Neurologie en is enig in zijn soort in de wereld. Er is vier jaar aan gewerkt. Het patent van het ziekenhuis loopt nog vijf jaar.
Hoge kosten Het onderzoek is van groot belang. Jaarlijks wordt er in Nederland 560 miljoen euro uitgegeven aan medische kosten als gevolg van valpartijen. Gemiddeld doen zich elk jaar in Nederland een miljoen valpartijen voor.
Ouderen en mensen die een beroerte hebben gehad of een neurologische aandoening hebben, lopen extra risico op vallen. Mensen in deze groepen vallen tussen de drie en tien keer meer dan gezonde leeftijdsgenoten.
Jaarlijks komen 90.000 ouderen na een val op de Spoedeisende Hulp. 30.000 mensen worden elk jaar na een val in het ziekenhuis opgenomen.
Reflex Als iemand dreigt te vallen of zijn evenwicht dreigt te verliezen, probeert hij of zij dat direct te corrigeren om niet te vallen. De eerste reflex is vaak om in beweging te komen, maar dat helpt lang niet altijd.
De onderzoekers willen weten waarom dit in het ene geval wel helpt en in het andere niet. Welke zaken zijn essentieel voor een goede lichaamsbalans? Het vele onderzoek dat tot nu toe is gedaan naar vallen en de bijbehorende correctiemechanismen heeft weinig antwoorden opgeleverd.
Gebrekkig De Nijmeegse wetenschappers zijn er van overtuigd dat de verklaring daarvoor ligt in de gebrekkige tests die gebruikt worden. Daarmee blijft men te ver verwijderd van de werkelijkheid, bijvoorbeeld omdat de gehanteerde verstoring van het evenwicht onvoldoende sterk was of omdat de proefpersonen deze zagen aankomen.
Met de valsimulator die in Nijmegen is ontwikkeld, wordt de werkelijkheid heel goed benaderd. Op een platform is een tweede platform gemonteerd dat onverwacht in alle richtingen kan bewegen.
Krachtplaten Daarop staat de proefpersoon, in een tuigje, zodat niemand daadwerkelijk valt. Met behulp van het bewegende platform worden de proefpersonen uit balans gebracht zodat ze dreigen te vallen.
Bij de proefpersonen worden alle reacties (spieractiviteit, bewegingen van het lichaam) om in balans te blijven of de balans terug te vinden gemeten. Dankzij zogeheten krachtplaten in de grond kan ook nauwkeurig gemeten worden hoeveel kracht de proefpersonen gebruiken als ze proberen zich staande te houden.