Wat ging er mis met de MH17?

Einde liveblog

We sluiten het liveblog over de bekendmaking van de rapporten over de MH17-ramp van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De belangrijkste conclusies:

* Het toestel is uit de lucht gehaald met een Buk-raket. Tijdens de presentatie liet OVV-voorzitter Joustra in het midden wie de baas was in het gebied waar de de raket werd gelanceerd, later gaf hij aan dat dit pro-Russische separatisten waren.

* Nabestaanden hebben onnodig lang moeten wachten tot ze uitsluitsel kregen.

* De inzittenden hebben waarschijnlijk niet geleden.

* Het luchtruim boven Oost-Oekraïne had op het moment van de ramp gesloten moeten zijn.

Foto's laten zien: Russen gebruiken Buk-systeem wél

Diverse foto's en video's laten zien dat de Russen nog steeds hetzelfde type Buk-raket gebruiken waarmee vorig jaar de MH17 is neergehaald. Dat zegt een Buk-onderzoeker van het Zweedse onderzoeksinstituut Sipri. Eerder vandaag zei de topman van de Russische fabrikant van de raketten dat het om een verouderd type ging dat in handen was gevallen van het Oekraïense leger.

Joustra: Buk kwam uit separatistengebied

De Buk-raket die de MH17 neerhaalde, kwam uit een omgeving die in handen was van pro-Russische separatisten. Dat zegt voorzitter Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Tijdens de presentatie eerder vandaag liet Joustra in het midden wie het in dat gebied voor het zeggen had toen het toestel werd neergehaald. Joustra is nu in de Tweede Kamer, waar hij antwoordde op vragen van journalisten. In de persconferentie konden geen vragen worden gesteld.

Door zijn uitlating "kan de schuldvraag weer oplaaien", zegt politiek redacteur Joost Vullings.

Premier Rutte ging in zijn reactie niet in op de vraag wie verantwoordelijk is. Vulling: "Rutte wacht op de uitkomsten van het strafrechtelijk onderzoek. Hij wil de indruk vermijden dat de Nederlandse regering zich met de schuldvraag bemoeit."

Witte Huis: rapporten belangrijke mijlpaal

De onderzoeksrapporten van de OVV zijn een "belangrijke mijlpaal" in de poging de veroorzakers van de ramp aansprakelijk te stellen. Dat zegt het Witte Huis in een verklaring. "De Verenigde Staten steunen alle pogingen volledig om de verantwoordelijken te berechten."

De VS "blijft bij zijn conclusie" dat het toestel werd neergeschoten door een raket, afgevuurd vanuit gebied dat door de separatisten werd gecontroleerd. "De slachtoffers en hun nabestaanden blijven in onze gedachten en gebeden."

KLM reageert kort

Het is volgens KLM goed dat de rapporten over de MH17-ramp zijn verschenen en duidelijkheid verschaffen aan de nabestaanden. "De conclusie en de aanbevelingen voor de luchtvaartmaatschappijen neemt KLM uiterst serieus. KLM gaat het rapport en de aanbevelingen bestuderen."

'Rapport haalt angel uit conflict tussen Rusland en Nederland'

NOS-correspondent David Jan Godfroid in Moskou denkt dat de onderzoeksrapporten over de MH17 de angel uit het conflict tussen Nederland en Rusland haalt. "De Russen waren doodsbenauwd dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid een specifieke locatie zou noemen vanaf waar de raket werd afgevuurd. Een plek die in handen was van de separatisten. Maar dat is niet gebeurd."

Godfroid zegt dat er in Rusland wel veel belangstelling is voor de conclusies van de OVV. "Maar het ware verhaal voor de Russen is dat wat het Kremlin en de wapenfabrikant vertellen."

Ook strafrechtelijk onderzoek wijst op Buk-raket

De vaststelling van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat de MH17 is neergehaald met een Buk-raket, komt overeen met de bevindingen van het strafrechtelijk onderzoek. Dat zegt het Joint Investigation Team, het internationale team dat het strafrechtelijk onderzoek uitvoert. Eerder hadden de onderzoekers al bekendgemaakt dat dit het meest waarschijnlijke scenario is. Het strafrechtelijk onderzoek is nog lang niet klaar en zal ook volgend jaar nog lopen, zegt het team. "Dagelijks worden nieuwe stappen gezet in de richting van het vinden van bewijs. Het JIT blijft op volle sterkte werken aan het onderzoek. Er moet alles aan worden gedaan om recht te doen aan de slachtoffers en hun nabestaanden."

