'Pgb-systeem van de SVB is failliet'

• 

  Judith Pennarts

  verslaggever zorg

Het pgb-systeem van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) is veel te duur, te ingewikkeld en niet toekomstbestendig. Dat zeggen twee wethouders en diverse budgethouders in Nieuwsuur.

Tienduizenden zorgverleners kregen dit jaar veel te laat hun salaris en nog altijd zijn er veel administratieve problemen. Gaat het betalingssysteem van de SVB ooit werken? Kunnen mensen die zelf hun zorg willen inkopen er mee uit de voeten?

Excuses

Het nieuwe pgb-systeem was dit jaar het hoofdpijndossier van staatssecretaris Martin van Rijn. Hij overleefde twee moties van wantrouwen en kreeg stevige kritiek van de Nationale Ombudsman en de Algemene Rekenkamer. De SVB-directie bood afgelopen mei in de Tweede Kamer excuses aan voor de ontstane chaos.

Directielid Coen van de Louw verklaarde toen ook dat de SVB bewust deze nieuwe klus had aanvaard. "Het gevoel bij ons was dat we het zouden kunnen redden. Het gevoel was dat het zou gaan lukken, anders waren we er niet ingestapt."

Zorgmoeras

De nieuwe werkwijze moest fraude aanpakken, verspilling tegengaan en uitmonden in een simpel gebruiksvriendelijk systeem. Maar het huidige SVB-systeem is zo ingewikkeld dat het inhuren van een pgb-administratiekantoor bijna noodzakelijk is geworden. Vooral voor mensen die diverse soorten zorg nodig hebben, gefinancierd uit verschillende wetten.

Sommige budgethouders kunnen het bureaucratische zorgmoeras niet meer aan en stoppen met het pgb. Ondanks hun complexe zorgvraag stappen ze vanwege de aanhoudende problemen noodgedwongen over op zorg van een zorginstelling of een thuiszorgorganisatie.

Groningen

Volgens de Groningse wethouder Ton Schroor (D66) is de uitwisseling van gegevens tussen de SVB en de gemeenten nog steeds erg slecht. "Ik wil het hele ICT-systeem van de SVB beoordelen als failliet. Het systeem kan bijvoorbeeld niet aan dat iemand halverwege de maand verhuist. Dat is natuurlijk wel redelijk bizar."

Voor het jaar 2016 staan nog altijd 300 Groningers niet goed geregistreerd in het systeem, ondanks inspanningen van de gemeente. De betaling van de zorg in januari komt daardoor in gevaar. Volgens Schroor moet er bij de SVB een compleet nieuw systeem worden gebouwd dat parallel functioneert aan het huidige.

Bakken met geld

Het huidige SVB-systeem kost ook veel meer dan begroot. De invoering zou eenmalig 15 miljoen euro kosten en de jaarlijkse uitvoering 30 miljoen. Maar tot nu toe zijn de kosten opgelopen tot meer dan 150 miljoen euro (zie kader).

"Op dit moment kost het bakken met geld dat we beter hadden kunnen stoppen in zorg, onderwijs, armoedebestrijding of veiligheid", zegt de Amsterdamse wethouder Eric van der Burg (VVD).

Volgend jaar is de SVB-begroting 71 miljoen euro. De helft daarvan, 35 miljoen euro, moet worden betaald door de gemeenten. De Groningse wethouder Schroor is daar faliekant tegen: "Ik kan me niet voorstellen dat gemeenten gedwongen worden te betalen voor een failliet systeem."

Meer vrijheid

De wethouders van Groningen en Amsterdam zouden graag weg willen bij de SVB maar dat is wettelijk niet mogelijk. Van der Burg: "Ik denk dat de gemeenten veel meer vrijheid zouden moeten krijgen om het zelf te regelen. Haal die verplichting om het met de SVB te doen weg. Dat zou mijn oproep zijn aan de Tweede Kamer."

De SVB-directie wil geen interview geven aan Nieuwsuur. Nieuwsuur sprak in januari voor het laatst met een SVB-manager op de werkvloer in Utrecht die toen nog vrij optimistisch was. Daarna is ieder interviewverzoek aan de directie afgewezen. De ketenregisseurs, aangesteld door staatssecretaris Van Rijn om de problemen te herstellen, weigeren eveneens een interview.