'Als raadslid ben je de sukkel'

Door verslaggever Pauline Broekema

Het was ooit een functie met status en aanzien. Tegenwoordig is dat anders. Als je op een feestje meldt dat je gemeenteraadslid bent, maak je geen indruk. Dat constateert Marcel Boogers, van de Universiteit van Tilburg. "Je bent dan toch een beetje de sukkel van het gezelschap."

Het ambt, weet hij uit onderzoek, mist aanzien. Het raadslid is vaak de gebeten hond en krijgt een hoop gedoe over zich heen. Een raadslid ontvangt weinig waardering. Zoals, vindt Boogers, de politiek in het algemeen gebukt gaat onder een slecht imago.

Bevlogen Toch is het voor veel raadsleden bijkans een roeping. Andries van den Berg, raadslid voor de SP in Voorburg-Leidschendam, is zo'n bevlogen gemeenteraadslid. Hij wil maatschappelijk betrokken zijn en iets voor anderen betekenen. Hij neemt ons mee naar zijn werkkamer. Drie bureau's, een geluidinstallatie en een wand met cd's en een indrukwekkende collectie blues-, jazz en operaplaten. Hij zet een pianostuk van Schubert op. "Niets vocaals, dan kan ik niet lezen."

Zo neemt hij zijn stukken door, leest de mail, schrijft toespraken. Het raadswerk is een halve weektaak. De andere helft is hij rijksambtenaar in Den Haag.

"Iedere doordeweekse avond ben ik er toch wel uur of twee mee bezig", vertelt hij. Ook zijn zondag is gevuld met werk voor de Raad. Na het ontbijt de kranten doornemen, met een speciaal oog voor zaken die het binnenlandsbestuur raken. Dan nog even Buitenhof kijken en vervolgens naar boven, aan de slag. Van half twee tot vijf uur.

Kinderen De SP doet deze verkiezingen in zijn gemeente niet mee. Er waren geen geschikte kandidaten te vinden. Tijdgebrek is een reden, denkt Van den Berg. "Man en vrouw hebben tegenwoordig een baan. En dan ook nog een huishouden. Wij hebben geen kinderen. Als we die wel hadden vraag ik me af of ik dit werk had kunnen doen."

In zijn werkkamer begint het SP-raadslid aan de beantwoording van zijn mail. Aan de wand hangt Olie B. Bommel die op hem neerkijkt. Die citeert hij wel eens in zijn toespraken, zoals laatst bij de behandeling van de voorjaarsnota en begroting: "Achterom kijken is ook vooruitgaan".

Oude rotten Een jaar of drie heb je wel nodig om het vak, want dat is het, onder de knie te krijgen, vindt hij. Zijn collega, D66-lijsttrekker Jerome Schellings beaamt het. Beginnen als lid van de steunfractie. Als assistent van een raadslid. Goed luisteren naar de oude rotten in het vak. En dan voorzichtig aan routine krijgen als raadslid. "Leren een motie opstellen, en er vervolgens bij andere partijen steun voor krijgen. Leren debatteren, interrumperen. Stukken lezen."

Want ook dat laatste moet je je eigen maken. Schellings: "Een hele avond een nota doorworstelen. En dan in de Raad ontdekken dat je het zo degelijk hebt gedaan dat je de rest bent vergeten." Hij lacht. Het kan niet anders. Hij spreekt uit ervaring.

Niet aan de zijlijn Commerijn Plomp, die werkt bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, staat vierde op de plaatselijke D66-lijst. Jerome Schellings heeft haar vooral de nadelen van de functie voorgehouden. Dat het veel tijd kost. Dat je niet moet denken dat je ijzer met handen kunt breken en meteen van alles in de gemeente kunt veranderen.

Toch wil ze graag de Raad in. "In de komende tijd wil ik niet aan de zijlijn staan. Door de crisis, door bezuinigingen, komt er van alles op ons af. Daarover wil ik meebeslissen."