ECB verlaagt rente naar 0 procent en zet de geldkraan verder open
De Europese Centrale Bank (ECB) zet de geldkraan verder open en de belangrijkste rente in de eurozone wordt verlaagd naar 0 procent. De rente stond sinds anderhalf jaar op 0,05 procent.
Banken gaan meer boeterente betalen voor geld dat niet ingezet wordt voor kredietverlening. Verder wordt vanaf april elke maand niet voor 60 maar voor 80 miljard euro aan obligaties opgekocht. In juni komt er een nieuwe pot voor goedkope leningen waar banken op kunnen intekenen.
De ECB stond onder grote druk om de rente verder te verlagen en het opkoopprogramma te verruimen om zo de economie en de inflatie aan te zwengelen. Ondanks een buitengewoon stimuleringsprogramma krijgt de ECB de economie niet echt aan de praat en de inflatie van min 0,2 is ver verwijderd van de 2 procent die de ECB zich ten doel gesteld heeft.
Verslechterd
De economische vooruitzichten zijn de voorbije maanden verslechterd. De economische groeiverwachting voor dit jaar is met 1,4 procent een stuk lager dan in december. Ook de inflatie valt volgens de jongste cijfers en ramingen stukken lager uit. De komende maanden zullen de prijzen blijven dalen en in 2018 zal de inflatie met 1,6 procent nog steeds een stuk onder de gewenste twee procent liggen.
Op de financiële markten werden de stimuleringsmaatregelen aanvankelijk enthousiast ontvangen. De AEX schoot in luttele minuten omhoog naar een winst van drie procent en liftte dankzij de ECB naar de hoogste stand van dit jaar. Maar na twee uur was de blijdschap over en kregen zorgen over de economie en de soort van onmacht van de ECB de overhand. De AEX sloot uiteindelijk met een verlies van meer dan een procent op 430 punten.
De euro werd eerst ook goedkoper en daalde met een cent van 1,09 naar 1,08 dollar, wat goed is voor de export. Maar omdat Draghi tijdens de persconferentie zei dat wat de de rente betreft nu wel het dieptepunt is bereikt en de rente ook niet lager wordt, schoot de euro weer omhoog en werd zelfs een stuk duurder. Een euro kostte bij sluiting van de Europese beurzen bijna 1,12 dollar, drie cent meer dan aan het begin van de dag.
Sinds maart 2015 koopt de ECB elke maand voor rond de 60 miljard euro aan staatsleningen en ander schuldpapieren op van financiële instellingen. Dat wordt verhoogd naar 80 miljard euro, waardoor het totale opkoopprogramma van twee jaar uitkomt op 1740 miljard euro. Naast staatsobligaties gaat de ECB ook bedrijfsobligaties opkopen.
Het idee achter het opkopen is dat vastliggende beleggingen en investeringen op die manier worden omgezet in geld dat banken kunnen gebruiken om kredieten en hypotheken aan bedrijven en consumenten te geven.
Voor dat opkoopprogramma drukt de ECB feitelijk geld bij, want banken krijgen de waarde van de obligatieleningen digitaal bijgeschreven. Het is niet zo dat er elke dag pallets met vers geld bij de bank naar binnen gereden worden.
Zwemmen
De ECB heeft tot en met begin maart al voor 787 miljard euro leningen opgekocht. Maar aan de andere kant staat er opgeteld nog voor 691 miljard euro van banken geparkeerd bij de ECB via de lopende rekeningen die banken hebben bij de nationale centrale banken, Aan geld is er momenteel dus geen enkel gebrek, want de eurozone zwemt gewoon in het geld.
De depositorente, de boeterente die banken moeten betalen als ze overtollig kasgeld tijdelijk parkeren bij de ECB, gaat van min 0,3 procent naar min 0,4 procent. Met een hogere boeterente hoopt de ECB banken te stimuleren om het kasgeld in te zetten voor kredieten en leningen.
Vroeger kregen banken een vergoeding voor dat overgebleven geld, maar sinds de ECB buitengewone maatregelen neemt om de inflatie en de economie aan te jagen is de rentevergoeding veranderd in een boeterente, een strafkorting.
In juni 2014 ging de depositorente van 0 procent naar min 0,1 procent, een paar maanden later naar min 0,2 procent en in december vorig jaar naar min 0,3 procent.
Overtollig kasgeld wordt doorgaans ook wel aan andere banken 'geleend', maar tijdens de financiële crisis vertrouwden banken elkaar niet meer en werd er veiligheidshalve veel geld bij de ECB gestald. In 2012 liep dat op tot soms wel meer dan 750 miljard euro. De laatste maanden en weken 'overnacht' er elke dag rond de 150 tot 250 miljard in Frankfurt.