Zie ook: OM-onderzoek MH17 gaat tot in 2016 duren.

Meer foto's van het gereconstrueerde toestel

Hoe zou Rusland reageren?

Hoe zou Rusland reageren op het rapport van de OVV? Correspondent David Jan Godfroid.

'Nederlandse crisisorganisatie MH17 functioneerde niet goed'

De Nederlandse crisisorganisatie heeft na de ramp met vlucht MH17 volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid niet goed gefunctioneerd. Zo moesten nabestaanden twee tot vier dagen wachten voordat ze uitsluitsel kregen. Bij het verzamelen van informatie over de passagierslijst werkten de partijen langs elkaar heen, zegt de OVV.

Blik in de cockpit

Internationaal strafrechtdeskundige Knoops over de MH17-onderzoeken

De belangrijkste conclusies van Geert-Jan Knoops, advocaat en internationaal strafrechtdeskundige, over de MH17-onderzoeken:

* Er is aanvullend onderzoek technisch en forensisch onderzoek nodig naar de locatie van de lanceerplaats om genoeg aanwijzingen te krijgen over de daders.

* De Onderzoeksraad haalde fel uit naar Oekraïne dat het luchtruim had moeten sluiten. De vraag blijft wat Nederland had moeten doen. "Dat wordt een ingewikkelde juridische puzzel."

VVD: nu echt maatregelen veiligheid nemen

VVD-Kamerlid Ten Broeke vindt dat nu de schuldvraag aan de orde is. Verder vindt hij dat alle partijen - de politiek, maar ook luchtvaartmaatschappijen bijvoorbeeld - verantwoordelijkheid moeten nemen om de veiligheid van passagiers te verbeteren.

"We hebben hele jaar al aangedrongen op het nemen van maatregelen", zegt hij. "Moet nu echt gaan gebeuren."

Interieur

Beelden van het interieur van de gereconstrueerde Boeing 777. Luchtvaartdeskundige Benno Baksteeen geeft commentaar.

D66: Mansveld moet handschoen oppakken

D66-Kamerlid Sjoerdsma noemt het een pijnlijke conclusie dat het luchtruim gesloten had moeten worden. "We vliegen nog steeds boven Noord-Korea en de Sinaï bijvoorbeeld. Ik hoop dat staatssecretaris Mansveld nu de handschoen oppakt en daar afspraken over maakt."

PvdA: souvereiniteitsbeginsel niet meer van deze tijd

Tweede Kamerlid Servaes van de PvdA vindt dat souvereiniteitsbeginsel niet meer van deze tijd is. Dat beginsel houdt in dat landen zelf bepalen of hun luchtruim veilig is voor de burgerluchtvaart. Besluiten daarover moeten internationaal worden genomen.

'Internationaal samenwerken bij gevaarlijke vlieggebieden'

De belangrijkste les die luchtvaartdeskundige Benno Baksteen trekt uit de onderzoeken van de OVV, is dat er beter internationaal moet worden samengewerkt om de risico's in beeld te krijgen van vliegen boven oorlogsgebieden. "De website die er nu is, is nog maar een eerste stap."

Wrakstukken MH17 in Gilze-Rijnen

In de hangar bij de gereconstrueerde MH17 liggen ook andere wrakstukken van het toestel, zoals de vleugels, de motor en een deur.

Wilders: informatie veiligheid luchtruim moet transparant zijn

PVV-leider Wilders: "Het moet een hele moeilijke dag zijn voor de nabestaanden." Hij hoopt dat strafrechtelijk onderzoek opschiet "Het is nu zaak om de daders snel te pakken."

Hij vindt het bizar dat een jaar na de ramp de informatie over de veiligheid van luchtruimen nog altijd niet transparant is voor de passagiers.

Klaver: rapport is een wake-up call

Klaver van GroenLinks zegt dat nu duidelijk is dat er sprake was van een aanslag. Hij noemt het rapport een wake-up call voor de wereld.

