Het is YouTube versus de platenmaatschappijen. Al tijden woedt er een strijd over hoeveel geld artiesten en platenlabels ontvangen van YouTube. Volgens het kamp van de artiesten is dat te weinig, maar YouTube zegt flink wat uit te betalen.
Dat staat in een rapport dat Google - eigenaar van YouTube - vandaag uitbrengt. Sinds 2007 heeft het bedrijf 1,7 miljard euro aan royalty's betaald aan de film- en muziekindustrie via een systeem dat zoekt naar materiaal waar rechten op zitten. Maar de muziekindustrie vindt dat niet genoeg.
Hoe werkt het?
Het betalen van royalty's werkt bij YouTube anders dan bij bijvoorbeeld Spotify. Op dat platform kunnen alleen artiesten of labels muziek plaatsen en zij krijgen betaald per afgespeeld nummer. Op YouTube kan iedereen video's uploaden, en het geld wordt verdiend met advertenties.
Google scant met een algoritme YouTube op filmpjes (of audio) waar rechten op zitten. Vindt het bedrijf wat, dan meldt het dat aan de rechthebbende. De eigenaar heeft dan twee keuzes: de video van YouTube laten halen of meedelen in wat Google verdient aan advertenties bij de video. In 95 procent van de gevallen kiest de muziekindustrie voor die laatste optie, zegt Google.
Hoe die verdeling precies is en wat Google in totaal aan die advertenties verdient, wil het bedrijf niet zeggen. Volgens een topman die we spraken, krijgen artiesten meer dan 50 procent van de reclame-inkomsten.
Klinkt best goed, wat is het probleem?
Voor de industrie is dat niet genoeg. "Er zijn nog steeds heel veel video's waar geen geld over wordt uitbetaald", zegt Frank Janssen van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. "Gers Pardoel heeft zo'n 200 video's op YouTube, maar krijgt maar voor een paar video's geld. Het systeem vindt lang niet alle video's, zeker niet als het achtergrondmuziek is bijvoorbeeld, of covers. Dat vinden wij niet eerlijk."
De muziekindustrie zegt dat het systeem van Google 20 tot 40 procent van de video's met rechten niet identificeert, maar kan niet vertellen hoe dat cijfer tot stand komt. Google zegt dat het systeem praktisch waterdicht is en bijna alle video's met rechten vindt.
"YouTube betaalt wel", zegt Jaap Bruijnen van de NVPI, de branchevereniging van de Nederlandse entertainmentindustrie. "Maar veel minder dan abonnementsdiensten als Spotify en iTunes. Daar krijgen we ongeveer vijftien keer zoveel betaald per gebruiker." Google zegt daarop dat de gemiddelde YouTube-gebruiker 1 uur muziek luistert per maand, een gemiddelde Spotify-gebruiker maar liefst 55 uur.
Maar er zit ook een belangrijk verschil tussen YouTube en abonnementsdiensten als Spotify. De laatste zet met toestemming vooraf muziek online. YouTube uploadt zelf helemaal niks, en zou juridisch misschien zelfs niks hoeven uit te keren, zegt auteursrechtenadvocaat Christiaan Alberdingk Thijm.
Dus zijn artiesten en platenmaatschappijen op zich blij dat YouTube betaalt, maar ze vinden het gewoon niet voldoende. "We zijn al best blij met YouTube, want daar hebben we het al beter mee geregeld dan bijvoorbeeld Facebook", zegt Janssen van Buma/Stemra. "Dat betaalt ons niks voor beschermd materiaal."
Toch wil de muziekindustrie dat de wet verandert. Vorige maand trok Gers Pardoel daarom zelfs naar het Europees Parlement. "YouTube moet net als Spotify, iTunes - en iedereen eigenlijk - gewoon betalen", zegt Bruijnen van de NVPI. Als je de rechten hebt, moet je zelf kunnen bepalen wat er met je materiaal gebeurt. En dan vooraf, niet achteraf. Dat is de omgekeerde wereld."