Kinderen in Gaza zijn ervaringsdeskundigen in oorlog. Elk kind van een jaar of 9 heeft er al drie meegemaakt. Opgegroeid met het angstaanjagende geluid van F-16’s in de lucht, exploderende bommen en gierende ambulances, is oorlog deel geworden van hun leven. Om nog maar niet te spreken over gedode of gewonde familieleden en buren.
De laatste oorlog, die nu een jaar geleden werd gevoerd, is voor kinderen met een trauma een dagelijkse realiteit. "Ze hebben het gevoel dat het allemaal op dit moment gebeurt. Hun hoofd zit vol met geluiden en beelden. Dat maakt ze heel rusteloos en bang", zegt de Palestijnse psycholoog Hasan Zeyada (51).
Zeyada werkt bijna 25 jaar met mensen die kampen met trauma’s als gevolg van de bezetting en het oorlogsgeweld. Hij werd geboren in een vluchtelingenkamp in Gaza, studeerde in Nablus en is leidinggevende bij het ‘Gaza Community Mental Health Program’. Het is de enige private instelling voor psychologische hulp in Gaza.
De kinderen van Gaza kennen geen gevoel van veiligheid.
Zijn instelling kreeg er na de oorlog bijna 650 nieuwe patiëntjes bij. De helft lijdt aan PTSS, post-traumatische stressstoornis. Deze kinderen ervaren angsten, kunnen zich slecht concentreren, hebben eet- en slaapproblemen en vertonen vaak agressief gedrag. "Ze kennen geen gevoel van veiligheid. Ze denken dat de oorlog elk moment weer komt."
Niet geaccepteerd
Psychologische hulp is in Gaza nog lang niet alom geaccepteerd. De kinderen en moeders die in de kliniek langskomen, willen om die reden dan ook niet worden gefilmd. "Ze zijn bezorgd om hoe anderen hen zien."
Veel mensen komen om die reden ook niet makkelijk uit zichzelf naar de kliniek. Via de media, maar ook via huisbezoeken, mobiele klinieken en een telefonische hulplijn proberen Zeyada en zijn team meer mensen te bereiken en het taboe te doorbreken. "Psychologische hulp is iets meer geaccepteerd, als de oorzaak de Israëlische bezetting en de oorlog is. Want dat is een ervaring die iedereen kent. Dat is minder persoonlijk, dan hoef je je minder te schamen."
Doorlopend trauma
Ondanks het feit dat het stigma minder wordt en er meer mensen worden bereikt, is Zeyada ervan overtuigd dat de echte oplossing voor de vele psychologische problemen in Gaza politiek is. Zolang de blokkade voortduurt en de oorlogen elkaar blijven opvolgen, blijven mensen zich machteloos en onveilig voelen. "Gaza heeft een doorlopend trauma. Daar ontkom je niet aan."
