Bijstandsuitkeringen in Saudi-Arabië, 'om zelf broek op te houden'

In Saudi-Arabië zijn voor het eerst in de geschiedenis bijstandsuitkeringen uitbetaald. De overheid is daarmee begonnen in aanloop naar de invoering van btw volgend jaar, op goederen als frisdrank en tabak.

De uitkeringen zijn bestemd voor de lage- en middeninkomens, die met ruim 3 miljoen huishoudens ongeveer de helft van de bevolking vormen.

Broek ophouden

Er zijn twee belangrijke redenen voor de invoering van de uitkeringen, zegt arabist Maurits Berger van de Universiteit Leiden in het NOS-programma. Met het Oog op Morgen. "Ten eerste wil de overheid sociale onrust voorkomen, na de invoering van de btw. Daarnaast willen ze in Saudi-Arabië ook leren om zelf de broek op te houden."

Dat laatste heeft alles te maken met het streven van het land om in 2030 niet meer afhankelijk te zijn van de olie-inkomsten. "In Saudi-Arabië zijn de mensen gewend om niet te betalen voor gas, elektriciteit en water. Voortaan moeten ze daarvoor betalen. Het land is voor 90 procent afhankelijk van de olie-inkomsten en de voorzieningen konden daarmee worden betaald. Daar wil het land in 2030 dus vanaf zijn."

Een hoop nieuwe kosten dus voor de Saudiërs. De bijstand is volgens de arabist dan ook vooral bedoeld om mensen te laten wennen aan deze veranderingen. "Ze willen geen sociale onrust, geen gedonder. Het land is enorm geschrokken van de opstanden tijdens de Arabische Lente. En ook van IS, waar zoveel Saudi's naartoe gaan. Dus ze zijn heel erg voorzichtig met dit soort maatregelen."

Om onafhankelijk te worden van olie moeten er meer dingen veranderen. Berger vertelt dat de koning vooral wil dat mensen weer gaan werken. "De werkloosheid onder hoogopgeleide Saudiërs is enorm."

Op dit moment zijn er grote aantallen gastarbeiders in het land die het werk doen. Die banen moeten weer naar de Saudi's gaan, zegt Berger. "Bedrijven krijgen nu boetes als ze geen Saudiërs in dienst nemen. Aan alle kanten proberen ze hun eigen mensen weer aan het werk te krijgen."

Dat is, denkt Berger, ook een van de redenen dat vrouwen binnenkort auto mogen rijden. "Het is niet alleen emancipatie, het scheelt ook een hoop buitenlandse chauffeurs. Die gaan dan weer terug naar de Filipijnen, India en Pakistan."

Vrouwen zullen in de toekomst waarschijnlijk ook gaan werken, denkt Berger. "Zeventig procent van de studenten is vrouw. Dus die zijn allemaal heel erg hoogopgeleid. Dat is kapitaal, daar moet je iets mee."