Het beleid van Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), ligt onder een vergrootglas. De agressieve monetaire maatregelen komen de ECB op steeds meer kritiek te staan. Niet alleen van economen, maar ook van politici. Aanstaande donderdag komt de ECB weer bijeen voor een nieuw monetair besluit.
Nieuwsuur spreekt met de voorganger van Mario Draghi, Jean-Claude Trichet, met zijn biografe Stefania Tamburello en met criticaster Hans-Werner Sinn over de man die leiding geeft aan het Europese monetaire beleid dat steeds invloedrijker en omstreden wordt. Wim Boonstra, hoofdeconoom van Rabobank, is te gast.
Een maand geleden kondigde Draghi een nieuw pakket stimuleringsmaatregelen aan en verlaagde de ECB de rente. Maatregelen die de economie in de eurozone er bovenop moeten helpen.
Maar ondanks de buitengewone stimuleringsmaatregelen krijgt de ECB de economie niet echt aan de praat en de inflatie van min 0,2 is ver verwijderd van de 2 procent die de ECB zich ten doel heeft gesteld.
Bij de oprichting is vastgelegd dat de Europese Centrale Bank volledig onafhankelijk opereert. De politiek mag het beleid niet proberen te beïnvloeden, dat was een politieke doodzonde. De ECB moet autonoom kunnen opereren anders zouden regeringen de geldpers kunnen aanzetten. Opmerkelijk is dat politici de laatste tijd steeds meer kritiek uiten op het beleid.
Negatieve gevolgen
Zo beschuldigde de invloedrijke Duitse politicus Wolfgang Schäuble Draghi er onlangs van dat zijn beleid de opkomst van rechtse populistische partijen in de kaart speelt. En ook in Nederland is er kritiek. Politici van onder meer de PVV en CDA zijn niet blij met de lage rente en de gevolgen voor met name de pensioenen.
Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën erkende de mogelijke negatieve gevolgen, maar stelde dat daar weinig aan te doen is. Hij mag formeel geen commentaar geven, maar liet toch blijken het niet eens te zijn. "Is het voldoende als ik boos kijk?", reageerde hij.
Hoe groter de bemoeienis van de ECB, hoe meer omstreden deze is. Met het huidige monetaire beleid, het opkopen van staatsleningen, zijn er twijfels of de ECB nog binnen haar mandaat handelt.
Oud-DNB-president Nout Wellink zei vorige maand in Nieuwsuur: "De ECB gaat veel te ver. Dit soort monetaire beleid heeft elementen van kamikazegedrag. Hiervan is een neveneffect het ontregelen van financiële markten."
Ondertussen wijst de ECB alle kritiek van de hand en vindt dat het wel degelijk binnen haar mandaat handelt. Draghi zegt nog steeds dat het doel is om de inflatie in Europa rond de twee procent te krijgen.
De inflatie is dan onder controle, wat goed is voor de economie. Nu ligt de inflatie rond de nul. Het opkopen van staatsleningen moet meer geld in het financiële circuit brengen en zo de inflatie aanjagen.
Maar de vraag is of de toenemende kritiek een negatieve invloed heeft op de onafhankelijkheid en de geloofwaardigheid van het instituut.
