Vlucht MH17 is volgens de onderzoekers naar de toedracht van de ramp in de cockpit geraakt door een 9N314M-raketkop, afgevuurd vanaf een Buk-raketsysteem. Volgens voorzitter Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) vanuit gebied waar "pro-Russische rebellen de dienst uitmaakten".
Het toestel werd geraakt door "duizenden kleine voorgevormde metalen objecten die met heel veel kracht werden weggeschoten". Daardoor brak de cockpit af van de romp. De inzittenden hebben waarschijnlijk nauwelijks iets gemerkt en in seconden het bewustzijn verloren.
In Nieuwsuur vanavond uitgebreid aandacht voor de conclusies van de OVV. Met reacties uit Moskou, Den Haag en Oekraïne. Te gast zijn defensiespecialist Ko Colijn en professor Pablo Mendes de Leon betrokken bij het onderzoek.
Schuld
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) presenteerde vandaag vier rapporten over de ramp. Zo'n 600 nabestaanden werden als eersten bijgepraat over de conclusies.
Over de schuldigen doet de OVV geen uitspraken; daarvoor is het strafrechtelijk onderzoek waarvan de resultaten waarschijnlijk pas op zijn vroegst volgend jaar bekend worden. Het zogeheten Joint Investigation Team (JIT) bestaat uit vertegenwoordigers van het OM van Nederland, België, Australië, Maleisië en Oekraïne.
Luchtruim
De Buk-raket, geproduceerd in Rusland, is afgeschoten vanuit een gebied van 320 vierkante kilometer, dat ten zuidoosten ligt van het dorp Grabovo. Vlakbij dat dorp stortte het ramptoestel neer. Voor de exacte locatie is aanvullend forensisch onderzoek nodig zijn, zei Joustra. Hij benadrukte dat dit onderzoek niet binnen het mandaat van de OVV valt.
Joustra sprak ook over het sluiten van het luchtruim. Volgens hem was er "voldoende aanleiding" om het luchtruim uit voorzorg te sluiten, maar hebben de Oekraïense autoriteiten daartoe niet besloten.
Maar dat Malaysia Airlines boven het conflictgebied vloog was geen uitzondering. "Vrijwel iedereen vloog boven het gebied", aldus Joustra.
Tussen 14 en 17 juli vlogen 61 verschillende maatschappijen over het conflictgebied. Geen van de betrokken partijen heeft de risico's daarvan onderkend. Op de rampdag 17 juli vlogen in totaal 160 passagiersvliegtuigen over Oost-Oekraïne.
Verouderd
De Russische wapenfabrikant Almaz-Antey zegt dat de conclusies van de Onderzoeksraad naar de ramp niet kloppen. De topman van het concern zei op een persconferentie in Moskou dat experimenten van het bedrijf de conclusies van de raad tegenspreken. De topman gaf de persconferentie nog voordat de Onderzoeksraad de conclusies had gepresenteerd.
De wapenfabrikant zegt dat als de Boeiing 777 van Malaysia Airlines is neergehaald door een Buk-raket, dat dan een verouderd type moet zijn dat niet meer door het Russische leger wordt gebruikt. De tweede conclusie is dat de raket is gelanceerd vanuit een gebied dat op 17 juli volgens de wapenfabrikant werd gecontroleerd door Oekraïne, namelijk bij Zarosjtsjenskoje.
Experiment
Almaz-Antey heeft onder meer een vliegtuig gebruikt om de ontploffing van een Buk-raket na te bootsen. Omdat geen Boeing 777 voorhanden was, is een vergelijkbaar vliegtuig gebruikt. Bij de ontploffing zijn de omstandigheden zoals op 17 juli nagebootst, zegt de wapenfabrikant. Uit het experiment zou dus blijken dat de raad ernaast zit.
Het bedrijf zegt de proeven te hebben gedaan omdat het sancties opgelegd heeft gekregen na de ramp met de MH17. Die noemt Almaz-Antey illegaal.
Voorzitter Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid was verbaasd dat de Russen al commentaar leverden op zijn rapport nog voordat het was gepubliceerd. "Het is altijd bijzonder dat mensen al weten dat ze het niet eens zijn met een rapport dat niet eens verschenen is", sprak Joustra vanochtend.
De resultaten van het onderzoek bevestigen de schokkendste vermoedens. Het is in woord en in beeld een indringend en confronterend verhaal, in de eerste plaats voor nabestaanden.
Vlucht MH17 stortte op 17 juli vorig jaar neer in Oost-Oekraïne. De Boeing 777 was van Amsterdam op weg naar Kuala Lumpur in Maleisië en had 298 mensen aan boord. Onder hen waren 196 Nederlanders.
Passagierslijsten
De nabestaanden hebben volgens de raad onnodig lang moeten wachten op de bevestiging dat hun naasten inderdaad in het vliegtuig zaten. De raad zegt dat de beschikbare passagiersinformatie direct na de ramp onvoldoende houvast bood.
Dat kwam doordat de Nederlandse crisisorganisatie onvoldoende was voorbereid op een dergelijke situatie en er sprake was van een gebrek aan regie en coördinatie.
- Edo Tams/BLNDR
Reconstructie gezien van de voorzijde - NOS / Els Engel
- NOS
- NOS
- NOS
- NOS