"Het is tragisch te zien dat deze aanslag voorkomen had kunnen worden, nu wordt geconcludeerd dat het luchtruim gesloten had moeten zijn. Wij steunen het kabinet volledig om alles op alles te zetten om er voor te zorgen dat de daders gestraft worden."

Roemer: ook luchtvaartmaatschappijen hebben verantwoordelijkheid

SP-leider Roemer vindt dat niet alleen regeringen, maar ook luchtvaartmaatschappijen een verantwoordelijkheid hebben in het nemen van besluiten over het vliegen over een bepaald luchtruim.

Slob: met Maleisië en Australië voortouw nemen

"Het is een zeer confronterend rapport", zegt ChristenUnie-leider Slob. Hij zegt ook dat de meest harde conclusie was dat luchtruim gesloten had moeten zijn. Hij vindt dat Nederland met Maleisië en Australië voortouw moet nemen in nieuwe afspraken.

Malaysia Airlines: reactie op onderzoeken

Naar aanleiding van de publicatie van de MH17 onderzoeksrapporten van de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid, wil Malaysia Airlines System Berhad (Administrator Appointed) het onderzoeksteam bedanken voor de gedetailleerde en uitgebreide rapporten, die veel inspanningen en middelen hebben gevergd.

Malaysia Airlines is dankbaar voor de steun van de Nederlandse overheid bij alle aspecten van de tragedie en voor het leiden van het technische onderzoek.

Malaysia Airlines heeft nauw samengewerkt met de Nederlandse autoriteiten en heeft tevens volledige medewerking verleend aan het onderzoeksteam. Wij hopen dat de publicatie van de rapporten duidelijkheid zal geven aan de nabestaanden van het tragische incident.

Malaysia Airlines verzekert alle nabestaanden dat wij met betrekking tot vlucht MH17 onze medewerking zullen blijven geven aan de autoriteiten. Tevens blijft Malaysia Airlines steun verlenen aan alle nabestaanden totdat alle kwesties zijn afgehandeld.

Rutte: nationaal en internationaal lessen trekken

Er zijn nationaal en internationaal lessen te trekken uit het rapport, zegt Rutte. Hij doelt bijvoorbeeld op het eerder sluiten van een luchtruim boven een conflictgebied. De prioriteit ligt nu volgens de premier bij de opsporing van de daders.

Rutte: die 17de juli weer heel dichtbij

Premier Rutte noemt de presentatie indringend en confronterend. Hij voelt mee met de nabestaanden. "Die 17de juli is opeens weer heel dichtbij." Hij hoopt dat de afronding van het rapport hen verder helpt. Hij spreekt waardering uit voor de enorme hoeveelheid werk van de Onderzoeksraad.

Van der Staaij is ook bezorgd over veiligheid luchtruim

SGP-leider Van der Staaij vindt het goed dat op belangrijke vragen antwoorden zijn gekomen. Ook hij maakt zich - net als Buma van het CDA - zorgen over de veiligheid van het luchtruim. Er moeten betere afspraken worden gemaakt over het eventueel sluiten.

Reconstructie van dichtbij

Buma maakt zich zorgen over veiligheid luchtruim

CDA-leider Buma vindt het van groot belang dat oorzaak van de ramp nu bekend is, namelijk een buk-raket. Hij maakt zich zorgen over de veiligheid van passagiers van lijnvluchten. Hij vindt dat er betere afspraken moeten worden gemaakt over het eventueel afsluiten van een luchtruim. Daar ligt een rol voor het Nederlandse kabinet. Hij vindt dat mensen met een veilig gevoel in een vliegtuig moeten kunnen stappen.

Reconstructie neerhalen MH17

De Onderzoeksraad voor Veiligheid maakte een reconstructie van het neerhalen van de MH17.

Animatie reconstructie MH17

De Onderzoeksraad voor Veiligheid maakte voor het onderzoek naar de oorzaak van de ramp een reconstructie van het neergehaalde toestel.

Verslag MH17-onderzoeken

Op de site van de Onderzoeksraad voor Veiligheid staan de onderzoeksverslagen met bijlagen over de MH17-ramp.

Animatie vlucht MH17

De Onderzoeksraad voor Veiligheid presenteerde een animatie van de vlucht van de MH17 tot aan het oosten van Oekraïne, waar het werd neergehaald.

