PvdA gedecimeerd, waar zijn al die stemmers gebleven?
Een historisch verlies voor de PvdA. De partij is gedecimeerd; van 38 zetels in 2012 naar 9 nu. Een verschil van 29. Onderzoeksbureau Ipsos heeft in kaart gebracht waar al die kiezers heen zijn gegaan. En hoeveel mensen zijn de PvdA trouw gebleven sinds de vorige verkiezingen? Hoe zit dat bij andere partijen?
De partij van Lodewijk Asscher is de meeste kiezers verloren aan GroenLinks. Die partij heeft er 6,5 zetels ten koste van de PvdA bijgekregen. Naar D66 gingen 5 zetels, 4 naar de SP. We zien ook dat een aantal PvdA'ers van weleer niet is komen opdagen, dat kost de partij nog eens bijna 5 zetels. Naar de PVV gingen 2 zetels, ongeveer 7 naar andere partijen.
Wat ook niet onderschat mag worden is het verlies van kiezers met een migratie-achtergrond aan de partij Denk. Volgens opiniepeiler Azziz el Kaddouri stemde de helft van die groep de vorige keer voor de PvdA, maar geldt dat nu voor Denk. Dat zijn zomaar 2 of 3 zetels.
De partij was volgens Kaddouri te zelfgenoegzaam. "Ze hebben te lang gedacht dat kandidaten met een bepaalde achtergrond automatisch stemmen zouden trekken. In het verleden waren dat Arib of Marcouch, maar dat is niet meer zo."
Ook de VVD heeft zetels verloren. Daar heeft vooral het CDA van geprofiteerd: de partij heeft er daardoor zo'n 2,5 zetel bijgekregen. De PVV en D66 ongeveer 2. Een deel van de kiezers die in 2012 nog op de VVD stemden, ging nu niet naar de stembus. Dat heeft de partij meer dan 2 zetels gekost.
En de winnaars?
Deze verkiezingen hebben het CDA geen windeieren gelegd: de partij heeft 6 zetels gewonnen. Volgens Ipsos komen er 2,5 zetels van de VVD. De partij sprokkelt voor de rest zeteltjes bij andere partijen: 1,5 zetel bij de PvdA en een halve van zowel de PVV als D66.
D66 wint dus vooral van de PvdA (5) en van de VVD (2). Daarnaast heeft de partij er 1 bij de SP weggehaald, maar verliest er ook 1 aan GroenLinks. Zo kom je op 7 zetels winst uit.
En de grootste winnaar, GroenLinks, haalt veel van zijn nieuwe zetels bij de PvdA vandaan: 6,5 zetel. Daarnaast heeft de partij er nog 1 bij de SP gehaald, en 1 bij D66. De rest is bij elkaar gesprokkeld bij andere partijen.
Een andere winnaar is de PVV met 5 zetels. Die zetels komen dus grotendeels van de VVD en de PvdA. De partij wist ook kiezers van de SP, 50Plus en D66 weg te trekken.
Ipsos heeft ook in kaart gebracht welke stemmers trouw zijn gebleven of zijn weggelopen ten opzichte van 2012. Dat bij de PvdA veel kiezers de overstap naar een andere partij hebben gemaakt, is niet verbazingwekkend, de partij heeft immers veel verloren.
Wel opvallend is de SP. De partij is ongeveer gelijk gebleven in aantal zetels, terwijl meer dan de helft van de SP-kiezers in 2012 dit jaar op een andere partij stemde.
ChristenUnie en de SGP hebben van oudsher een trouwe achterban. Dat blijkt ook uit de cijfers: 82 procent van de kiezers die in 2012 op deze partijen stemde, deed dat nu weer.
