Driebergen, Enschede, Zwolle. Door het hele land worden deze dagen oorlogshelden begraven. Verzetsstrijders van wie de lichamen nu pas kunnen worden teruggegeven aan hun familie. Mannen die "plaatsen leeg laten die geen mens ooit vullen kan", schrijft Trouw.

"Toen wij in de bezettingstijd rustig sliepen, brachten zij springladingen aan onder bruggen en op het moment dat wij bij ons gezin, onze vrouwen en kinderen waren, zwierven zij langs de wegen, vervolgd en opgejaagd en gedood tenslotte."

Samuel Esmeijer wordt bijvoorbeeld in zijn geboorteplaats Driebergen ter aarde besteld. Nadat hij eerder een anoniem graf had gekregen in Apeldoorn, volgt nu een indrukwekkende begrafenis met een kist vol bloemenkransen, een militaire erewacht en saluutschoten aan het graf.

Deze verzetsleider sneuvelde in november vorig jaar bij een poging medestrijders te ontzetten uit een kazerne in Apeldoorn. Bij een verkenningspoging werd hij samen met KP-commandant Jan van Bijnen doodgeschoten, hun chauffeur Huib Verschoor bezweek enkele weken voor de bevrijding in een concentratiekamp.

Gedropt

Ook majoor Henk Brinkgreve kreeg aanvankelijk een anoniem graf. Nu hebben familie, vrienden en een grote afvaardiging Nederlandse en geallieerde militairen hem herbegraven. Aan het graf zei zijn vader onder de indruk te zijn van het eerbetoon voor zijn 29-jarige zoon.

Brinkgreve kwam om het leven toen hij in maart in Losser werd betrapt door de SS. Hij was september vorig jaar gedropt om het verzet in Overijssel klaar te stomen voor de bevrijding. Maandenlang wist hij te overleven, totdat zijn onderduikadres bij toeval werd ontdekt. Hij sneuvelde bij de schietpartij die volgde.

Gesneuveld bij inval

De in Zwolle begraven Henk Beernink was volgens velen een van de belangrijkste verzetsstrijders van de stad. Zijn verzetsgroep De Groene was een zeldzaamheid: de leden waren niet uit geloofsovertuiging of politieke ideeën bijeengekomen, maar simpelweg vanwege hun afkeer van de bezetting.

Beernink hield zich bezig met het verschuilen van onderduikers, het verwerven van inlichtingen en sabotageacties zoals het verstoren van communicatielijnen. Op Dolle Dinsdag wist hij via een lokale radiozender op te roepen in opstand te komen. "Sluit u aan bij de verzetsactie. Leve de koningin, leve het vaderland", had Beernink zelf weten om te roepen.

8 februari ging het mis toen de Duitsers een inval deden in het ziekenhuis van waaruit de Groene opereerde. Een Duitse militair schoot hem dood toen Beernink probeerde weg te komen.

Omgekomen na de bevrijding

Zelfs nu de oorlog voorbij is, vallen er nog doden. In Dordrecht kwamen drie verzetsstrijders om toen ze probeerden een Panzerfaust onschadelijk te maken die bij hen was ingeleverd. Onder grote belangstelling, met trompetters en tamboers, vond de uitvaart plaats; hun stenguns waren op hun met vlaggen bedekte kisten geplaatst.

De namen van de drie zullen worden toegevoegd op het oorlogsmonument waar de stad mee bezig is. Een van de doden, commandant Beekman, had juist opdracht gegeven daar voorbereidingen voor te treffen.

In Apeldoorn wachten ook nog zestien doden op identificatie. De laatste van de 117 slachtoffers die bij Woeste Hoeve werden doorgeschoten na de aanslag op SS-leider Rauter.

De Apeldoornse politie mocht hen indertijd niet proberen te identificeren en is nu bezig met een inhaalslag. Van de slachtoffers van wie nog geen naam bekend is, zijn signalementen en delen van kledingstukken op het politiebureau te bekijken. Opdat ook deze laatste naamlozen met hun nabestaanden kunnen worden herenigd.