Verder onderzoek nodig naar lanceerplek raket

Er is verder forensisch onderzoek nodig naar exacte lanceerlocatie van de raket die de MH17 neerschoot , zei voorzitter Joustra van de Onderzoeksraad.

Aanbevelingen OVV

De Onderzoeksraad voor Veiligheid doet de volgende aanbevelingen:

* Landen met een gewapend conflict moeten meer doen om de burgerluchtvaart te beschermen

* Andere landen moeten hun risicoanalyse verbeteren

* Internationale wetgeving moet worden aangepast.

OVV: Luchtruim Oost-Oekraïne had gesloten moeten zijn

Het luchtruim boven Oost-Oekraïne had toen de MH17 neerstortte gesloten moeten zijn, zei voorzitter Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid gezegd.

Onderzoeksraad: MH17 door Buk-raket uit lucht gesloten

De MH17 is boven Oost-Oekraïne met een Buk-raket uit de lucht geschoten. Dat heeft voorzitter Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) bekendgemaakt bij de presentatie van de onderzoeksresultaten in Gilze-Rijen.

Reconstructie MH17

De Onderzoeksraad heeft een deel van het MH17-toestel gereconstrueerd en is door journalisten te zien in Gilze-Rijen. In een hangar staat een ijzeren constructie waarop delen van het verongelukte vliegtuig zijn geplaatst.

Terugblik op de ramp

Op 17 juli vorig jaar werd de MH17 neergehaald boven Oost-Oekraïne. Wat gebeurde er die dag en daarna? Een terugblik.

'Luchtruim Oost-Oekraïne had gesloten moeten worden'

Nabestaanden van de MH17-slachtoffers hebben naar eigen zeggen te horen gekregen dat het luchtruim in Oost-Oekraïne vorig jaar juli gesloten had moeten zijn. Kiev zou dat uit voorzorg hebben moeten besluiten. Dit zou een van de conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn, die zijn bevindingen over enkele minuten openbaar maakt.

Uitzending over MH17-rapporten begonnen

Op NPO 1 en NOS.nl zijn de tv-uitzendingen begonnen over de bekendmaking van de vier rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De persconferentie in Gilze-Rijen is ook te volgen via NPO Radio 1.

Onderweg naar de persconferentie

Nabestaande: 'Het was muisstil, je merkte het verdriet'

Presentatie bij de NOS

De presentatie van de onderzoeksverslagen van de OVV is vanaf 13.00 uur live te volgen op NPO1, Radio 1 en NPO Nieuws.

'Passagiers hebben zo goed als niks gemerkt'

Inzittenden van vlucht MH17 zijn enkele seconden na het inslaan van een Buk-raket vorig jaar buiten bewustzijn geraakt. Volgens nabestaanden is dat een van de conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Zo'n 600 nabestaanden werden vanochtend op het World Forum in Den Haag bijgepraat over de vier rapporten naar vlucht MH17. De bijeenkomst duurde een half uur. Na afloop reageerde OVV-voorzitter Joustra op de bewering van Rusland dat het geen Buk-raket van Russische makelij is geweest die het toestel heeft geraakt.

Mediabelangstelling Gilze-Rijen

Deze verslaggever van Sky heeft positie gekozen in Gilze-Rijen. Zo'n 200 journalisten uit vijftien landen verzamelen zich op de Brabantse vliegbasis, waar de Onderzoeksraad om 13.00 uur zijn onderzoeksverslagen bekendmaakt.

Nabestaanden horen uitkomst MH17-rapport

Op een besloten bijeenkomst in het World Forum in Den Haag worden 600 nabestaanden van de ramp met vlucht MH17 bijgepraat over de uitkomsten van het onderzoek naar de ramp. Voorzitter Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) presenteert het rapport.

Vier rapporten van Onderzoeksraad voor Veiligheid over MH17

Om 13.00 uur begint de presentatie van vier onderzoeksverslagen over de vliegramp van 17 juli 2014. Het gaat om onderzoeken naar de toedracht, de gekozen vliegroute, de passagierslijsten en de vraag wat de inzittenden van ervan hebben gemerkt. Op dit moment worden nabestaanden als eerste geïnformeerd.