EU-voorzitterschap: wat hebben we eraan?

'We' zijn sinds 1 januari voorzitter van de Europese Unie. Dat betekent dat Nederland de komende zes maanden de Europese kar gaat trekken: de agenda van EU-bijeenkomsten opstellen, ze voorbereiden en uiteindelijk ook leiden.

Een belangrijke functie dus. Maar hebben we komend half jaar gewoon corvee, of levert het ons ook iets op?

Fietsen in Amsterdam

"Uiteindelijk levert het wel iets op, maar de glans van het voorzitterschap is er wel al een tijdje af", vertelt EU-correspondent Arjan Noorlander. "Vroeger was je echt iemand als je voorzitter was en deed je er alles aan om een verdrag af te sluiten. En het was een enorme publieke happening; regeringsleiders kwamen bijvoorbeeld naar Amsterdam om te fietsen. Nu is het veel soberder geworden."

Helaas, deze YouTube video is niet meer beschikbaar

Komend half jaar mogen alle Nederlandse ministers één keer al hun Europese collega-ministers uitnodigen in Brussel. "Dat zijn een soort met-de-benen-op-tafel-bijpraatsessies", vertelt Arjan. "Er worden daar eigenlijk nooit besluiten genomen."

Die bijeenkomsten zijn in het geval van Nederland in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De ambtenaren vergaderen een stukje verderop, op een oud marine-terrein. Die locaties zijn niet zomaar gekozen. "Ze illustreren de internationale oriëntatie van Nederland", aldus onderstaand promotiefilmpje.

Maar het middelpunt van de Europese politiek wordt het Scheepvaartmuseum dus bepaald niet. Het gaat vooral om een symbolisch hoofdkwartier, want de belangrijke beslissingen worden gewoon in Brussel genomen, waar de officiële vergaderingen zijn.

Daar kan Nederland als voorzitter wel echt iets bereiken, denkt Arjan: "Invloed op de discussie, dus waar het inhoudelijk heengaat op elk beleid. Bij grote problemen speel je een belangrijke rol, omdat jij moet zeggen waar het over gaat."

Martin Schultz, de voorzitter van het Europees Parlement, ontmoet koning Willem-Alexander

En grote problemen, daar is op dit moment geen gebrek aan. Om maar wat te noemen: de vluchtelingencrisis, een dreigende Brexit en het referendum over het verdrag met Oekraïne.

Promotie voor Rutte

Nederland heeft zelf ook een aantal onderwerpen bedacht waar we het komende half jaar op in willen zetten: minder regels, een betere economie en een kleinere kloof tussen de EU en de burger. "Dat is officieel de inzet, maar we weten allemaal ook wel dat het eigenlijk over de grote zaken gaat. Die ambitie stelt dus niet heel veel voor", zegt Arjan.

"Premier Rutte heeft het zelf ook helemaal niet over deze prioriteiten", besluit Arjan. "Hij ziet het als zijn uitdaging om de ruziënde landen om de tafel te krijgen. Hij is de nationale manager die nu de Europese manager mag spelen."

Dus, hebben we corvee of levert het voorzitterschap ons ook wat op? De conclusie: Nederland kan de komende zes maanden in Brussel een beetje meer invloed uitoefenen, omdat we mogen zeggen waar we het over hebben. Maar het EU-voorzitterschap is nu eenmaal ook een beetje corvee.

Deel artikel: