Niet één, maar meer banen: soms hobby, soms noodzaak

Gert-Jan Veldman en Anderson Vila Nova hebben allebei meerdere banen, maar met een andere reden. De een uit noodzaak, de ander vanwege een uit de hand gelopen hobby. Beiden passen daarmee in een trend die de afgelopen tien jaar is ingezet: namelijk dat bijna een op de tien mensen tegenwoordig niet één baan, maar twee of meer banen heeft.

Dat werkende mensen steeds vaker meerdere banen hebben, blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Twintig jaar geleden had nog maar 3 procent van de mensen met werk een tweede baan, nu 10 procent. Vooral zelfstandigen hebben naast hun werk nog een extra baan. De reden daarvoor is vaak praktisch: één baan levert te weinig op.

Dat is ook het geval bij Gert-Jan Veldman. Samen met zijn vriendin is hij net een kledingwinkel begonnen in Deventer. Morgen openen ze de deuren. Zijn vriendin werkt daar fulltime, hij niet. "We hebben bewust de keuze gemaakt dat ik bij mijn andere werk blijf, om het risico te spreiden."

Behalve in de winkel werkt Veldman 32 uur per week bij energiebedrijf Essent. Daarvoor werkte hij bij een skateshop, maar dat ging niet samen met zijn eigen winkel. Ook heeft hij een evenementenbureautje. Alleen bij Essent heeft hij een vast aantal uren. "Ik werkte 40 uur bij de skateshop, maar ben teruggegaan naar 32 bij Essent zodat ik meer in onze winkel kan staan. Dat doe ik nu op donderdag en zaterdag."

Op de dagen dat hij bij Essent werkt, gaat hij na zijn werktijd daar ook naar de winkel. In totaal maakt hij zo'n 60 uur per week, schat hij. Een nadeel van meerdere banen noemt hij het schakelen. "Je moet altijd voor de volle 100 procent met je hoofd bij je werk blijven en daarin niet verslappen. Dat is soms lastig, want als je vrij bent bij de ene baan, moet je alweer met de volgende bezig zijn."

Anderson Vila Nova werkt fulltime op het hoofdkantoor van ABN Amro in Amsterdam. Daarnaast is hij plantenkunstenaar, hij maakt zogeheten kokedama's. Dat zijn planten zonder pot, met de wortels in een bal van mos. "Ik was altijd al gek op planten. Op een gegeven moment stuitte ik op een eeuwenoude Japanse techniek uit dezelfde periode als de bonsaibomen." De bonsai was voor de rijken, de kokedama voor de armere Japanner.

Het begon als een hobby. "Vrienden zagen mijn creaties, en op een gegeven moment ook de eigenaar van een plantenwinkel. Die wilde dat ik de kokedama's zou gaan verkopen in zijn winkel. Toen heb ik een bedrijfje opgericht en ben ik kokedama's gaan maken voor die zaak. Eigenlijk is het dus een uit de hand gelopen hobby." Inmiddels staat Vila Nova ook eens in de maand op de markt in het Amsterdamse Westerpark.

Zijn uit de hand gelopen hobby kost hem iedere dag zo'n twee uur. Die tijd besteedt hij er vooral 's avonds aan, na zijn werk bij de bank. "Maar als het echt te druk is geweest op het werk, wil ik het wel eens overslaan."

Het bedrijfje heeft hij nodig om in balans te blijven naast zijn werk bij de ABN. "Het gaat me vooral om de creativiteit en het contact met mensen buiten de financiële sector." Dat zijn kokedama-bedrijf hem dat geeft, vindt hij een van de grootste voordelen. Het nadeel: "De tijd die het kost. Soms moet ik er uitjes met vrienden voor laten schieten."

Financieel is hij niet afhankelijk van zijn tweede baan. "Wel zou ik het sociale en creatieve gedeelte missen als ik ermee zou stoppen." Vila Nova hoopt het bedrijf in de toekomst uit te kunnen breiden. "In de ideale wereld zou ik het fifty-fifty willen doen. Dat zou het beste van twee werelden combineren."

Bij Veldman is dat anders: hij zou zijn baan bij Essent het liefst afbouwen en steeds meer in de kledingwinkel gaan werken. Zijn vriendin wordt wel betaald uit de winkel, hij nog niet. "Voorlopig verdien ik nog niets aan de winkel. Alles wat ik verdien, gaat in de pot."