Het beursgenoteerde miljardenbedrijf SBM Offshore heeft de afgelopen drie jaar feiten over de aard en omvang van de corruptie binnen het bedrijf bewust achtergehouden.
Documenten en bandopnamen die dat moeten bewijzen zijn in het bezit van voormalig SBM-medewerker Jonathan Taylor, die voor het eerst een interview heeft gegeven, aan Vrij Nederland en aan Nieuwsuur.
Behalve het interview met klokkenluider Jonathan Taylor ook een reactie van SBM-bestuurder Sietze Hepkema en van Jeroen Brabers, onafhankelijk adviseur integriteit.
Chantage
Volgens Taylor was de leiding van het bedrijf al vanaf begin 2012 op de hoogte van de "omvangrijke en stelselmatige corruptie". Fraude zit volgens de klokkenluider in het "DNA van het bedrijf".
Taylor: "SBM-bestuurder Sietze Hepkema zei in 2012 'ik ben hier niet om mensen aan het kruis te nagelen. Ik ben hier niet om te oordelen wat moreel juist of onjuist is. We moeten een bedrijf runnen. Ik ga niet elke steen omdraaien om alle misstappen in het verleden te achterhalen'."
SBM spreekt alle beschuldigingen "ten sterkste" tegen. Het bedrijf wil niet in detail op de aantijgingen ingaan, omdat er een juridische procedure zou lopen tegen Taylor. SBM beschuldigt hem van chantage, maar kan hiervan geen bewijs overleggen aan Nieuwsuur.
Aandeelhouders zouden het terugtreden van de Raad van Bestuur moeten eisen.
SBM Offshore heeft steeds gezegd dat de corruptiepraktijken incidenteel voorkwamen, deels buiten medeweten van de bestuurders. Maar uit de informatie die klokkenluider Taylor deels in het geheim vergaarde, blijkt dat de bedrijfstop wel degelijk op de hoogte was.
Koersgevoelige informatie
In 2012 raakte Taylor betrokken bij een intern onderzoek naar corruptiepraktijken, nadat documenten daarover binnen het bedrijf waren opgedoken. Er werden tientallen miljoenen smeergeld betaald om contracten binnen te halen in verschillende landen over de hele wereld.
Uit documenten en bandopnamen blijkt dat toezichthouders en bestuurders van SBM op advies van hun advocaten besloten hiervan slechts summier melding te maken, ondanks de verplichting om koersgevoelige informatie te openbaren.
Nu dit allemaal loopt, lijkt het ons niet verstandig dat topman Hepkema automatisch doorschuift van de raad van bestuur naar de raad van commissarissen.
De Vereniging van Effectenbezitters (VEB), die belangen van aandeelhouders behartigt, vindt dat SBM Offshore verplicht is nu echt duidelijkheid te verschaffen.
Directeur Paul Koster vindt zelfs dat de zaak gevolgen moet hebben voor de top: "Hepkema zit nu in de raad van bestuur. Hij staat op de lijst om door te schuiven naar de raad van commissarissen. Het lijkt ons niet verstandig dat hij, nu dit allemaal loopt, automatisch doorschuift."
In 2014 trof SBM een schikking met het Openbaar Ministerie voor een recordbedrag van 240 miljoen dollar (192 miljoen euro), het hoogste uit de Nederlandse geschiedenis. Naast een boete van 40 miljoen werd ook nog 200 miljoen dollar aan onterecht verkregen voordeel ingevorderd. Daarmee voorkwam SBM vervolging wegens corruptiepraktijken in Nederland en de Verenigde Staten.
Het offshorebedrijf had in Angola, Equatoriaal-Guinea en Brazilië mensen omgekocht om opdrachten of informatie over projecten binnen te halen. Dat gebeurde langdurig, van 2007 tot en met 2011. Uit de documenten van Taylor blijkt nu dat ook in landen als Griekenland, India, Nigeria en Vietnam is gefraudeerd.
Volgens Taylor heeft SBM tot 2012 zeker voor 200 miljoen euro aan steekpenningen betaald. Het OM laat weten dat het onderzoek eventueel heropend kan worden indien zich nieuwe feiten en omstandigheden voordoen. "Aandeelhouders zouden het terugtreden van de Raad van Bestuur moeten eisen", zegt Taylor.
Duidelijkheid
In Brazilië loopt nog een groot onderzoek naar corruptie rond staatsoliemaatschappij Petrobras. Daarbij is SBM ook betrokken: er hangen het bedrijf in die zaak nog twee claims boven het hoofd: die van de Braziliaanse toezichthouder en van Petrobras.