Oud-ministers van Integratie vinden dat het huidige kabinet niet actief genoeg werkt aan de integratie van vluchtelingen. Alle energie gaat uit naar het beperken van de instroom, maar het kabinet denkt te weinig na over de vraag hoe de grote groep nieuwkomers in ons land onderdeel moet worden van de samenleving. En dat is juist zo hard nodig om te voorkomen dat vluchtelingen in de bijstand of criminaliteit belanden.
Nieuwsuur spreekt met vier oud-ministers van Integratie: Roger van Boxtel (D66), Eberhard van der Laan (PvdA), Rita Verdonk (TON) en Ella Vogelaar (PvdA), over hun belangrijkste lessen voor het huidige kabinet.
De oud-ministers van Integratie
Rita Verdonk, tussen 2003 en 2007 minister van Integratie voor de VVD, vraagt zich af of er überhaupt sprake is van een integratiebeleid. "Welk integratiebeleid?", lacht ze. "Er is niet één minister van integratie. Er is niet één beleid. Er is een beetje van dit en een beetje van dat. Het integratiebeleid is een ondergeschoven kindje."
Roger van Boxtel (D66), van 1998 tot 2002 minister van Integratie, noemt het huidige integratiebeleid "verbrokkeld, hapsnap, met veel emotie en daardoor niet goed genoeg". Hij wijst naar landen als Engeland en Canada, die "de hele keten van taal, huisvesting en werk strak organiseren".
Zo zegt Van Boxtel over Canada: "Als mensen daar het integratieprogramma hebben doorlopen, spreken ze Engels, voelen ze zich Canadees en zijn ze aan het werk, terwijl ze trots blijven op waar ze vandaan komen. Wat kunnen we ervan leren? Dat wij het ook zo moeten doen!"
Ella Vogelaar (PvdA) beaamt dit. "Het kabinet is bezig met de huisvesting van asielzoekers, als dat op orde is wordt pas nagedacht over het leren van de taal. Daarna pas over werk. Je moet dat juist in samenhang doen. Als je dat niet doet, denk ik dat we daar over tien jaar de wrange vruchten van plukken."
Vogelaar vindt dat het kabinet met een 'Deltaplan integratie' moet komen. Ze maakte zelf als minister voor Wonen, Wijken en Integratie twee jaar deel uit van het kabinet-Balkenende IV.
Eberhard van der Laan, nu burgemeester van Amsterdam, volgde Vogelaar in 2008 op als minister voor Wonen, Wijken in Integratie. Hij wil zijn kritiek niet op het huidige kabinet richten. Maar over het kabinet-Rutte I, dat na hem kwam, zegt hij: "ik betreur dat de inburgeringsmachine, die ik als minister heb aangezet, waarbij 55.000 mensen een inburgeringscursus haalden, is uitgezet."
Langdurige problemen
Vluchtelingen zijn voor de inburgering steeds meer op zichzelf aangewezen. Bovendien zorgen de lange asielprocedures ervoor dat het lang duurt voordat mensen kunnen beginnen met taallessen en aan het werk gaan. Al eerder berichtte Nieuwsuur over de kritiek op het integratiebeleid.
De kritiek kwam toen vanuit de sociale wetenschap. Deskundigen van de Erasmus Universiteit stelden dat het integratiebeleid grotendeels is ontmanteld. Dit zet volgens hen het integratieproces onder druk, en kan leiden tot langdurige problemen van werkloosheid en spanning.
