Denk van de 'cv-ketelruimte naar historische overwinning'

Een ongekend beeld voor een Nederlandse verkiezingsavond. Tunahan Kuzu komt dolgelukkig, begeleid door mediterraanse muziek (Tarkan), het podium opgelopen. Op de achtergrond het woord 'denk' in vele talen: düşük, think, tænk en zelfs in exotische karakters. En al werden veel Nederlandse journalisten buiten de deur gehouden, de Marokkaanse staatstelevisie kwam ook nog even langs.

Het succes van Denk is een historische overwinning, meent lijsttrekker Kuzu. "Nog nooit in de Europese geschiedenis deed een beweging mee aan de verkiezingen die bestaat uit mensen met wortels in alle windstreken van de wereld, die verenigd zijn in hun staatsburgerschap, verenigd in hun ideaal, verenigd in hun bestwil", zei hij gisteravond. "De tijd van meepraten is voorbij, de tijd is aangebroken om mee te beslissen."

De partij komt met drie zetels in het parlement. "Tweeënhalf jaar geleden zaten we nog in een cv-ketelruimte", herinnerde Kuzu over het vertrek van hem en Selçuk Öztürk uit de PvdA, na kritiek over het integratiebeleid. Zijn oude partij noemde hij niet, wel feliciteerde hij GroenLinks, D66 en het CDA.

De PvdA had het meeste last van de opkomst van Denk, zag opiniepeiler Aziz el Kaddouri, die onderzoek deed naar kiezers met een migratieachtergrond. "De PvdA was in 2012 de grootste partij onder migranten, 40 tot 50 procent stemde op die partij. Nu trok Denk dezelfde aantallen."

"Het gaat deze kiezers niet om de economie, niet om de zorg, niet om werkloosheid. Dat zijn thema's die ook door andere partijen werden opgepikt. Deze kiezers willen serieus genomen worden. Er wordt te weinig solidariteit getoond, vinden ze. Ze worden aangesproken op criminaliteit onder Marokkaanse jongeren of radicalisering, terwijl het grootste deel van hen daar niks aan kan doen."

Kaddouri meent dat de PvdA te weinig deed om deze kiezers te behouden. "Ze hebben te lang gedacht dat kandidaten met een bepaalde achtergrond automatisch stemmen zouden trekken. In het verleden waren dat Arib of Marcouch, maar dat is niet meer zo. Mensen kijken nu naar de inhoud en dan pas naar de kandidaat."

Het bewijst dat deze groep kiezers diverser is geworden, beaamt Kaddouri. "Oudere migranten hebben nog wel iets met 'de Partij van de Roos', die in de jaren 60 en 70 goed voor hen was. Maar de jongere generatie kijkt om zich heen. Men was ontevreden over het regeringsbeleid. Ze vinden dat de PvdA te weinig heeft gedaan tegen uitsluiting, discriminatie en het groeiend populisme."

Campagneleider Farid Azarkan sprak gisteravond ook over "een eerlijk en rechtvaardig Nederland, waar plek is voor iedereen. Waar je niet hoeft te strijden, maar waar gelijke kansen uitmonden in een samenleving waar iedereen mee kan doen". Denk kan volgens hem "een plek opeisen in de democratie". "Dat is emancipatie, dat is het toppunt van meedoen in de samenleving."

Kaddouri is benieuwd hoe Denk daarin de balans zal vinden tussen samenwerken met en afzetten tegen de andere partijen. "Ze zitten met een dilemma. Ze hebben hun zetels te danken aan standpunten die niet in brede kring leven. Maar op het moment dat je milder wordt in je uitspraken, verlies je draagvlak onder je achterban."

"De partij heeft veel beloftes gemaakt over discriminatie en uitsluiting. Als het Denk lukt om zichtbaar te blijven in de Tweede Kamer, dan blijven deze kiezers. Maar er is ook een kans dat die mensen overstappen naar een andere partij."

Dat beaamt ook Azarkan. "We hebben een zware verantwoordelijkheid met elkaar de komende jaren te laten zien dat we het waard zijn. Dat we deze mensen blijven vertegenwoordigen en inspireren."

Zelf is Azarkan ervan overtuigd dat het gaat lukken. Hij haalt de woorden in gebrekkig Nederlands van zijn vader aan: "Hij komt uit de eerste generatie, die had geleerd dat je je plek moet kennen, geen risico nemen, op safe spelen. Hij was dan ook sceptisch toen ik de politiek in ging. Maar een week of vier geleden zei hij: 'Ik denk gaat loekt.'"