Helft Nederlanders wil christelijke feestdag inleveren voor Bevrijdingsdag

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

Bijna de helft van alle Nederlanders is bereid een van de huidige officiële vrije dagen in te leveren om elk jaar op Bevrijdingsdag vrij te zijn. In de praktijk betekent dat het inleveren van een christelijke feestdag. Tweede Pinksterdag zou daarvoor het meest in aanmerking komen, op de voet gevolgd door Hemelvaartsdag, blijkt uit onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS.

Dit onderzoek is een aanvulling op het Nationaal Vrijheidsonderzoek van het Comité 4 en 5 mei. Dat leert dat 70 procent van de bevolking voorstander is van een vrije Bevrijdingsdag.

Twee nationale feestdagen

Bijna elk land doet het met één nationale feestdag. Daarbij wordt stilgestaan bij de nationale onafhankelijkheid of de bevrijding van tirannie en onderdrukking. Ons land verkeert in de bijzondere situatie dat het twee nationale feestdagen kent (Koningsdag en Bevrijdingsdag), die ook nog eens vlak op elkaar volgen.

Op Koningsdag vieren we de verjaardag van het koninklijk staatshoofd en onze eenheid onder Oranje. Op Bevrijdingsdag, voorafgegaan door de Nationale Dodenherdenking, staat onze bevrijding in 1945 van de Duitse en Japanse bezetting centraal en bezinnen we ons op de waarde van onze democratische vrijheden.

Koningsdag is voor iedereen een doorbetaalde vrije dag die wordt gecompenseerd als je toch moet werken. Bevrijdingsdag, sinds 1990 een officiële nationale feestdag, is dat alleen voor ambtelijke diensten en het onderwijs. Voor bedrijven is Bevrijdingsdag, zoals geregeld in de meeste cao's, slechts één keer in de vijf jaar een vrije dag.

Verbondenheid

Dat wringt. Vooral omdat, zoals recent onderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei aantoont, acht op de tien Nederlanders zich op 4 en 5 mei in sterke mate met elkaar verbonden voelen. Voor Koningsdag geldt dat voor ruim zes op de tien Nederlanders.

Op de vraag of mensen ieder jaar op 5 mei vrij willen zijn, antwoordt een overgrote meerderheid (meer dan 60 procent) met een volmondig ja. Begrijpelijk: wie is er tegen een extra vrije dag? De NOS heeft het onderzoeksbureau Ipsos laten onderzoeken of wij bereid zijn een van de bestaande officiële, vrije feestdagen op te offeren voor een vrije Bevrijdingsdag.

Als je de elf officiële feestdagen die ons land kent overziet, kom je dan al vlug uit bij de christelijke feestdagen. Naast Koningsdag en Bevrijdingsdag blijft alleen Nieuwjaarsdag over als algemeen erkende feestdag.

Tweede Pinksterdag

De overige acht feestdagen zijn allemaal christelijk. Eerste Paasdag en Eerste Pinksterdag kunnen we doorstrepen, omdat ze altijd op een zondag vallen. Goede Vrijdag valt af omdat slechts een klein deel van het land vrij heeft. Blijven over: Eerste en Tweede Kerstdag, Tweede Paasdag, Tweede Pinksterdag en Hemelvaart.

Op de vraag welke van deze dagen, waarbij Eerste Kerstdag buiten beschouwing blijft, mensen willen opofferen voor een vrije Bevrijdingsdag, scoren Tweede Pinksterdag (24 procent) en Hemelvaartsdag (21 procent) het hoogst. Een meerderheid voor het opgeven van één specifieke christelijke feestdag is er dus (nog) niet.

Kortom: veel Nederlanders vinden het belangrijk dat Bevrijdingsdag niet langer een stiefmoederlijk bedeelde nationale feestdag is en hebben daar ook iets voor over. Tegelijkertijd hecht een kleine meerderheid, ook al gaat meer dan 80 procent van de Nederlanders (bijna) nooit meer naar de kerk, aan de bestaande situatie waarin christelijke feestdagen de boventoon voeren.

Maar de maatschappelijke druk om van Bevrijdingsdag een complete en dus voor iedereen elk jaar vrije nationale feestdag te maken neemt toe. Daar komt bij dat ons land, vergeleken met andere landen, niet voorop loopt als het gaat om officiële feestdagen en vakantiedagen.